Το πλεόνασμα του προϋπολογισμού και τα περιθώρια για νέα μέτρα στήριξης

Πλεόνασμα για τη χρηματοδότηση κοινωνικών αναγκών αφήνει η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, σε συνδυασμό με το ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του επταμήνου, τα φορολογικά έσοδα, τα οποία αποτελούν «βαρόμετρο» για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, συνεχίζουν σε τροχιά υπέρβασης έναντι του στόχου του προϋπολογισμού, καταγράφοντας αύξηση 7,5%.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Προϋπολογισμός 2023: Πρωτογενές πλεόνασμα 3,5 δισ. ευρώ στο επτάμηνο έναντι στόχου 1,83 δισ. ευρώ

Τα έσοδα από φόρους αυξήθηκαν 7,5% έναντι του στόχου

Οι εισπράξεις από φόρους ανήλθαν σε 33,768 δισ. ευρώ αυξημένες κατά 2,347 δισ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες συγκρατήθηκαν στα 38,583 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα να υπάρχει εξοικονόμηση 1,423 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, οι αναπτυξιακές επιδόσεις της οικονομίας κινούνται πέραν της πρόβλεψης του προϋπολογισμού (2,3%) και εκτιμάται ότι θα κλείσει πάνω από 2,5% στο σύνολο του έτους, αφήνοντας «περίσσευμα» τουλάχιστον 450 – 500 εκατ. ευρώ.

Με βάση τα τρέχοντα στοιχεία, οι υπερεισπράξεις στο μέτωπο των φορολογικών εσόδων θα οδηγήσουν το πρωτογενές πλεόνασμα του 2023 στο 1,3% – 1,4% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης για 1,1% του ΑΕΠ στο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Η θετική αυτή εξέλιξη ανοίγει το δρόμο για νέες παρεμβάσεις ενίσχυσης των εισοδημάτων οι οποίες όμως θα είναι στοχευμένες και μετρημένες καθώς έχουν ήδη ξοδευτεί 600 εκατ. ευρώ, για την υλοποίηση προηγούμενων μέτρων.

Πέραν από την υποχρέωση για δημοσιονομική σύσφιξη ένας πρόσθετος σημαντικός λόγος που δεν επιτρέπει στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε μπαράζ παροχών είναι η εκπλήρωση του εθνικού στόχου για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.

Από τις 8 Σεπτεμβρίου έως και την 1η Δεκεμβρίου είναι προγραμματισμένες τρεις αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας οπότε απαιτείται προσοχή ώστε να μην χαθεί η ευκαιρία που θα βάλει την χώρα στη λίστα με τους προτιμητέους επενδυτικούς προορισμούς και τα ελληνικά ομόλογα σε ασφαλή θέση για ευνοϊκότερο δανεισμό.

Υπό αυτό το πρίσμα τα μέτρα που κοστολογούνται και εξετάζονται είναι τα εξής:

• Αύξηση του επιδόματος θέρμανσης με αλλαγές στα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια με στόχο να προστατευθούν οι ευάλωτοι και αυτοί που έχουν πραγματικά ανάγκη στην περίπτωση που δεν υποχωρήσουν οι τιμές του πετρελαίου. Πέρυσι το επίδομα χορηγήθηκε σε 1,3 εκατομμύρια νοικοκυριά με το συνολικό ύψος του να φτάνει τα 300 εκατ. ευρώ, έναντι 174 εκατ. ευρώ το 2021.
• Ένα νέο πλαίσιο ενισχύσεων για τους λογαριασμούς ρεύματος των ευάλωτων νοικοκυριών. Τα εμπλεκόμενα υπουργεία, Οικονομικών και Ενέργειας βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή και ανταλλάσσουν στοιχεία ενώ η παράταση του μηχανισμού μέχρι το τέλος του χρόνου προσφέρει κάποια σταθερότητα σε ενδεχόμενη αύξηση της χρηματιστηριακής τιμής.
  Νέα επιταγή ακρίβειας 200- 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες, άτομα με αναπηρία και μακροχρόνια άνεργους, η οποία θα δοθεί τα Χριστούγεννα.
• Επίδομα προσωπικής διαφοράς στους συνταξιούχους που δεν θα πάρουν αυξήσεις την 1η Ιανουαρίου του 2024.
• Επέκταση του Market Pass έως το τέλος του χρόνου καθώς συνεχίζεται το ράλι των ανατιμήσεων στα τρόφιμα.
• Ελαφρύνσεις στη φορολογία εισοδήματος που θα υλοποιηθούν σε βάθος τετραετίας αλλά θα περάσουν στο φορολογικό νομοσχέδιο που θα έρθει στη βουλή το φθινόπωρο. Οι νέες παρεμβάσεις αφορούν τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν το 2024 και θα δηλωθούν το 2025 στην Εφορία.
  Νέα παράταση έως τον Ιούνιο του 2024 των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο, στις μεταφορές, στην εστίαση (καφές, μη αλκοολούχα ποτά) και στον πολιτισμό.
  ΤΟ MARKET PASS 2

Στην παρούσα φάση το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο επικεντρώνεται στο Market Pass 2, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, δεν θα ανοίξει η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για τους νέους δικαιούχους και επανεξέτασης των παλιών.

Η ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα θα ανοίξει αμέσως μόλις «κλείσει» το Taxis για τις φετινές δηλώσεις, δηλαδή στις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ παράλληλα θα «τρέξει» η ΑΑΔΕ την επεξεργασία των εισοδημάτων του 2022 για τους παλιούς, έτσι ώστε να διαπιστωθεί πόσοι από αυτούς εξακολουθούν να δικαιούνται το Market Pass. Από το πόσο γρήγορα θα «τρέξει» αυτή η διπλή διαδικασία θα εξαρτηθεί και το πότε θα καταβληθεί το επίδομα, δηλαδή αν θα δοθεί σε δύο δόσεις (Σεπτέμβριος- Οκτώβριος) ή εφάπαξ (Οκτώβριος). Το μόνο που δεν αλλάζει είναι ότι το επίδομα κυμαίνεται από 66 ως 300 ευρώ, αναλόγως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού.

Μοιραία, οι επίμονες ανατιμήσεις στα τρόφιμα, οι αυξήσεις στις διεθνείς τιμές αγροτικών προϊόντων και η πίεση στο μεταφορικό κόστος λόγω πετρελαίου, κρατούν στην επικαιρότητα τα σενάρια περί νέων έκτακτων μέτρων στήριξης ως το τέλος του έτους. Ένα από αυτά τα σενάρια, αφορούν στο Market Pass 3, δηλαδή την επέκταση αυτού του ειδικού επιδόματος και στο τελευταίο δίμηνο, με κόστος που υπολογίζεται στα 170 εκ ευρώ.