Τι πρόκειται να χάσουν η Samsung και το Βιετνάμ στον πόλεμο των δασμών του Τραμπ

Όταν ο πρόεδρος της Samsung Electronics, Τζέι Γ. Λι, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό του Βιετνάμ τον Ιούλιο, το μήνυμά του ήταν σαφές: «Η επιτυχία του Βιετνάμ είναι η επιτυχία της Samsung και η ανάπτυξη του Βιετνάμ είναι η ανάπτυξη της Samsung», δήλωσε ο Λι στον Φαμ Μιν Τσιν, δεσμευόμενος για μακροπρόθεσμες επενδύσεις, ώστε η χώρα να μετατραπεί στη μεγαλύτερη βιομηχανική βάση της εταιρείας για την παραγωγή οθονών, όπως μεταδίδει το Reuters.

Από τότε που ο νοτιοκορεατικός κολοσσός εγκαταστάθηκε στο Βιετνάμ το 1989, έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια για να επεκτείνει την παραγωγική του παρουσία παγκοσμίως, μειώνοντας την εξάρτηση από την Κίνα. Η στροφή αυτή επιταχύνθηκε όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, επέβαλε δασμούς στα κινεζικά προϊόντα κατά την πρώτη του θητεία.

Η στρατηγική αποδείχθηκε καρποφόρα: η Samsung είναι πλέον ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής και εξαγωγέας του Βιετνάμ.

Περίπου το 60% των 220 εκατ. smartphones που πουλά ετησίως η Samsung παγκοσμίως κατασκευάζονται στο Βιετνάμ – μεγάλο μέρος αυτών κατευθύνεται στις ΗΠΑ, όπου η Samsung είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος πωλητής smartphones, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Counterpoint.

Όμως αυτή η εξάρτηση κινδυνεύει να γυρίσει μπούμερανγκ. Το Ανόι βρίσκεται σε πυρετώδεις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Τραμπ ώστε να μειωθεί ένας ενδεχόμενος δασμός 46%, ο οποίος έχει αποκαλύψει πόσο ευάλωτο είναι το εξαγωγικό μοντέλο της νοτιοανατολικής αυτής χώρας.

Αν και η Samsung και το Βιετνάμ πήραν προσωρινή ανάσα αυτή την εβδομάδα με την απόφαση Τραμπ να περιορίσει τον δασμό στο 10% για 90 ημέρες, μαρτυρίες εργαζομένων και στελεχών της εταιρείας, τις οποίες δημοσίευσε το Reuters, αποκαλύπτουν πως, αν οι δασμοί αυξηθούν τον Ιούλιο, η Samsung θα είναι από τους βασικούς «χαμένους».

«Το Βιετνάμ είναι το μέρος όπου παράγουμε τα περισσότερα από τα smartphones μας, αλλά οι δασμοί ήταν πολύ υψηλότεροι απ’ ό,τι περιμέναμε», ανέφερε στο Reuters ανώτερο στέλεχος της Samsung, που ζήτησε ανωνυμία λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος.

Ακόμη κι αν επιτευχθεί κάποια συμφωνία, το εμπορικό πλεόνασμα των περίπου 120 δισ. δολαρίων που έχει το Βιετνάμ έναντι των ΗΠΑ το καθιστά στόχο για την Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, το Ανόι ελπίζει να μειώσει τους δασμούς στο εύρος 22%-28%.

Στο μεταξύ, η Samsung και οι προμηθευτές της εξετάζουν ήδη εναλλακτικά σενάρια, όπως η αύξηση παραγωγής στην Ινδία ή στη Νότια Κορέα – επιλογές που, αν και πιθανές, απαιτούν χρόνο και υψηλό κόστος, σύμφωνα με τέσσερις γνώστες του θέματος.

Η Samsung δεν σχολίασε επίσημα, ενώ στο παρελθόν έχει δηλώσει πως θα προσαρμοστεί ευέλικτα χρησιμοποιώντας το παγκόσμιο δίκτυο παραγωγής της. Ούτε τα υπουργεία Εξωτερικών και Βιομηχανίας του Βιετνάμ απάντησαν σε αιτήματα του Reuters για σχολιασμό.

Η Apple αντιμετωπίζει ακόμα πιο σοβαρή απειλή, καθώς οι δασμοί στα κινεζικά προϊόντα έφτασαν το 145%. Περίπου το 80% των iPhones που πωλούνται στις ΗΠΑ, εισάγονται από την Κίνα. Και η Apple δεν απάντησε σε ερωτήσεις του Reuters.

Το Βιετνάμ χάνει την ελκυστικότητα του «φθηνού προορισμού»

Ο φόβος των δασμών έρχεται να προστεθεί στις ήδη αυξανόμενες πιέσεις για τη βιομηχανική ανάπτυξη του Βιετνάμ. Η χώρα είχε εξελιχθεί σε προορισμό-μαγνήτη για πολυεθνικές που επιζητούσαν να διαφοροποιηθούν από την Κίνα, όμως η ταχεία βιομηχανική άνθηση προκάλεσε ελλείψεις ενέργειας και αύξηση των φόρων για πολυεθνικές, στο πλαίσιο των νέων διεθνών κανόνων του ΟΟΣΑ – κάτι που αρκετές εταιρείες θεώρησαν αδικαιολόγητο.

Επιπλέον, η μαζική άφιξη ξένων επιχειρήσεων έχει προκαλέσει έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και αύξηση των μισθών. Όπως σημειώνουν νοτιοκορεατικές επιχειρήσεις, η κατάσταση είναι πλέον «πολύ σοβαρή».

Ορισμένοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η ελκυστικότητα του Βιετνάμ μπορεί να φθίνει. «Η απώλεια του Βιετνάμ μπορεί να είναι το κέρδος της Ινδίας», έγραψαν οικονομολόγοι της Nomura. Η Ινδία, μάλιστα, δήλωσε έτοιμη να επισπεύσει την εμπορική της συμφωνία με τις ΗΠΑ, με στόχο την ολοκλήρωσή της έως τα τέλη του 2025.

Το Βιετνάμ έχει ήδη προχωρήσει σε υποχωρήσεις έναντι των ΗΠΑ, όπως η αύξηση των εισαγωγών. Ήταν από τις πρώτες χώρες που ξεκίνησαν επίσημα εμπορικές διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Τραμπ, αμέσως μετά τη λήξη του μορατόριουμ περί «ανταποδοτικών» δασμών.

Ωστόσο, το αίσθημα ανασφάλειας παραμένει. Ο Κο Ταε-γιον, πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου Κορέας στο Βιετνάμ και γενικός διευθυντής της Heesung Electronics, δήλωσε ότι αρχικά επικράτησε «πανικός» στις κορεατικές επιχειρήσεις για τους δασμούς. Ορισμένες προχώρησαν σε σχέδια μείωσης προσωπικού, πρόσθεσε, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Πλέον, με την προσωρινή αναστολή του Τραμπ, βρίσκονται σε «αναμονή».

Η Samsung δεν έχει ακόμα αποφασίσει πώς θα αντιδράσει στους δασμούς κατά του Βιετνάμ, όμως εξετάζει το ενδεχόμενο να μεταφέρει την παραγωγή ορισμένων μοντέλων smartphones για τις ΗΠΑ στο εργοστάσιό της στην πόλη Γκούμι, στη Νότια Κορέα.

Άλλοι αναφέρουν ότι ενδέχεται να ενισχυθεί η παραγωγή στην Ινδία, αν και το δίκτυο εφοδιασμού εκεί μπορεί αυτή τη στιγμή να καλύψει μόνο το 20% της συνολικής παραγωγής της Samsung.

Σύμφωνα με την BMI Research, τα ηλεκτρονικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν περίπου το 45% των εξαγωγών του Βιετνάμ προς τις ΗΠΑ. Οι αυξημένοι δασμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση της παραγωγής από μεγάλους παίκτες όπως η Samsung, εν όψει πιθανής πτώσης της ζήτησης.

Η Samsung παράγει επίσης τηλεοράσεις, οικιακές συσκευές και οθόνες στο Βιετνάμ, με τις εξαγωγές της να φθάνουν τα 54 δισ. δολάρια το 2024 – σχεδόν το 15% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας.