Τριετίες: Ξεπαγώνουν το 2025 αν η ανεργία πέσει κάτω από 10% – Πώς θα αυξηθούν οι μισθοί

Εντός του 2025 αναμένεται να ξεπαγώσουν οι τριετίες, ενισχύοντας το εισόδημα χιλιάδων μισθωτών που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό. Προϋπόθεση για την ενεργοποίηση των τριετιών είναι το ποσοστό της ανεργίας μεσοσταθμικά σε ετήσια βάση να πέσει κάτω από 10%.

Ο υπουργός Εργασίας Άδωνις  Γεωργιάδης προανήγγειλε ότι προτού υποχωρήσει η ανεργία από το ορόσημο του 10% θα έχει ήδη δρομολογήσει νομοθετική ρύθμιση ώστε να ξέρει ο εργαζόμενος τι μισθό να περιμένει, προσθέτοντας: «Σε 1-1,5 χρόνο θα επιστρέψουμε δικαιώματα που χάθηκαν τα χρόνια των μνημονίων».

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία τον Μάιο μειώθηκε σε 10,8% για πρώτη φορά από το 2009. Αποθαρρυντική ωστόσο για τους μισθωτούς είναι η πρόβλεψη του Προγράμματος Σταθερότητας που κατατέθηκε στην Κομισιόν, καθώς παραπέμπει το ξεπάγωμα των τριετιών στους κατώτατους μισθούς του ιδιωτικού τομέα στο ακόμη πιο μακρινό 2027. Πάντως, κατά την προεκλογική περίοδο το υπουργείο Εργασίας δεν απέκλειε κάποιες αποφάσεις για το θέμα να ληφθούν στο τέλος του 2023 με αρχές του 2024, υπό την προϋπόθεση όμως να έχει πέσει η ανεργία κάτω από το 10%.

Υπενθυμίζουμε ότι οι τριετίες πάγωσαν την ίδια ώρα που συρρικνώθηκε ο κατώτατος μισθός με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου στο τέλος Φεβρουαρίου του 2012, σε εφαρμογή του δεύτερου μνημονίου. Ακόμη όμως κι αν ξεπαγώσουν οι τριετίες, δεν έχει διευκρινιστεί αν οι αυξήσεις 10% ανά τριετία θα αρχίσουν να μετρούν από εκείνη τη χρονική περίοδο και όχι αναδρομικά από το 2012 που πάγωσαν.

Ετσι, για παράδειγμα, κάποιος μισθωτός με προϋπηρεσία τριών ετών την 1η Ιανουαρίου του 2012 και προσαύξηση 10% στον μισθό του, αν δεν είχαν παγώσει οι τριετίες, θα έπρεπε να πάρει επιπλέον 10% την 1η Ιανουαρίου του 2015, κλείνοντας δηλαδή έξι χρόνια δουλειάς, και επιπλέον 10% την 1η Ιανουαρίου του 2018, όταν έκλεισε εννέα χρόνια προϋπηρεσίας, δηλαδή συνολικά αύξηση της τάξης του 30% (10% από την πρώτη τριετία και 20% από τις δύο επόμενες).

Πάντως, ανάμεσα στις εισηγήσεις που θα εξεταστούν όταν έρθει η ώρα είναι η αναδρομική αλλά σταδιακή καταβολή του επιδόματος προϋπηρεσίας (τριετίες) στους εργαζομένους.

«Το κακό σενάριο είναι οι τριετίες να αρχίσουν να μετρούν από τη χρονική στιγμή που θα ενεργοποιηθεί ο νόμος. Δηλαδή αν ξεπαγώσουν το 2025, ο εργαζόμενος θα δει την πρώτη αύξηση 10% το 2028 και θα καλύψει τα εννέα χρόνια προϋπηρεσίας το 2034. Θεωρώ λοιπόν δίκαιο -και το έχω προτείνει στο υπουργείο- να μετρήσουν αναδρομικά οι τριετίες όταν έχουν διανυθεί στον ίδιο εργοδότη. Επίσης, δεν έχει ξεκαθαριστεί τι θα συμβεί με τους υψηλότερους μισθούς. Από τη στιγμή που δεν προβλέπεται κάτι ρητά στην κλαδική ή στην επιχειρησιακή σύμβαση, εάν δεν υπάρξει ρητή πρόβλεψη σε νέο νόμο ο εργοδότης, μπορεί να θεωρήσει ότι οι τριετίες εμπεριέχονται στον μισθό», σχολιάζει ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος.

Οι παγωμένες τριετίες που συνοδεύουν τον κατώτατο μισθό ύψους 780 ευρώ μεικτά έχουν διαμορφωθεί ως εξής:

■ Προϋπηρεσία 0-3 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 780 ευρώ
■ Προϋπηρεσία 3-6 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 858 ευρώ και 1.001 σε 12μηνη βάση
■ Προϋπηρεσία 6-9 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 936 ευρώ και 1.092 σε 12μηνη βάση
■ Προϋπηρεσία 9 έτη και άνω έως τον Φεβρουάριο του 2012: 1.014 ευρώ και 1.183 σε 12μηνη βάση

Οι αυξήσεις μισθών

Και αν οι τριετίες είναι ένας τρόπος να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός, πώς θα αυξηθεί ο μέσος μισθός στα 1.500 ευρώ στο τέλος της τετραετίας, στόχο στον οποίο αναφέρεται συχνά ο πρωθυπουργός αλλά και ο υπουργός Εργασίας;

«Η αύξηση δεν θα γίνει με νόμο», αποσαφηνίζει ο κ. Γεωργιάδης. «Θα γίνει γιατί ερχόμενες οι ξένες και άλλες επενδύσεις στην Ελλάδα θα δημιουργήσουν μεγαλύτερη ζήτηση στις θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα, υπάρχουν νησιά όπως η Σαντορίνη και η Μήλος που υπέγραψαν τοπική συλλογική σύμβαση εργασίας για τον τουρισμό με αυξημένους μισθούς. Για ποιο λόγο έχει συμβεί αυτό; Διότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη εργαζομένων και η ανάγκη αυτή οδηγεί σε καλύτερους μισθούς. Το ίδιο θα συμβεί λοιπόν συνολικά στην οικονομία μας εάν συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, να προσελκύουμε επενδύσεις και να ανοίγουμε νέες δουλειές. Δεν είναι ζήτημα κρατικής παρέμβασης. Δουλειά της κρατικής παρέμβασης είναι να κάνει πιο ευνοϊκό το επιχειρηματικό περιβάλλον, να φέρει δηλαδή περισσότερους επενδυτές».

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η τοπική σύμβαση των ξενοδοχοϋπαλλήλων στο Ηράκλειο Κρήτης προβλέπει εισαγωγικούς μισθούς από 860 έως 925 ευρώ. «Ενας βοηθός σερβιτόρος με προϋπηρεσία και παιδιά ξεπερνά τα 1.000 ευρώ καθαρά. Σε πρόσφατο έλεγχο με την Επιθεώρηση Εργασίας βρήκα μισθό καμαριέρας 1.600 ευρώ. Το ύψος εξαρτάται από το ωράριο και τα ρεπό. Ωστόσο συχνά στους ελέγχους εντοπίζουμε παρατυπίες στο ωράριο. Δηλαδή δηλώνονται ότι έχουν ρεπό ενώ δουλεύουν ή δηλώνονται με μερική απασχόληση ενώ απασχολούνται έως και 12 ώρες την ημέρα», επισημαίνει ο Νίκος Κοκολάκης, πρόεδρος Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Νομού Ηρακλείου και αντιπρόεδρος Ομοσπονδίας Τουρισμού-Επισιτισμού.