Τί σηματοδοτεί το ”πράσινο” μνημόνιο για ΕΥΑΘ και ΤΕΡΝΑ: Οι κοινοπραξίες στο εξωτερικό και τα έργα σε αναμονή

Το άνοιγμα της ΕΥΑΘ σε νέες αγορές στο εξωτερικό για έργα ύδρευσης και αποχέτευσης όπως η Ρουμανία και τα Σκόπια, μέσω κοινοπραξιών, σε μια καινούργια ”πράσινη” εποχή σηματοδοτεί η υπογραφή του πρώτου μνημονίου συνεργασίας για παροχή ενέργειας μέσω ppas, δηλαδή μακροχρόνιων συμβάσεις ενέργειας από ΑΠΕ, με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.

Την ίδια στιγμή, κατά τα στελέχη της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή πρόκειται για ένα ακόμα βήμα συνεργασίας με το δημόσιο σε έναν παρθένο, ακόμα, για τη χώρα μας τομέα, που παρά τη ρευστότητα στις τιμές της αγοράς ενέργειας τα τελευταία χρόνια, φαίνεται πως είναι το μέλλον.

“Τα ppas έχουν ξεκινήσει να γίνονται στην Ευρώπη από το 2010, αλλά από το 2017 και 2018 απογειώθηκε η ζήτησή τους. Ειδικά στην Ισπανία αλλά και σε άλλες χώρες της Μεσογείου είναι σε ιδιαίτερη ανάπτυξη. Στην περίπτωση των ppas μοιράζουμε τον κίνδυνο και τον προσδόκιμο όφελος. Η τεχνολογία τους είναι καλύτερη, αποδοτικότερη και φθηνότερη. Μπορεί οι τιμές από το 2020 και μετά να είναι λίγο πιο ακριβές, αλλά γενικά και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα συμφέρουν. Στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2022 δημοσιεύθηκε η υπουργική απόφαση για τα ppas και από τότε είδαμε μια ευκαιρία και σκεπτόμαστε πως θα το μπορούσαμε να την αξιοποιήσουμε. Υπήρχε αναγκαιότητα, ήρθε το θεσμικό πλαίσιο και πλέον φτάσαμε στο σημείο να υπογράψουμε” τόνισε στην εκδήλωση για την υπογραφή της συμφωνίας ο Πρόεδρος της ΕΥΑΘ, καθηγητής του ΑΠΘ, Άγις Παπαδόπουλος.

Ο Πρόεδρος της ΕΥΑΘ, Άγις Παπαδόπουλος

Το χρονικό του ενδιαφέροντος

Για το πώς ξεκίνησε το ενδιαφέρον για τα Ppas από πλευράς ΕΥΑΘ μίλησε ο Αντιπρόεδρος της εταιρείας Γρηγόρης Πενέλης αποκαλύπτοντας ότι «ήταν τον Σεπτέμβριο 2022 σε μια εκδήλωση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης που μετά από μια παρουσίαση της Deloitte αρχίσαμε να μπαίνουμε σε μια λογική να δούμε αυτή τη διαδικασία. Δεν είχε ξαναγίνει ποτέ στο δημόσιο, μόνο σε κάποιες ιδιωτικές εταιρείες. Επιλέξαμε να την κάνουμε μέσω του νόμου 4412, με διαδικασία διαπραγμάτευσης μέσω διαγωνισμού. Πρόκειται για σύμβαση σε βάθος χρόνου και έπρεπε να αξιολογηθεί. Προσδιορίσαμε πλήρως τον τρόπο υπολογισμού για να μην υπάρχουν ανακρίβειες. Έγινε σε δυο φάσεις: Βγήκε πρώτα η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και για να περάσουν οι υποψήφιοι έπρεπε να τηρούν ορισμένες προϋποθέσεις, όπως το να είναι κάτοχοι σταθμών συμπαραγωγής ενέργειας η παραγωγοί ενέργειας».

Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για σύμβαση 8 + 4 έτη, εκτός από την Τέρνα Ενεργειακή υπήρξε άλλος ένας ανάδοχος, ο οποίος δεν έφτασε στην επόμενη φάση, ενώ σύμφωνα με όσα σημείωσαν τα εμπλεκόμενα μέρη «είναι σταθερή σύμβαση και δεν υπάρχει ρήτρα διαπραγμάτευσης ανάλογα με τις τιμές ενέργειας στην αγορά τα επόμενα χρόνια».

Ανταγωνιστικές τιμές – Απόσβεση στα 8 χρόνια

Για τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΥΑΘ,  Άνθιμο Αμανατίδη, το ζήτημα ήταν να λυθεί το ενεργειακό πρόβλημα της εταιρείας, η οποία είναι εισηγμένη και στο Χρηματιστήριο: «Έπρεπε να λύσουμε άμεσα το ενεργειακό πρόβλημα της εταιρείας. Οι τιμές που πετύχαμε θεωρούμε ότι είναι ανταγωνιστικές και θα έχουμε κάνει απόσβεση στα 8 χρονιά. Είναι μια συμφωνία που δίνει προστιθέμενη αξία σε αυτό που κάνουμε. Ήδη δεχόμαστε προτάσεις για να βγούμε εκτός Ελλάδος για έργα στο εξωτερικό μέσω κοινοπραξίας».

Κατά τον κ. Αμανατίδη, το εκτιμώμενο όφελος από αυτή τη σύμπραξη σήμερα υπολογίζεται με μέσες τιμές τουλάχιστον στα 2,4 εκατ. ευρώ, ενώ με την προσθήκη ενός φωτοβολταϊκού πάρκου σε δύο χρόνια, το όφελος θα ανέλθει τουλάχιστον σε 3,4 εκατ. ευρώ.

Μιχάλης Βερροιόπουλος, ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ: Μια αγορά με ρίσκα και εξέλιξη

Στο περιθώριο της εκδήλωσης για την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας, ο Γενικός Διευθυντής Ανάπτυξης της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Μιχάλης Βερροιόπουλος έκανε λόγο για τα ppas χαρακτηρίζοντάς τα ως «μια αγορά η οποία τα τελευταία χρόνια είναι σε εξέλιξη, αλλά έχει και ρίσκα. Ζήτηση υπάρχει από πολλές εταιρείες, ήδη εμείς διαθέτουμε πολλά GW και περιμένουμε σε πολλά έργα όρους σύνδεσης. Αυτή τη στιγμή δηλαδή δεν υπάρχει άγχος για την αγορά αυτή καθεαυτή, όσο να μπορέσουμε να δώσουμε όσα περισσότερα projects γίνεται».

Σε σχέση, δε, με τα ρίσκα που παρουσιάζονται, αναφέρθηκε και στις γεωπολιτικές αναταραχές που έχουν οδηγήσει σε συνεχή σκαμπανεβάσματα της αγοράς ενέργειας: «Ουδείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η τιμή της αγοράς ενέργειας, πρόκειται για κάτι ιδιαίτερα ευμετάβλητο λόγω των πολιτικών αναταραχών και των αποφάσεων της ΕΕ για αποδέσμευση από τον άνθρακα μέχρι το 203ο. Άρα υπάρχουν ρίσκα σε όλο αυτό, αλλά αυτή είναι η εποχή που ζούμε».

Πρόσθεσε, δε, ότι «η ελληνική αγορά ακόμα δεν έχει μάθει να μπαίνει σε τέτοιου είδους συμβάσεις και δεν υπάρχει ακόμα μεγάλος ανταγωνισμός».

Σε ανάπτυξη τα PPas μέχρι το 2030

Ως ένα εργαλείο που εγγυάται την σταθερότητα των τιμών για παραγωγούς και καταναλωτές προβάλλονται τα τελευταία χρόνια τα ”πράσινα” PPAs: Πρόκειται για μακροχρόνιες συμβάσεις πώλησης και αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ όπως αιολικά, φωτοβολταϊκά κλπ.

Φωτοβολταϊκά και αιολικά στο επίκεντρο της πράσινης ανάπτυξης

Σε αυτό το πλαίσιο, παραγωγός και καταναλωτής έρχονται σε συμφωνία για την ποσότητα, την τιμή, τις εγγυήσεις της κάθε πλευράς και άλλα εμπορικά, τεχνικά και νομικά θέματα, με στόχο το πλεονέκτημα του ενός να γίνεται μείωση του ρίσκου του άλλου, καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης.

Ως εκ τούτου σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, όπως η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία, η αγορά αναπτύσσεται ραγδαία, με ολοένα αυξανόμενους συμβολαιοποιημένους όγκους.

Πιο αναπτυσσόμενες στην παρούσα φάση είναι οι αγορές της ιβηρικής χερσονήσου και της Ιταλίας, με ένα χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει κολοσσούς της μεταλλουργικής βιομηχανίας, της φαρμακοβιομηχανίας αλλά και του κλάδου της πληροφορικής.  Κατά φορείς της αγοράς, η Ελλάδα κινείται προς την ίδια κατεύθυνση, έχοντας ήδη καταγράψει από το 2020 και μετά τις πρώτες τέτοιες διμερείς συμφωνίες. Εκτιμάται πως η αγορά των πράσινων PPAs θα αναπτυχθεί ιδιαίτερα τα επόμενα χρόνια, αγγίζοντας το 10% της φυσικής αγοράς έως το 2030 και δίνοντας λύση σε παραγωγούς, καταναλωτές και χρηματοδότες (όπως τράπεζες και funds).

Αυτό, ωστόσο, που επισημαίνουν οι φορείς που ασχολούνται με τα ppas είναι ότι θα πρέπει παράλληλα να δρομολογηθούν λύσεις σε επιμέρους ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη του κλάδου.

Μαρία Μπακοπούλου

[email protected]