Τουρκική λίρα: Η φτήνια φέρνει τον παρά.. στις εξαγωγές

Με δεδομένη την βαριά υποτίμηση που υφίσταται η τουρκική λίρα, αίφνης η γειτονική χώρα προβάλει ως σοβαρός διεκδικητής μεριδίου στις εξαγωγές προς την Ευρώπη, την ώρα που οι εισαγωγές από την Κίνα πληρώνονται χρυσάφι και το τοπίο στην εφοδιαστική αλυσίδα πανδημικά «εμπόλεμο». Και αυτό γιατί ευνοείται από τη γεωγραφική θέση και ταυτόχρονα από τα φθηνά (και λόγω υποτίμησης) εργατικά χέρια.  

_x000D_

Από την πλευρά τους, οι Έλληνες εξαγωγείς «καίνε» περιθώρια κέρδους για να κρατήσουν τα ελληνικά προϊόντα στα ράφια των ξένων αλυσίδων καθώς η κρίση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και η ακριβή ενέργεια οδηγούν τους παραγωγούς – αναγκαστικά – σε αυξήσεις τιμών.  Πρακτικά τα προϊόντα γίνονται λιγότερο ανταγωνιστικά και αυτά που δεν είναι πρώτης ανάγκης κινδυνεύουν να χάσουν το θετικό momentum των ελληνικών εξαγωγών, που η αξία τους φτάνει στα 35 δισ. ευρώ φέτος (από περίπου 31 δισ. ευρώ το 2020).

_x000D_

Κι ενώ η Ελλάδα και η Ευρωζώνη ευρύτερα μαστίζονται από ανατιμήσεις και πληθωριστικές πιέσεις, στην άλλη άκρη του Αιγαίου, στην Τουρκία, η λίρα υποχωρεί στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών. 

_x000D_

Κατά τον Ταγίπ Ερντογάν οι Τούρκοι πρέπει να είναι υπομονετικοί και να εμπιστευτούν το νέο οικονομικό μοντέλο της κυβέρνησής του, σύμφωνα με το οποίο δίνεται προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη με βάση τα χαμηλά επιτόκια και τις εξαγωγές.

_x000D_

Η Τουρκία επενδύει στις εξαγωγές, με φθηνά προϊόντα και υπηρεσίες, την ώρα που τα προϊόντα που εισάγονται στην Ευρώπη από την Κίνα επιβαρύνονται με δυσθεώρητα κόστη και αυτά που εξάγονται επιβαρύνονται με υψηλά βιομηχανικά κόστη. λόγω των ανατιμήσεων σε πρώτες ύλες και ενέργεια.

_x000D_

Ας σημειωθεί ότι το κόστος ενέργειας στην Τουρκία, παρά τις ανατιμήσεις, είναι και αυτό «ανταγωνιστικό», με την MWh να κυμαίνεται το τελευταίο διάστημα στα 90 δολ. στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (Day-Ahead Μarket, 78,12 δολ. τιμή spot αγοράς για την Παρασκευή 10.12.2021) όταν στην Ελλάδα ξεπέρασε τα 250 ευρώ από τις αρχές Νοεμβρίου. Η εικόνα δεν είναι πολύ καλύτερη στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως η Πολωνία, που βασίζεται στον άνθρακα και η Ολλανδία, που διαθέτει δικά της κοιτάσματα αερίου.

_x000D_

Στο μεταξύ, ο ΦΠΑ για τρόφιμα, βιβλία, υπηρεσίες εκπαίδευσης, τουριστικές υπηρεσίες, κλωστοϋφαντουργικά και δερμάτινα, καθώς και ιατρικά προϊόντα και συσκευές είναι 8% στην Τουρκία ενώ στα αγροτικά προϊόντα είναι 1%. Με την Ελλάδα υπάρχει συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας, όπως σημειώνει στην ετήσια έκθεσή της η Πρεσβεία μας στην Άγκυρα ενώ σημειώνεται πως τα αγροτικά προϊόντα προέλευσης ΕΕ δασμολογούνται στην Τουρκία.

_x000D_

Ο δρόμος του εμπορίου…

_x000D_

Οι δρόμοι του εμπορίου αλλάζουν. Οι μεγάλοι Έλληνες λιανέμποροι μελετούν εναλλακτικούς δρόμους για τις εισαγωγές τους αλλά στην πλειοψηφία τους δεν έχουν ώριμα σχέδια. Υπομένουν τα υψηλά κόστη πληρώνοντας για container δέκα φορές πάνω από τα επίπεδα προ πανδημίας και συχνά επιπλέον «καπέλο». Το ίδιο ισχύει για πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ενώ όσες έχουν ήδη γραμμές παραγωγής στην Τουρκία ενισχύουν τη δυναμικότητα των μονάδων τους.

_x000D_

Η IKEA στην Τουρκία φέρεται διατεθειμένη να αυξήσει την τοπική παραγωγή για να ελαχιστοποιήσει τα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού και το αυξημένο κόστος αποστολής ενώ ήδη εξάγει τριπλάσιο όγκο από αυτόν που εισάγει στη χώρα για να καλύψει τις ανάγκες του τοπικού δικτύου της – διαθέτει επτά καταστήματα.

_x000D_

Την παραγωγή της στην Τουρκία ενισχύει και η Benetton στο πλαίσιο της στρατηγικής της να μεταφέρει πιο κοντά στην έδρα της παραγωγή που διέθετε προ πανδημίας σε προμηθευτές στην Ασία, για να επωφεληθεί από το χαμηλό εργατικό κόστος.

_x000D_

Πλέον αυτό το όφελος χάνεται στα ακριβά μεταφορικά και στην αβεβαιότητα για το χρόνο παράδοσης που κοστίζει ακριβά στον όμιλο. Στο πλαίσιο αυτό ενισχύει και την παραγωγή στην Αίγυπτο, την Τυνησία και κάποιες βαλκανικές χώρες όπως Σερβία και Κροατία.

_x000D_

Παραγωγή διαθέτει στην Τουρκία και η Zara, η οποία διατηρούσε και πριν την πανδημία διαφορετικό μοντέλο, με πάνω από 50% της παραγωγής της στην χώρα έδρας της, την Ισπανία ενώ και η H&M δεν έχει ανακοινώσει νέο μοντέλο εξακολουθώντας πάντως να διατηρεί μεγάλο μέρος της παραγωγής της σε Κίνα, Μπαγκάντές και Ινδία.

_x000D_

Τα ελληνικά συμφέροντα στην Τουρκία

_x000D_

Οι σημαντικότερες ελληνικές εταιρείες που έχουν παρουσία στην αγορά της Τουρκίας είναι Τιτάν, Chipita, Ελληνικοί Λευκόλιθοι, Πλαστικά Κρήτης, Palaplast, Alumil, Isomat, Eurodrip, Kleemann, Fourlis (μέσω Intersport), Καρέλιας, Intralot και Intelli Solutions.

_x000D_

Το οικονομικό περιβάλλον στην Τουρκία έχει πλήξει τις ελληνικών συμφερόντων εταιρείες που δεν ξεπερνούν τις 120, σύμφωνα με στοιχεία του γραφείου ΟΕΥ της Πρεσβείας μας στην Άγκυρα. Περισσότερο έχουν επηρεαστεί κατασκευαστικές λόγω αποχώρησης εξειδικευμένων στελεχών ενώ όσες διαθέτουν παραγωγικές μονάδες έχουν όφελος από τις εξαγωγές και αντισταθμίζουν έτσι την πτώση της εγχώριας ζήτησης, ενώ η πτώση της λίρας έχει μειώσει τα λειτουργικά τους έξοδα.

_x000D_

Οι αμιγώς εξαγωγικές όπως η Chipita, η Merko, η Royal Food κ.α. ευνοήθηκαν από την υποτίμηση της λίρας καθώς οι τιμές των προϊόντων τους είναι πιο ανταγωνιστικές, αντίθετα με τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν εισαγόμενες πρώτες ύλες.