Υπόθεση Πάτση: Καθολική απαγόρευση έχει ψηφίσει η Βουλή (σύζυγοι, παιδιά κλπ) για συμμετοχή σε ξένες εταιρείες

Η υπόθεση του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Ανδρέα Πάτση με τη διαχείριση κόκκινων δανείων και τη συμμετοχή του σε αλλοδαπή εταιρεία, έχει προκαλέσει αναστάτωση σε όλους τους βουλευτές και όχι μόνο για το τι τελικά περιορισμοί υπάρχουν σε ότι αφορά τις συμμετοχές τους σε αλλοδαπά νομικά πρόσωπα. 

Όπως είναι γνωστό, η Ελλάδα είναι μία χώρα με πολλούς νόμους, οι οποίοι επιδέχονται πολλές ερμηνείες έτσι ώστε να μην εφαρμόζονται και να αποφεύγουν οι παραβάτες τις όποιες κυρώσεις. 

Το ίδιο συμβαίνει και σε αυτή την περίπτωση, καθώς οι κυβερνήσεις αλλάζουν συχνά τις διατάξεις και είναι έτσι διατυπωμένες έτσι ώστε να μην γνωρίζει τελικά τι ισχύει και τι όχι. 

Ας δούμε πως έχει εξελιχθεί η σχετική διάταξη τα τελευταία χρόνια με τις απαγορεύσεις πολιτικών προσώπων σε εταιρείες: 

1. Ο νόμος 3213/2003 που αφορά στο πόθεν έσχες και συγκεκριμένα το άρθρο 8 αναφέρεται στην απαγόρευση συμμετοχής σε εταιρεία με έδρα την αλλοδαπή για πολιτικά πρόσωπα και στις απαγορεύσεις συμμετοχής σε εταιρείες με έδρα μη συνεργάσιμα φορολογικά κράτη και κράτη με προνομιακό καθεστώς. 

Είναι ο νόμος που ανάρτησε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Παύλος Πολάκης για να καταγγείλει τον Ανδρέα Πάτση.

Ανεξάρτητα από τον τίτλο του άρθρου που μπερδεύει αφού αναφέρεται γενικά σε εταιρείες με έδρα την αλλοδαπή και ταυτόχρονα σε εταιρείες με έδρα μην συνεργάσιμα φορολογικά κράτη, η παράγραφος 1  προβλέπει ρητή απαγόρευση πολιτικών προσώπων και στους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης στη διοίκηση ή στο κεφάλααιο εταιρειών με έδρα την αλλοδαπή. Με το άρθρο 3 του ίδιου νόμου προστίθενται και τα παρένθετα πρόσωπα, δηλαδή σύζυγοι κλπ. 

2. Το 2016 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε ένα νόμο 700 σελίδων (NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 4389/2016, Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις). Το άρθρο 178 του νόμου αλλάζει το άρθρο 8 του νόμου 3213/2003 (δηλαδή του προηγούμενου νόμου και ορίζει ως απαγόρευση των πολιτικών προσώπων και των παρενθέτων προσώπων τη συμμετοχή στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση εταιρειών που έχουν ως πραγματική ή καταστατική έδρα κράτος μη συνεργάσιμο στο φορολογικό τομέα, κατά την έννοια του άρθρου 65 του ν. 4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, Α΄ 167) και των υπουργικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί βάσει της ως άνω διάταξης και ισχύουν κάθε φορά. 

Έτσι, η απαγόρευση περιορίζεται στις λεγόμενες υπεράκτιες εταιρείες, που συνήθως έχουν φορολογική έδρα  σε κράτη που δεν είναι συνεργάσιμα στο φορολογικό τομέα. 

Όμως,  η συγκεκριμένη διάταξη προκαλεί διάφορες αντιδράσεις και αμέσως μετά γίνεται πιο περιοριστική. 

3. Η Κυβέρνηση ψηφίζει αμέσως τροπολογία στο NOMO ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 4396/2016, «Κύρωση του Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών της Γεωργίας και του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας για την προσέγγιση  της Γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες διατάξεις». 

Η τροπολογία ξαναλλάζει το νόμο 3213/2003 (για το πόθεν έσχες) και ορίζει διαφορετικές απαγορεύσεις για διάφορες κατηγορίες φυσικών προσώπων. Επίσης ορίζει ποιά είναι τα παρένθετα πρόσωπα και προβλέπει αποκλειστική προθεσμία 60 ημερών στα πρόσωπα που έχουν συμμετοχή σε εταιρείες ή συμμετέχουν στην διοίκηση εταιρειών στην αλλοδαπή να μεταβιβάσουν τα περιουσιακά στοιχεία που αναφέρονται στην διάταξη

Συγκεκριμένα ο νόμος αναφέρει τα εξής: 

1. Στον Πρωθυπουργό, στους Αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Εθνικό ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και όσων λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, στους Υπουργούς, στους αναπληρωτές υπουργούς και τους Υφυπουργούς, στους βουλευτές και τους ευρωβουλευτές και όσους διαχειρίζονται τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων ως ανωτέρω, στους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς της Βουλής και της  Γενικής Κυβέρνησης, στους περιφερειάρχες και στους Δημάρχους απαγορεύεται η συμμετοχή στη διοίκηση ή στο κεφάλαιο εταιρειών, που έχουν έδρα πραγματική ή καταστατική στην αλλοδαπή είτε αυτοπροσώπως, είτε με παρένθετα πρόσωπα. 

2. Στους Συντονιστές των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, στους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς, στους Προέδρους, Διοικητές, Υποδιοικητές και Γενικούς Διευθυντές πιστωτικών ιδρυμάτων, που ελέγχονται από το κράτος, καθώς επίσης στα πρόσωπα των περιπτώσεων θ΄ και ι΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου ως και στα πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου απαγορεύεται να συμμετέχουν είτε οι ίδιοι, είτε με παρένθετα πρόσωπα, στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση εταιρειών, που έχουν πραγματική ή καταστατική έδρα σε κράτος μη συνεργάσιμο στο, φορολογικό τομέα ή σε κράτος, που έχει προνομιακό φορολογικό καθεστώς κατά την έννοια του άρθρου 65 του Ν. 4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, Α΄167) και των υπουργικών αποφάσεων, που έχουν εκδοθεί βάσει των ως άνω διατάξεων και ισχύουν κάθε φορά.

3. Η κατά παράβαση της παραγράφου 1 άμεση ή δια παρένθετου προσώπου συμμετοχή σε εταιρεία, που έχει έδρα στην αλλοδαπή τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και με χρηματική ποινή από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ έως πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ. Η κατά παράβαση της παραγράφου 2 άμεση ή δια παρένθετου προσώπου συμμετοχή σε εταιρεία, που έχει έδρα σε: α) κράτος μη συνεργάσιμο στο φορολογικό τομέα κατά την έννοια υπουργικής απόφασης, που εκδίδεται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 έως 5 του άρθρου 65 του Ν. 4172/2013, ή β) κράτος, που έχει προνομιακό φορολογικό καθεστώς, κατά την έννοια υπουργικής απόφασης, που εκδίδεται σύμφωνα με τις παραγράφους 1, 6 και 7 του άρθρου 65 του Ν. 4172/2013, τιμωρείται με την ίδια ποινή.

4. Για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου παρένθετα πρόσωπα των ατόμων, που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου, είναι: α) οι σύζυγοι και οι εν διαστάσει σύζυγοί τους και τα πρόσωπα, με τα οποία έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, β) οι πρώτου βαθμού συγγενείς τους, γ) το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο ενεργεί, για οποιαδήποτε αιτία, για λογαριασμό ή καθ’ υπόδειξη ή κατ’ εντολή άλλου προσώπου, που κατέχει μία εκ των ιδιοτήτων που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου.

5.α Μέσα σε αποκλειστική προθεσμία εξήντα ημερών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου οφείλουν να μεταβιβάσουν τα περιουσιακά στοιχεία που αναφέρονται στην διάταξη.

Με άλλα λόγια και όποιος δεν κατάλαβε (όπως δεν είχε καταλάβει ο Πάτσης) υπάρχει καθολική απαγόρευση στα πολιτικά πρόσωπα και στα παρένθετα πρόσωπα (συζύγους, παιδιά κλπ) να έχουν συμμετοχή στη διοίκηση ή στο κεφάλαιο σε οποιαδήποτε εταιρεία του εξωτερικού!  Συνεπώς ακόμα και τα ακίνητα (σπίτια, οικόπεδα κλπ), που έχουν σε νόμιμες εταιρείες στην Ευρώπη ή άλλου απαγορεύεται, σύμφωνα με τους νόμους που οι ίδοι έχουν ψηφίσει στη Βουλή.