Βρετανία: Ο Μπόρις Τζόνσον έριξε τελικά «λευκή πετσέτα» – Η άνοδος και η πτώση του «μαέστρου»

Την αποχώρησή του από τη θέση του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε, όπως αναμενόταν, ο Μπόρις Τζόνσον, μετά  από ένα δραματικό διήμερο κατά το οποίο περισσότερα από 50 μέλη της κυβέρνησής του παραιτήθηκαν, αμφισβητώντας την εξουσία του. «Είναι ξεκάθαρη η βούληση του κοινοβουλευτικού κόμματος να υπάρξει νέος αρχηγός και νέος πρωθυπουργός», είπε. 

Εξηγώντας γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ για να πάρει την απόφαση να παραιτηθεί είπε ότι ήθελε να εκπληρώσει ο ίδιος την εντολή των ψηφοφόρων που είχε λάβει, τονίζοντας ότι ένιωθε ότι ήταν καθήκον και υποχρέωσή του να κάνει αυτό που είχε υποσχεθεί.

Ο Τζόνσον είπε ότι η διαδικασία επιλογής του νέου αρχηγού θα πρέπει να ξεκινήσει τώρα και το χρονοδιάγραμμα θα ανακοινωθεί την επόμενη εβδομάδα. Δήλωσε επίσης ότι θα παραμείνει στη θέση μέχρι να έρθει ο διάδοχός του, τον οποίο προέτρεψε να μειώσει τους φόρους για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη και να δημιουργήσει περισσότερα έσοδα για το Δημόσιο.

«Σήμερα διόρισα ένα υπουργικό συμβούλιο για να υπηρετήσει, όπως και εγώ, έως ότου υπάρξει νέος ηγέτης», είπε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι στην πολιτική κανείς δεν είναι «απολύτως απαραίτητος».

Ο Τζόνσον ανέφερε ότι είναι παράλογο να αλλάζουμε κυβερνήσεις -απορρίπτοντας την ιδέα των γενικών εκλογών. Όπως είπε, προσπάθησε να μεταπείσει τους συναδέλφους του αλλά λυπάται που δεν πέτυχαν τα επιχειρήματά του. «Στο Ουεστμίνστερ το ένστικτο της αγέλης είναι ισχυρό, όταν το κοπάδι κινείται, κινείται», είπε. 

Ωστόσο, δεσμεύθηκε να υποστηρίξει πλήρως τον διάδοχό του. «Ξέρω ότι κάποιοι άνθρωποι θα ανακουφιστούν και πολλοί από εσάς θα απογοητευτούν. Θέλω να ξέρετε πόσο στεναχωριέμαι που εγκαταλείπω την καλύτερη δουλειά στον κόσμο», είπε, προσθέτοντας ότι η θητεία ως πρωθυπουργός αποτέλεσε εκπαίδευση για τον ίδιο. «Ταξίδεψα σε κάθε μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου και βρήκα τόσους πολλούς ανθρώπους με τέτοια απεριόριστη βρετανική πρωτοτυπία και τόσο πρόθυμους να αντιμετωπίσουν παλιά προβλήματα με νέους τρόπους», είπε χαρακτηριστικά. 

Ανάμεσα σε άλλα δήλωσε ότι είναι πολύ περήφανος για τα επιτεύγματά του, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης του Brexit, τη διαχείριση της πανδημίας και το να ηγηθεί της Δύσης να αντισταθεί στην εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία. Πρόσθεσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει «να συνεχίσει να ανεβάζει επίπεδο», υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα κάνει τη χώρα την πιο ευημερούσα στην Ευρώπη.

Πώς φτάσαμε εδώ

Την κυβέρνηση Τζόνσον είχαν πλήξει πολλά σκάνδαλα. Η τελευταία κρίση, ωστόσο, ξεκίνησε με τις παραιτήσεις δύο κορυφαίων υπουργών- του υπουργού Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ και του υπουργού Υγείας Σάτζιντ Τζάβιντ- που αποχώρησαν στον απόηχο του σκανδάλου Κρις Πίντσερ, ο οποίος κατηγορείται ότι παρενόχλησε σεξουαλικά δύο άντρες στο μπαρ κομματικής λέσχης. Ακολούθησαν δεκάδες παραιτήσεις μελών της κυβέρνησης Τζόνσον. Παράλληλα, πολλοί αξιωματούχοι ζήτησαν χθες από τον ίδιο να αποχωρήσει. 

Ο Τζόνσον από την πλευρά του ζήτησε συγγνώμη, επειδή όπως είπε δεν συνειδητοποίησε πως ένας πρώην υπουργός δεν ήταν κατάλληλος για τη θέση αυτή στην κυβέρνηση, ενώ μιλώντας χθες στο κοινοβούλιο, εξέφρασε την αποφασιστικότητά του να συνεχίσει τη θητεία του.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι φαίνεται να ήρθε το πρωί της Πέμπτης, όταν ο νεοδιορισθείς υπουργός Οικονομικών Ναντίμ Ζαχάουι τον κάλεσε να παραιτηθεί. «Πρωθυπουργέ, ξέρεις μέσα σου ποιο είναι το σωστό και ήρθε η ώρα να πηγαίνεις», έγραψε. «Η χώρα αξίζει μια κυβέρνηση που δεν είναι μόνο σταθερή, αλλά ενεργεί με ακεραιότητα», συνέχισε. 

Πολιτικός βίος και πολιτεία

«Λευκή πετσέτα» έριξε τελικά ο Μπόρις Τζόνσον, καθώς υποχρεώθηκε να παραιτηθεί σήμερα από την ηγεσία του Συντηρητικού κόμματος και να ανοίξει το δρόμο για τη διαδοχή του, μετά την εσωκομματική εξέγερση εναντίον του. Ο Τζόνσον είπε πάντως ότι θα παραμείνει προσωρινός πρωθυπουργός μέχρι να εκλεγεί ο διάδοχός του, στο συνέδριο των Τόρις , το φθινόπωρο.

Περισσότερα από 50 υψηλόβαθμα στελέχη και μέλη της κυβέρνησής του, υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους για να τον αναγκάσουν να εγκαταλείψει τον πρωθυπουργικό θώκο, τρία χρόνια μετά την έλευσή του στην Ντάουνιγκ Στριτ, τον Ιούλιο του 2019.

Πρωθυπουργός από τον Ιούλιο του 2019, ο Τζόνσον, σάρωσε στις εκλογές που έγιναν λίγους μήνες αργότερα , βυθίζοντας τότε το αντιπολιτευόμενο Εργατικό κόμμα, ακόμη και σε πολλά από τα προπύργιά του.

Η άνοδος Τζόνσον στην εξουσία ήταν αποτέλεσμα του μύθου που είχε καλλιεργήσει ότι είναι «μαέστρος» στην  τέχνη της νίκης και της επιβίωσης .Αυτή η άνετη νίκη ήταν ένας από τους πυλώνες που επέτρεψαν στον Τζόνσον να επιβιώσει , παρά την πλημμύρα των σκανδάλων που αποκαλύφθηκαν στη διάρκεια της θητείας του. Μέχρι σήμερα, τουλάχιστον.

Το τελικό χτύπημα στον Τζόνσον είχε καταφέρει το πρωί ο νεοδιορισθείς υπουργός Οικονομίας, Ναντίμ Ζαχάουι:«Η χώρα χρειάζεται μια κυβέρνηση που όχι μόνο να είναι σταθερή, αλλά που να ενεργεί με αξιοπρέπεια. Πρωθυπουργέ, ξέρετε, μέσα στην καρδιά σας, ποιο θα ήταν το σωστό να κάνετε τώρα, δηλαδή να φύγετε»

 Υποψήφιοι διάδοχοι

Ήδη, αρκετοί Συντηρητικοί βουλευτές έχουν αρχίσει να προετοιμάζουν την υποψηφιότητά τους στην κούρσα για τη διαδοχή του Τζόνσον στην ηγεσία του κόμματος.

 Η Σουέλα Μπρέιβμαν, η κορυφαία νομική σύμβουλος της Ντάουνινγκ Στριτ, ήταν η πρώτη που ανακοίνωσε τις βλέψεις της στο δίκτυο ITV: «Αν γίνουν προκριματικές θα θέσω υποψηφιότητα.Αγαπώ αυτή την χώρα. Οι γονείς μου ήρθαν εδώ χωρίς απολύτως τίποτα και το Ηνωμένο Βασίλειο τους έδωσε ελπίδα, ασφάλεια και ευκαιρίες», είπε η 42χρονη Μπρέιβμαν, που είναι ινδικής καταγωγής. Υποσχέθηκε μάλιστα μείωση φόρων, σε μια σαφή ένδειξη ότι αυτή η δέσμευση θα είναι στο επίκεντρο της εσωκομματικής αντιπαράθεσης των υποψηφίων διαδόχων. Σύμφωνα με την Daily Telegraph , την εφημερίδα που διατηρεί ευθεία γραμμή με τους Τόρις, πιθανοί υποψήφιοι είναι επίσης ο Ζαχάουι, αλλά και ο βουλευτής Τζέρεμι Χαντ (που είχε ηττηθεί από τον Τζόνσον στις προηγούμενες  προκριματικές εκλογές) ,ο τέως υπουργός Οικονομίας  Ρίσι Σούνακ και η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας.

Η παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον ταράζει τα πολιτικά νερά σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο:  Η πρωθυπουργός της Σκωτίας, η εθνικίστρια Νίκολα Στάρτζον προειδοποίησε τον Τζόνσον να μην επιχειρήσει να παραμείνει υπηρεσιακός πρωθυπουργός: «Υπάρχει μια γενική αίσθηση ανακούφισης μετά το χάος αυτών των ημερών, αλλά η ιδέα του Μπόρις Τζόνσον να παραμείνει πρωθυπουργός μέχρι το φθινόπωρο δεν φαίνεται να είναι το ιδανικό σενάριο ούτε ήταν βιώσιμο», έγραψε ο Στάρτζον στον λογαριασμό της στο Twitter. Ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ χαιρέτισε την αναμενόμενη παραίτηση του Τζόνσον. Είναι «καλά νέα», είπε ο Στάρμερ στο βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων PA. Και πρόσθεσε: «Αλλά έπρεπε να είχε συμβεί εδώ και πολύ καιρό».

«Παγκόσμιος βασιλιάς»

Γεννημένος στη Νέα Υόρκη το 1964, ο  Αλεξάντερ Μπόρις ντε Πφέφελ Τζόνσον,πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του μετακινούμενος μεταξύ χωρών με την οικογένειά του, καθώς ο πατέρας του Stanley ακολούθησε μια ποικίλη διεθνή καριέρα. Σε ηλικία οκτώ ετών, λέγεται ότι δήλωσε πώς φιλοδοξεί να γίνει «παγκόσμιος βασιλιάς».

Τον καλεί το Λονδίνο

Το 2007 ο Τζόνσον είχε βάλει στο στόχαστρο την πρωτεύουσα, ανακοινώνοντας ότι θα διεκδικούσε το ρόλο του δημάρχου του Λονδίνου. Κάτι που πέτυχε θριαμβευτικά το 2008, με 53% των ψήφων. Το αποτέλεσμα έδειξε την ευρεία εκλογική απήχηση του  Τζόνσον και έκανε πολλούς Συντηρητικούς να αναρωτηθούν: Αν μπορούσε να κερδίσει τους Εργατικούς στο Λονδίνο, τι θα μπορούσε να κάνει σε όλη την υπόλοιπη χώρα;

Το 2012 ,κέρδισε την επανεκλογή του, ενισχύοντας περαιτέρω τη φήμη του ως πιθανό μελλοντικό ένοικο του Νούμερο 10 της Ντάουνιγκ Στριτ. Με την προσοχή του να στρέφεται στην πρωθυπουργία, ο Τζόνσον επέλεξε να μην επιδιώξει τρίτη θητεία το 2016. Η εκλογή του ως βουλευτής το 2015 πυροδότησε εικασίες ότι είχε βάλει στόχο τη θέση του τότε πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον.

Το 2016 ο Τζόνσον έγινε ο κορυφαίος εκπρόσωπος της εκστρατείας κατά της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ στο δημοψήφισμα που οργάνωσε ο Κάμερον.

Όταν όλες οι ψήφοι μετρήθηκαν στο δημοψήφισμα, περίπου το 52% των Βρετανών είχαν ταχθεί υπέρ του Brexit. Πολλοί παρατηρητές πίστευαν ότι ο δρόμος τώρα είχε ανοίξει για την άνοδο του Τζόνσον στην ηγεσία του κόμματος και την πρωθυπουργία. Όταν η Τερέζα Μέι έγινε πρωθυπουργός και ηγέτις του Συντηρητικού Κόμματος, διόρισε τον Τζόνσον  υπουργό Εξωτερικών.

Υπέρμαχος του σκληρού Brexit

Ο Τζόνσον παρέμεινε επίμονος υποστηρικτής του σκληρού Brexit καθώς η κυβέρνηση Μέι  προσπαθούσε να διατυπώσει τις λεπτομέρειες της στρατηγικής εξόδου ,στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ. Ο Τζόνσον δημοσίως (και όχι πάντα διακριτικά) προειδοποίησε την πρωθυπουργό Μέι να κρατήσει σκληρή στάση. Δεν δίστασε μάλιστα να παραιτηθεί από υπουργός Εξωτερικών, κατηγορώντας την Μέι για ήπια στάση έναντι των Βρυξελλών.

Η Τερέζα Μέι, αφού απέτυχε δύο φορές να κερδίσει υποστήριξη στο σχέδιό της στις ψηφοφορίες στη Βουλή των Κοινοτήτων, τον Μάρτιο του 2019, δεσμεύτηκε να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία. Παραιτήθηκε τελικά από την ηγεσία των Τόρις στις 7 Ιουνίου 2019, παραμένοντας πάντως  ως προσωρινή πρωθυπουργός έως ότου το κόμμα της επιλέξει τον διάδοχό της .Ο Τζόνσον ήταν μεταξύ 10 υποψηφίων για την ηγεσία των Τόρις και τελικά ήταν ο νικητής κερδίζοντας με ποσοστό 66% τον εσωκομματικό του αντίπαλο Τζέρεμι Χαντ, με την υπόσχεση ότι η Βρετανία  θα αποχωρήσει από την ΕΕ χωρίς συμφωνία, αν χρειαστεί .

 Ο Τζόνσον διαδέχθηκε την Τερέζα Μέι στην πρωθυπουργία και η νίκη του χαιρετίστηκε από τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είπε στους δημοσιογράφους ότι είναι «πολύ καλός άνθρωπος» και τον χαρακτήρισε «Βρετανό Τραμπ». Στις εκλογές που ακολούθησαν, οι Τόρις του Τζόνσον απέσπασαν τη μεγαλύτερη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων από το 2001 – οι 364 έδρες που κέρδισαν οι Συντηρητικοί ήταν οι  περισσότερες και από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ. Λίγες  εβδομάδες μετά τις εκλογές , το κοινοβούλιο ενέκρινε τελικά τη Συμφωνία Αποχώρησης.

Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε επίσημα από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου 2020.

Μετά; Αρχισε η εποχή των σκανδάλων…Η κρίση στην Ουκρανία μείωσε πάντως το αίσθημα κινδύνου στον Τζόνσον . Η σαφής απουσία διαδόχου και οι προειδοποιήσεις για τους κινδύνους αλλαγής ηγέτη εν μέσω ενός πολέμου φάνηκε να δίνουν στον Τζόνσον την ασυλία. Κερδίζοντας μάλιστα και την ψήφο εμπιστοσύνης.

Οι συνεχείς ήττες όμως των Τόρις στις αναπληρωματικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τελευταία-ακόμη και στα προπύργια των Συντηρητικών- ήταν η σταγόνα στο ποτήρι που ξεχείλισε .Αυτή τη φορά, η πολιτική μαγεία του Τζόνσον δεν λειτούργησε. Ο Μπόρις έπαψε πια να είναι ο «γεννημένος νικητής», αλλά έγινε συνώνυμο της ήττας…Και τότε σκοτώνουν τα` άλογα, όταν γεράσουν»!