Τσίπρας: Ερωτήσεις – προκλήσεις προς τη διεθνή κοινότητα

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του χθες το απόγευμα (τοπική ώρα-ξημερώματα ώρα Ελλάδας) στην 71η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, στις προσπάθειες που καταβάλλει και στις προοπτικές που έχει η Ελλάδα, τονίζοντας ότι “σήμερα, αντίθετα με πριν από έναν χρόνο, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα αποτελούν ευκαιρίες για την διεθνή κοινότητα, για την Ευρώπη και για την περιοχή μας, να γυρίσουμε σελίδα στις κρίσεις του παρελθόντος και να αποτρέψουμε καινούργιες επικίνδυνες κρίσεις.”

Ο πρωθυπουργός εισηγήθηκε στη ΓΣ του ΟΗΕ συγκεκριμένο πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο ως διεθνής κοινότητα:

– Χρειαζόμαστε μια δίκαιη, βιώσιμη λύση στην Κύπρο που θα βάλει τέλος μια για πάντα στο αδιέξοδο και εξαρτημένο παρελθόν του νησιού. Μια λύση που θα συνεισφέρει στην αλλαγή της ασταθούς δυναμικής στην περιοχή μας. 
– Χρειαζόμαστε μια λύση στο ζήτημα του χρέους που θα συνεισφέρει σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, για το οποίο συζητάμε τόσο πολύ στα Ηνωμένα Έθνη και στην Ευρώπη. Να αφήσουμε τον φαύλο κύκλο της λιτότητας πίσω μας. 
– Χρειαζόμαστε μια διεθνή αποτελεσματική απάντηση στη μεταναστευτική κρίση, στη βάση του διεθνούς δικαίου. Μια απάντηση που θα αντιμετωπίζει τις επικίνδυνες ξενοφοβικές και εθνικιστικές φωνές που εμφανίζονται ξανά για πρώτη φορά με τόση ένταση από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 
“Οπωσδήποτε, οι αναχρονιστικές υπερσυντηρητικές δυνάμεις θα επιχειρήσουν να δώσουν τις δικές τους λύσεις σε αυτά τα προβλήματα, επενδύοντας στον φόβο.

Μερικές φορές θα αυτοπροσδιοριστούν ως αντισυστημικές δυνάμεις”, είπε ο κ. Τσίπρας, τονίζοντας ότι “οπωσδήποτε, δεν είναι οι δημοκρατικές δυνάμεις που επικρίνουν το σύστημα, εκείνες για τις οποίες η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να ανησυχεί. Είναι αυτές οι δυνάμεις που απειλούν τις αξίες μας και αντί να στοχεύουν στην αλλαγή του κόσμου προς το καλύτερο, αποσκοπούν στο να τον διαιρέσουν μέσω του φόβου, της ξενοφοβίας και του εθνικισμού”.

Ο κ. Τσίπρας είπε στην αρχή της ομιλίας του ότι ένα χρόνο μετά τον εορτασμό της 70ης επετείου από την υπογραφή του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, οι προκλήσεις και τα προβλήματα επιμένουν και τα ίδια ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, και έθεσε το ζήτημα εάν ως διεθνής κοινότητα:

– Θα είμαστε σε θέση να επιφέρουμε δυναμική, ισορροπημένη και βιώσιμη ανάπτυξη στις οικονομίες μας, με την παγκόσμια οικονομική κρίση να αιωρείται;
– Θα είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε τις προσφυγικές ροές αποτελεσματικά στην βάση του διεθνούς δικαίου σε μια περίοδο που ο αριθμός των εκτοπισμένων ατόμων στον κόσμο είναι ο μεγαλύτερος από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου; 
– Θα είμαστε σε θέση να προωθήσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια σε ένα διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον που καθίσταται συνεχώς και πλέον ασταθές; «Ή θα επιτρέψουμε στις δυνάμεις του εθνικισμού, της ξενοφοβίας και του νεοφιλελευθερισμού να μας υπαγορεύσουν αναποτελεσματικές ή και επικίνδυνες απαντήσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε; Σε αυτό το πλαίσιο, το κύριο θέμα της φετινής Γενικής Συνέλευσης, που είναι η εφαρμογή της ατζέντας του ΟΗΕ για το 2030 στην βιώσιμη ανάπτυξη. καθίσταται πιο επίκαιρη παρά ποτέ”, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.

Ο κ. Τσίπρας επισήμανε προς την ΓΣ του ΟΗΕ ότι “τα προηγούμενα χρόνια η Ελλάδα υπήρξε το μέλος της ευρωζώνης που επλήγη με τον σκληρότερο τρόπο από την οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν για να την λύσουν.” Η Ελλάδα, συνέχισε “είναι στην πρώτη γραμμή των χωρών – μελών της ΕΕ που αντιμετώπισαν την μεγαλύτερη μεταναστευτική ροή προς την Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο”, προσθέτοντας ότι “η Ελλάδα είναι στο κέντρο μιας περιοχής με αυξανόμενες προκλήσεις ασφάλειας. Με την αστάθεια να βαθαίνει στα Βαλκάνια και τις συγκρούσεις να επιδεινώνονται στην Ουκρανία βόρεια, στην Λιβύη δυτικά και στην Συρία ανατολικά.” 

“Από την περσινή μου ομιλία, η Ελλάδα αντιμετώπισε αυτές τις μεγάλες κρίσεις και στάθηκε όρθια. Σήμερα, η συζήτησή μας δεν αφορά πλέον την επιβίωσή μας από τις κρίσεις. Σήμερα, εστιάζουμε στο πώς στη βάση της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας θα μπορέσουμε να εργαστούμε στην κατεύθυνση της οικονομικής ανάπτυξης, της περισσότερο αποτελεσματικής και ανθρώπινης διαχείρισης της μετανάστευσης, καθώς επίσης και για την ειρήνη και την ασφάλεια στην ευρύτερη γειτονιά μας”, είπε ο πρωθυπουργός. 

“Σήμερα μιλάμε για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχουν επιπτώσεις όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στην Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή”, τόνισε ο πρωθυπουργός, επισημαίνοντας ότι «Στην οικονομία, η Ελλάδα βγαίνει τώρα, μετά από επτά ταραγμένα χρόνια ύφεσης, από την βαθύτερη κοινωνική και οικονομική κρίση στην μεταπολεμική της Ιστορία”.

“Εργαζόμαστε σκληρά για να διασφαλίσουμε την βιώσιμη περιεκτική ανάπτυξη», είπε ο κ. Τσίπρας. Μερικές φορές, παρά τις προσπάθειές μας, οπισθοχωρούμε, αλλά  πάντα η γενική κατεύθυνση είναι να προχωρούμε μπροστά, αποδεικνύοντας ότι μια χώρα που έχει χάσει το 25% του ΑΕΠ της σε έξι χρόνια και είδε τα επίπεδα ανεργίας και φτώχειας να εκτοξεύονται μπορεί να σταθεί στα πόδια της, να δημιουργήσει ένα περιβάλλον φιλικό στο επιχειρείν που ενθαρρύνει την ανάπτυξη και ξεμπερδεύει με τις αμαρτίες του παλιού κατεστημένου: διαφθορά, πελατειακές σχέσεις και παρασιτικές επιχειρηματικές πρακτικές. Την ίδια ώρα, αντιμετωπίζουμε τις σοβαρές κοινωνικές συνέπειες που η επιβαλλόμενη λιτότητα έχει επιφέρει στην ελληνική κοινωνία”.

“Η απόλυτη προτεραιότητά μας είναι η μείωση της ανεργίας στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα το ταχύτερο δυνατό, μέσω ενός νέου παραγωγικού μοντέλου που αξιοποιεί τις δυνατότητες του υψηλά εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού μας”, είπε ο πρωθυπουργός  

“Ταυτόχρονα, αξιοποιούμε τη στρατηγική θέση της Ελλάδας στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων έτσι ώστε να μπορέσει να καθιερωθεί σαν κόμβος ενέργειας, εμπορίου, ναυτιλίας και σιδηροδρομικών μεταφορών στην περιοχή”, ανέφερε στην συνέχεια, προσθέτοντας: “Προωθούμε όλες τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις ενώ προστατεύουμε το κράτος πρόνοιας και τα εργασιακά δικαιώματα. Παροτρύνουμε τους εταίρους μας να προχωρήσουν με την οριστικοποίηση των αναγκαίων μέτρων για την μείωση του χρέους μας έτσι ώστε να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών και να ανοίξουμε τον δρόμο για την επιστροφή μας στις χρηματαγορές.” 

“Τα πρώτα σημάδια ότι ο σχεδιασμός μας έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς αντανακλώνται στην επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, την σταθερή, σταδιακή μείωση της ανεργίας, τα θετικά στοιχεία στον δημοσιονομικό τομέα και το αναζωογονημένο ενδιαφέρον για επενδύσεις από το εξωτερικό”, είπε ο κ. Τσίπρας.

Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι μαζί με την αντιμετώπιση της μεγάλης οικονομικής πρόκλησης, ο ελληνικός λαός είναι επίσης αντιμέτωπος “με μια ακόμη μεγάλη πρόκληση, αυτήν της διαχείρισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών”, μια πρόκληση που, όπως υπογράμμισε, “είναι μια παγκόσμια πρόκληση που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο συλλογικά και στη βάση των αξιών μας.” 

“Από πέρυσι, που μίλησα εδώ για αυτό το ζήτημα, πάνω από ένα εκατομμύριο μετανάστες και πρόσφυγες εισήλθαν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδος. Περίπου 60.000 μετανάστες παραμένουν εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα σήμερα, αφού τα βόρεια σύνορά μας αποκλείστηκαν εξαιτίας μονομερών ενεργειών άλλων χωρών”, είπε ο πρωθυπουργός. 

Στη συνέχεια ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε στην “τεράστια πολιτική κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη με αυξανόμενες ισχυρές ξενοφοβικές δυνάμεις να προωθούν την δική τους ατζέντα: 

– Ισχυριζόμενες ότι ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο είναι μια πολυτέλεια για την Ευρώπη σήμερα και ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να απωθηθούν στην θάλασσα. 
– Ισχυριζόμενες ότι η ευθύνη του καταμερισμού της φιλοξενίας των προσφύγων είναι μια απαράδεκτη επιβολή την οποία μόνο οι χώρες της πρώτης γραμμής, που είναι οι χώρες της πρώτης υποδοχής, θα πρέπει να αναλάβουν. 
– Ισχυριζόμενες ότι οικονομική μας κρίση είναι ένας επαρκής λόγος για να προδώσουμε τις αξίες μας.” 
“Αυτές οι ξενοφοβικές δυνάμεις πήραν την απάντηση που τους αξίζει και προήλθε από τον ελληνικό λαό. Ο λαός της Ευρώπης που χτυπήθηκε πιο σκληρά από την οικονομική κρίση απέδειξε στον κόσμο ότι ούτε οι αρχές μας ούτε η ανθρωπιά μας πρέπει να παρέχονται υπό όρους”, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός. 

Επισήμανε ότι παρά τις επικλήσεις για απώθηση, η Ελληνική Ακτοφυλακή έσωσε δεκάδες χιλιάδες ζωές αντί να τις θέσει σε κίνδυνο και ότι παρά τις φωνές για παραβίαση της συνθήκης της Γενεύης, η Ελλάδα, μια χώρα της οποίας η υπηρεσία πολιτικού ασύλου ούτε καν υπήρχε πριν από τρία χρόνια, αντιμετωπίζει με δικαιοσύνη και στη βάση της Συνθήκης της Γενεύης τον τέταρτο μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων ασύλου στην Ευρώπη.

“Μαζί με τις τουρκικές και τις ευρωπαϊκές αρχές, εφαρμόζουμε την πολύ δύσκολη αλλά αναγκαία συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Μια συμφωνία που έχει οδηγήσει σε ριζική μείωση των ροών και ακόμη πιο σημαντικό των θανάτων στο Αιγαίο. Μια συμφωνία που αντικατέστησε τον επικίνδυνο δρόμο του Αιγαίου με ένα νόμιμο προς την Ευρώπη”, ανέφερε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας, “Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, χρειαζόμαστε μια ισχυρή διεθνή πρωτοβουλία, που θα καθιερώσει ένα νέο διεθνές πλαίσιο για την διαχείριση των προσφυγικών ροών, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά την ξενοφοβική ατζέντα για τους μετανάστες”.

Εξειδικεύοντας τις προτάσεις του για το πλαίσιο αυτό, στην ΓΣ του ΟΗΕ, ο κ. Τσίπρας είπε οτι το πλαίσιο πρέπει: 

– Να αυξήσει την υποστήριξη προς τις χώρες που φιλοξενούν πρόσφυγες.
– Να αυξήσει τις επιστροφές ατόμων που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας και την επανεγκατάσταση και επαναπροώθηση όλων εκείνων που την χρειάζονται.
– Να αυξήσει την συνεργασία ασφάλειας εναντίον των δικτύων διακινητών. 
– Να αυξήσει τις πρωτοβουλίες αντιμετώπισης των γενεσιουργών αιτίων της μετανάστευσης. 

Ο κ. Τσίπρας ανέφερε ως τρίτη μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα το πως να συνεισφέρει στην ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία σε μια περιοχή με διαρκώς αυξανόμενη αστάθεια.

“Η απάντηση της Ελλάδας σε αυτήν την πρόκληση υπήρξε ξεκάθαρη: Αναπτύξαμε διμερείς και, μαζί με την Κυπριακή Δημοκρατία, τριμερείς σχέσεις με όλους τους γείτονές μας, προσβλέποντας στην προώθηση της ειρήνης, της συνεργασίας και του διεθνούς δικαίου. Οργανώσαμε πολυεθνικές πρωτοβουλίες, όπως η διεθνής διάσκεψη για την ειρηνική συνύπαρξη, τον θρησκευτικό και πολιτιστικό προσανατολισμό στην Μέση Ανατολή και τη Σύνοδος της Ρόδου για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Και με επιμονή προωθήσαμε αυτές τις αξίες σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς που εμπλέκονται σε όλες τις συγκρούσεις στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, οπουδήποτε εμφανίζεται αυξημένη. Σε οργανισμούς σε σχέση με τις συγκρούσεις στην Συρία, την Λιβύη, την Ουκρανία και την ειρηνευτική διαδικασία στην Μέση Ανατολή”, είπε ο κ. Τσίπρας.

Ο πρωθυπουργός, αναφερόμενος στην πολύ σημαντική πρόκληση προώθησης ουσιαστικής ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή μας, είπε ότι “παραμένουμε σταθεροί στην υποστήριξή μας στις διακοινοτικές συνομιλίες για μια δίκαιη, βιώσιμη και αποτελεσματική λύση στο Κυπριακό, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και του καθεστώτος της Κύπρου, ως χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια λύση που θα είναι βιώσιμη μόνο εάν αφήσουμε πίσω μας το αναχρονιστικό σύστημα των εγγυήσεων του παρελθόντος και διασφαλίσουμε την αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων από το νησί. Μια λύση που θα διασφαλίσει το αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης ολόκληρου του λαού της Κύπρου και θα θέσει την βάση για ευρύτερη συνεργασία στην ασταθή περιοχή μας.”

Ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε επίσης στην ενίσχυση του διαλόγου και των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας “μέσω ενός ευρέως φάσματος πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανόμενης και της πολύ καλής συνεργασίας μας στην διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών”, με την Ελλάδα να υπογραμμίζει ότι “ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο είναι ο μόνος τρόπος για την οικοδόμηση στέρεων και μακράς διάρκειας γειτονικών σχέσεων.” 

Όσον αφορά την ΠΓΔΜ, είπε ότι “στο ζήτημα του ονόματος της ΠΓΔΜ υποστηρίζουμε σταθερά μια κοινά αποδεκτή σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις erga omnes.

Και έχουμε προωθήσει Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που αποσκοπούν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της διασυνοριακής συνεργασίας αυτήν την κρίσιμη περίοδο”, είπε ο κ. Τσίπρας. 

Ο πρωθυπουργός ολοκλήρωσε την ομιλία του υπογραμμίζοντας ότι “σήμερα είναι πιο σημαντικό από ποτέ να προασπίσουμε την ειρήνη, τη δημοκρατία και τη βιώσιμη ανάπτυξη σε όλα τα μέτωπα, παντού όπου απειλείται. Και στην Ελλάδα το γνωρίζουμε αυτό πολύ καλά.”