Υποκλοπές: Αλλη μια υπόθεση που θάβει η ελληνική δικαιοσύνη

Πριν από τρία χρόνια, ο δημοσιογράφος Σταύρος Μαλιχούδης ανακάλυψε ότι Έλληνες αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών τον κατασκόπευαν – η πρώτη από τις πολλές περιπτώσεις του σκανδάλου παρακολούθησης «Predatorgate».

Τώρα, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) αποκαλύπτουν μια πρόσφατη δικαστική απόφαση που έχει αφήσει την υπόθεση σε εκκρεμότητα και προστατεύει τους δράστες από την παραπομπή στη δικαιοσύνη.

Η RSF καλεί τον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου της Ελλάδας να δώσει εξηγήσεις για την άρνησή του να επιτρέψει στον Σταύρο Μαλιχούδη πρόσβαση στον φάκελο έρευνας της υπόθεσής του και να εγγυηθεί μια γρήγορη και αποτελεσματική έρευνα.

Στις 24 Οκτωβρίου, ο Αχιλλέας Ζήσης, Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, απέρριψε οριστικά το αίτημα του δημοσιογράφου Σταύρου Μαλιχούδη για πρόσβαση στο φάκελο έρευνας σχετικά με την παρακολούθηση του από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ).Η απόρριψη κοινοποιήθηκε μέσω χειρόγραφης σημείωσης στο έγγραφο του αιτήματος πρόσβασης, το οποίο βρίσκεται στην κατοχή της RSF.

Το σημείωμα δεν παρέχει καμία ουσιαστική αιτιολόγηση για την απόφαση -που εκδόθηκε σχεδόν τρία χρόνια αφότου η αυθαίρετη παρακολούθηση ήρθε στο φως της δημοσιότητας- και απλώς αναφέρει ότι ο δημοσιογράφος «δεν ήταν άμεσο θύμα».

Ο Σταύρος Μαλιχούδης, βραβευμένος με το δημοσιογραφικό βραβείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το 2023, δεν έχει πλέον κανένα μέσο να αμφισβητήσει την απόρριψη και ελάχιστες ελπίδες ότι θα αποδοθεί δικαιοσύνη.

“Έτσι ακριβώς θα προχωρούσε κάποιος που ήθελε να θάψει την έρευνα για την αυθαίρετη παρακολούθηση του Σταύρου Μαλιχούδη. Καλούμε τον αντεισαγγελέα του ελληνικού Αρείου Πάγου να εξηγήσει την απόφασή του να αρνηθεί στον Σταύρο Μαλιχούδη την πρόσβαση στη δικογραφία και να εγγυηθεί μια γρήγορη και αποτελεσματική έρευνα. Αυτή η επίθεση στην προστασία των πηγών των δημοσιογράφων – ακρογωνιαίος λίθος της ελευθερίας του Τύπου – δεν πρέπει να μείνει ατιμώρητη. Η Ευρώπη παρακολουθεί, κύριε Αχιλλέα Ζήση” λέει ο Pavol Szalai, επικεφαλής του γραφείου της RSF στην ΕΕ-Βαλκάνια.

Η παρακολούθηση του Σταύρου Μαλιχούδη από την ΕΥΠ, ο οποίος καλύπτει θέματα μετανάστευσης, αποκαλύφθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2021, όταν ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Efsyn δημοσίευσε έγγραφο της ΕΥΠ που διέρρευσε και αποκάλυπτε ότι οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες κατασκόπευαν τον δημοσιογράφο σε μια προσπάθεια να εντοπίσουν τις πηγές του. Την υπόθεση ακολούθησε σύντομα μια παρόμοια αποκάλυψη που αφορούσε τον οικονομικό δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη.

Γνωστό πλέον ως «Predatorgate», το πλήρες σκάνδαλο αφορούσε περίπου δέκα δημοσιογράφους και υψηλόβαθμους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, οι οποίοι είτε είχαν στοχοποιηθεί με το κατασκοπευτικό λογισμικό Predator είτε είχαν τεθεί υπό πιο συμβατικούς τύπους παρακολούθησης. Πρόσφατες αναφορές στον Τύπο αποκάλυψαν επίσης την ύπαρξη ενός κέντρου ελέγχου της ΕΥΠ που ήταν υπεύθυνο για αυτές τις επιχειρήσεις παρακολούθησης. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκοπεία του Σταύρου Μαλιχούδη δεν είναι ακόμη σαφείς.

Στις 30 Ιουλίου, ο Άρειος Πάγος επέλεξε να μην ασκήσει δίωξη κατά της ΕΥΠ ή των υπευθύνων για την πολιτική εποπτεία της παρά τις πολλαπλές δημοσιογραφικές έρευνες που αποκάλυψαν την εμπλοκή των μυστικών υπηρεσιών στην παράνομη παρακολούθηση δημοσιογράφων και πολιτικών.

«Οι υπηρεσίες πληροφοριών είναι απαραίτητες για τις κρατικές λειτουργίες, αλλά οι ενέργειές τους πρέπει να εποπτεύονται προσεκτικά», δήλωσε ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος, νομικός εκπρόσωπος του Σταύρου Μαλιχούδη.«Η υπόθεση Μαλιχούδη στην Ελλάδα καταδεικνύει ένα σοβαρό πλήγμα στην ελευθερία του Τύπου: ακόμη και δημοσιογράφοι που διεξάγουν νόμιμη έρευνα και συναντούν πηγές μπορούν να παρακολουθούνται ως «απειλή για την εθνική ασφάλεια» χωρίς να αντιμετωπίζουν κατηγορίες ή να γνωρίζουν τις λεπτομέρειες της παρακολούθησης.Κανείς δεν λογοδοτεί και οι δημοσιογράφοι δεν έχουν πρόσβαση στους δικούς τους φακέλους, θολώνοντας τα όρια μεταξύ εθνικής ασφάλειας και παράνομης παρακολούθησης των πολιτών».

Η ύποπτη μεταχείριση του φακέλου της υπόθεσης του Σταύρου Μαλιχούδη

Παρά την κατάθεση μήνυσης τον Φεβρουάριο του 2022 που απαιτούσε απόδοση ευθυνών, ο Σταύρος Μαλιχούδης αντιμετώπισε πρωτοφανή διαδικαστικά εμπόδια. Σε γενικές γραμμές, οι εισαγγελικές έρευνες ολοκληρώνονται είτε με την απαγγελία κατηγοριών είτε με την επίσημη αρχειοθέτηση της υπόθεσης και την παράθεση του λόγου για τον οποίο η υπόθεση έπαυσε να υφίσταται. Ωστόσο, η υπόθεση του Σταύρου Μαλιχούδη παραμένει ανοιχτή και δεν έχει καμία επίφαση επίλυσης – και το θύμα δεν έχει αποκτήσει πρόσβαση σε όλα τα έγγραφα του φακέλου της υπόθεσής του. Αυτές οι διαδικαστικές ανωμαλίες εγείρουν βαθιές ανησυχίες σχετικά με το αν η υπόθεση διερευνήθηκε ποτέ πραγματικά.

Παρόλο που η αγωγή κατατέθηκε απευθείας στον Άρειο Πάγο λόγω του δημοσίου συμφέροντος που διακυβεύεται, μεταφέρθηκε γρήγορα στην Εισαγγελία Πρωτοδικών, γεγονός που καθυστέρησε και περιέπλεξε την έρευνα. Η υπόθεση ανακυκλώθηκε πίσω στον Άρειο Πάγο μετά από περισσότερο από ένα χρόνο και συνδέθηκε με τις υποθέσεις Predatorgate. Τον Ιούλιο του 2024, ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου εξέδωσε μια πρώτη απόρριψη του αιτήματος του Σταύρου Μαλιχούδη, απόφαση που επιβεβαιώθηκε από τη δεύτερη, οριστική απόρριψη τον Οκτώβριο του 2024.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 88η θέση μεταξύ 180 χωρών και εδαφών στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου 2024 της RSF , η χώρα με τη χαμηλότερη κατάταξη από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

πηγή: rsf.org