Υψηλότατο το κόστος στέγασης ως προς το εισόδημα στην Ελλάδα – Αναλυτικά στοιχεία ανά χώρα

Την περασμένη Δευτέρα 22 Απριλίου 2024 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε μία έρευνα για το στεγαστικό κόστος στην ευρωζώνη. Την μελέτη υπογράφουν οι οικονομολόγοι Όμηρος Κουβαβας και η Ντεσισλάβα Ρουσίνοβα

Οπως αναφέρεται τα τελευταία τρίμηνα, τα νοικοκυριά της ευρωζώνης αντιμετώπισαν υψηλότερο κόστος στέγασης, συμπεριλαμβανομένου του κόστους στεγαστικών δανείων. Σύμφωνα με την Έρευνα Προσδοκιών Καταναλωτών της ΕΚΤ, τα χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19 και εν μέσω της εκτίναξης των τιμών της ενέργειας, τα νοικοκυριά στις έντεκα μεγαλύτερες χώρες της ζώνης του ευρώ έχουν δει αύξηση του κόστους στέγασης, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για ενοίκιο ή υψηλότερους τόκους στεγαστικών δανείων.

Τον Ιανουάριο του 2024 τα νοικοκυριά πλήρωναν κατά μέσο όρο 765 ευρώ το μήνα σε συνολικό κόστος που σχετίζεται με τη στέγαση, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, για συντήρηση σπιτιού και για ενοίκιο ή για στεγαστικό δάνειο. Κατά την περίοδο από τον Ιούλιο του 2022 – αρχή του κύκλου αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντριή Τράπεζα – έως τον Ιανουάριο του 2024, το μέσο κόστος στέγασης (σύμφωνα με την Έρευνα Προσδοκιών Καταναλωτή) αυξήθηκε σωρευτικά κατά περίπου 10,2%, σε σύγκριση με την κατά 5,5% σωρευτική άνοδο του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

Όσον αφορά τις επιμέρους χώρες της ζώνης του ευρώ υπάρχει ανομοιογένεια μεταξύ των χωρών στο κόστος στέγασης. Επίσης υπάρχει διαφορά μεταξύ του κόστους εξαιρουμένων των πληρωμών στεγαστικών δανείων και αυτών που περιλαμβάνουν τέτοιες πληρωμές, ειδικά για χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, που έχουν υψηλότερο ποσοστό στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αλλά και η Ελλάδα όπου το κόστος των στεγαστικών δανείων είναι υψηλότερο.

Σε απόλυτες τιμές, η Ελλάδα είναι η δεύτερη φθηνότερη στην ευρωζώνη σε δαπάνες στέγασης αλλά εάν ληφθεί υπόψη το εισόδημα τότε είναι η δεύτερη ακριβότερη, σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΚΤ. Σε απόλυτες τιμές το συνολικό στεγαστικό βάρος στην Ελλάδα υπολογίζεται κατά μέσο όρο σε 400 ευρώ το μήνα. Εάν συνυπολογισθούν τα στεγαστικά δάνεια τότε η δαπάνη αυξάνεται σε 600 ευρώ το μήνα.

Αυξάνεται το ποσοστό των καταναλωτών που δυσκολεύεται να πληρώσει

Η αύξηση του κόστους έχει οδηγήσει – σύμφωνα πάντα με την έρευνα – σε αύξηση του ποσοστού των νοικοκυριών που δηλώνουν ότι θα καθυστερήσουν στην πληρωμή ενοικίων ή λογαριασμών. Αυτό το ποσοστό έχει αυξηθεί σε 20% με βάση τα στοιχεία του Ιανουαρίου 2024 από περίπου 15% το 2023.

Επίσης το ποσοστό έχει διπλασιαστεί και φτάνει σχεδόν στο 30% για καθυστερήσεις στις πληρωμές στεγαστικών δανείων. Το μέσο κόστος στέγασης υπολογίζεται ότι έχει αυξηθεί κατά 10,2% από τον Ιούλιο του 2022, όταν άρχισαν οι αυξήσεις των επιτοκίων.

Κόστος στέγασης ανά χώρα τον Ιανουάριο του 2024 

Δεύτερη ακριβότερη η Ελλλάδα συμπεριλαμβανομένου του εισοδήματος

Εάν συνυπολογιστούν και τα εισοδήματα δηλαδή δαπάνη για στέγαση ως ποσοστό του εισοδήματος, τότε η κατάταξη αλλάζει σημαντικά με την Ελλάδα να περνά στη δεύτερη θέση (μετά τη Αυστρία). Τα σχετικό ποσοστό διαμορφώνεται σύμφωνα με την ΕΚΤ σε 28% εάν δεν υπολογιστεί το κόστος στεγαστικών δανείων και σε 32% εάν υπολογιστούν και τα στεγαστικά δάνεια.

Η Ελλάδα βρίσκεται πιο ψηλά ως αναλογία στεγαστικού κόστους προς εισόδημα ακόμα και χώρες όπως είναι η Ιρλανδία,  η Γερμανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Γαλλία.

Κατά μέσο όρο στις χώρες της ευρωζώνης το κόστος στέγασης καταλαμβάνει περίπου το 20% του διαθέσιμου εισοδήματος για τους ιδιοκτήτες, το 40% για τους ενοικιαστές και το 35% για όσους μένουν σε σπίτι για το οποίο πληρώνουν στεγαστικό δάνειο, αναφέρει η ΕΚΤ.

Σύμφωνα με τον ορισμό της Eurostat, τα νοικοκυριά θεωρούνται υπερφορτωμένα εάν το συνολικό κόστος που σχετίζεται με τη στέγαση καταλαμβάνει περισσότερο από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών!

Το κόστος στέγασης ως ποσοστό του εισοδήματος ανά χώρα τον Ιανουάριο του 2024