Τι κομίζει το νέο δίδυμο στο υπ. Ενέργειας: Ο «διαχειριστής» Στ. Παπασταύρου και ο γνώστης Ν. Τσάφος

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας άλλαξε κατά τα δύο τρίτα τη σύνθεσή του με τον Θεόδωρο Σκυλακάκη να αντικαθίσταται από τον Σταύρο Παπασταύρου, πρώην στενό συνεργάτη του πρωθυπουργού αν και τον είχε αποπέμψει πέρυσι από το Μέγαρο Μαξίμου και τον Νίκο Τσάφο σύμβουλο του Κυριάκου Μητσοτάκη σε θέματα ενέργειας, να παίρνει τη θέση της Αλεξάνδρας Σδούκου. Στη θέση του παραμένει μόνο ο Νίκος Ταγαράς, αρμόδιος για θέματα περιβάλλοντος.

Η αντικατάσταση των δύο προηγουμένων θα μπορούσε να θεωρηθεί έκπληξη πολιτικά, διότι δεν υπήρχαν σαφείς ενδείξεις κακών επιδόσεων από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου . Ίσως να υπήρχαν διαφορετικές επιδιώξεις. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δώσει τη μεγαλύτερη έμφαση από άλλα υπουργεία στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προωθώντας κατά προτεραιότητα την ενεργειακή μετάβαση και τις επενδύσεις στον κλάδο μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός δεν θεωρούσε υπεύθυνη την προηγούμενη πολιτική ηγεσία για το θέμα των τιμών στο ρεύμα, αποδίδοντάς το σε εξωγενείς παράγοντες και στις στρεβλώσεις της ευρωπαϊκής αγοράς.

Όμως τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις «τσουρουφλίστηκαν» από το γεγονός ότι πληρώνουν ακριβότερα τουλάχιστον 50% το ρεύμα από όσο πλήρωναν πριν από πέντε χρόνια ενώ τα πολύχρωμα τιμολόγια μπέρδεψαν περισσότερο τους καταναλωτές και έκαναν την εξίσωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας άλυτη (σ.σ. είναι ενδεικτικές και οι διαφημίσεις των ίδιων των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας, με βιντεάκια που εστιάζουν στις δυσκολίες επιλογής των πολύχρωμων τιμολογίων).

Τώρα, ο Σταύρος Παπασταύρου είναι περισσότερο διαχειριστής παρά γνώστης της αγοράς ενέργειας. Θυμίζουμε πως ο Πρωθυπουργός είχε αποπέμψει τον Σταύρο Παπασταύρου από το Μέγαρο Μαξίμου πέρυσι τέτοια εποχή γιατί έδωσε το παρόν σε γιορτή επιχειρηματία (Βαγγέλη Μαρινάκη) χωρίς τη συναίνεση του Πρωθυπουργού, όπως διέρρευσε το Μέγαρο Μαξίμου. Όμως επί της ουσίας «παράπτωμα» δεν  υπήρξε ενώ ουδείς πίστεψε ότι ο Πρωθυπουργός δεν γνώριζε. Έτσι, ο κ. Παπασταύρου αποκατέστησε τις σχέσεις του με το Μέγαρο Μαξίμου και τώρα υπουργοποιήθηκε.

Ο Νίκος Τσάφος είναι ειδικός σε θέματα ενέργειας και στα γεωπολιτικά, καθώς αυτός  ήταν και ο ρόλος του ως σύμβουλος του Πρωθυπουργού. Είναι αμερικανοσπουδαγμένος και κάτοχος της έδρας James Schlesinger για την ενέργεια και την γεωπολιτική στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών της Ουάσινγκτον (CSIS). Οταν ήταν στις ΗΠΑ το 2020, πριν αναλάβει σύμβουλος του Πρωθυπουργού είχε προβεί σε ανεπίτρεπτο σφάλμα,  ονομάζοντας το κατεχόμενο από τους Τούρκους τμήμα της βόρειας Κύπρου «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Ο ίδιος ζήτησε συγγνώμη αλλά το σφάλμα παραμένει αδικαιολόγητο  – αφού ασχολείται με τα γεωπολιτικά- και ανεξίτηλο στην καριέρα του.

Εάν το νέο δίδυμο θα επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές, κάνοντας την ενέργεια φθηνότερη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ή απλώς θα αναλάβουν ρόλο τροχονόμων στα πολύ μεγάλα συμφέροντα – εγχώρια και διεθνή που κινούνται γύρω από την ενέργεια – είναι κάτι το οποίο θα δείξουν οι πρωτοβουλίες τους και οι αποφάσεις τους.

Τσάφος: Γνωρίζει το πρόβλημα, όμως θα βρει τις λύσεις; 

Ο Νίκος Τσάφος σε ομιλίες του έχει θέσει τους μακροχρόνιους στόχους και φαίνεται να έχει διαπιστώσει τα προβλήματα.

Ως προς τους στόχους έχει ταχθεί υπέρ της συνέχισης των επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Εχει πει πως η Ελλάδα έχει κάνει άλματα στη διείσδυση των ΑΠΕ και θα συνεχίσει να επενδύει, αλλά πλέον το πρόβλημα είναι «πως θα τις διαχειριστούμε και πως θα εξασφαλίσουμε το σύστημά μας με τόσες πολλές ΑΠΕ», εξηγώντας ότι για αυτό επενδύουμε στα εξής: στην αντλισιοταμίευση και στα νερά, σε μονάδες αποθήκευσης («μπαταρίες») και σε υπεράκτεια αιολικά πάρκα. Για το φυσικό αέριο θεωρεί ότι ευθύνεται για την άνοδο των τιμών αλλά ταυτόχρονα είναι και παράγοντας ευστάθειας του συστήματος.

Θεωρεί ότι ο κόσμος πηγαίνει από τον κόσμο των υδρογονανθράκων προς τον κόσμο που έχει ως κινητήρια δύναμη ενέργειας τον άνεμο, που η χώρα έχει σε αφθονία και αυτό είναι πολύ μεγάλη ευκαιρία για την χώρα (σ.σ. δεν γνωρίζουμε εάν έχει τις ίδιες απόψεις και μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είναι αναφανδόν υπέρ των υδρογονανθράκων και θεωρεί την πράσινη μετάβαση φάρσα).

Παραδέχεται δημοσίως ότι υπάρχει δομικό πρόβλημα στην ελληνική αγορά ενέργειας. Επίσης θεωρεί ότι υπάρχουν σοβαρές δυσλειτουργίες στην προμήθεια στην περιοχή των Βαλκανίων και στην Κεντρική Ευρώπη και έχει διαπιστώσει ότι το φυσικό αέριο είναι αυτό, που ανεβάζει τις τιμές, όταν αυξάνεται η στάθμισή του στο ενεργειακό μίγμα.

Σε πρόσφατη ομιλία ως αναλυτής, όπως ο ίδιος χαρακτήρισε τον εαυτό του, ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:

«Αυτή η διείσδυση των ΑΠΕ δεν βλέπουμε να μεταφράζεται στα τιμολόγια και στην τιμή της χονδρικής. Το θέμα της χονδρικής στην Ελλάδα είναι ένα διαχρονικό ζήτημα.  Το 2015 που έχουμε δεδομένα, έχουμε  επίσης από τις πιο ακριβές χονδρικές τιμές στην Ευρώπη. Άρα δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε με το τι κάναμε τώρα. Είναι ένα δομικό πρόβλημα που έχει η ελληνική αγορά. Πάμε όμως στο σήμερα. Η τιμή στη χονδρική εξαρτάται από τρία πράγματα: το μίγμα, την γεωγραφία και το επίπεδο του ανταγωνισμού. Μίγμα πάμε πάρα πολύ καλά στις ΑΠΕ αλλά όταν βλέπουμε την Ελλάδα σε σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες, δεν έχουμε πυρηνικά, βιοενέργεια και έχουμε λιγότερα νερά από τους υπόλοιπους. Αρα, τί σημαίνει; ότι είμαστε πολύ ψηλά στις ΑΠΕ, έχουμε λίγα από τα υπόλοιπα, αλλά παραμένει να έχουμε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ορυκτά καύσιμα και ειδικά φυσικού αερίου. Άρα έχουμε πολύ ΑΠΕ και πολύ φυσικό άεριο. Και η τιμή στη χονδρεμπορική είναι υψηλή όταν χρησιμοποιούμε πολύ φυσικό αέριο και η τιμή είναι χαμηλή όταν δεν χρησιμοποιούμε πολύ φυσικό αέριο.

Ο δεύτερος παράγοντας είναι η γεωγραφία. Είμαστε δίπλα στην Ιταλία. Όταν δεν είμαστε εμείς η πιο ακριβή αγορά, είναι η Ιταλία και πολλές φορές μας τραβάει πάνω. Και επίσης  το καλοκαίρι είχαμε ένα φαινόμενο, πρακτικά μια δυσλειτουργία της αγοράς, που μας ανέβασε τις τιμές πάρα πολύ. Το ίδιο είχαν και στη Βουλγαρία, το ίδιο είχαν  και στην Ουγγαρία, αλλά παραπέρα δεν είχαν τις ίδιες τιμές. Η Αυστρία δεν είχε τις ίδιες τιμές. Η Τσεχία δεν είχε την ίδια τιμή,. Αρα, είδαμε μία δυσλειτουργία γιατί όταν το είδαμε αυτό το φαινόμενο, ο κόσμος είπε ότι γέμισαν τα καλώδια, Όμως εμείς δεν είδαμε αυτό. Εμείς είδαμε πολλές ώρες που δεν ήταν γεμάτα τα καλώδια, το οποίο δημιουργεί πολλά ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο ρέει η ενέργεια σε αυτή την περιοχή της Ευρώπης. Και νομίζουμε ότι εκεί χρειάζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο παρεμβάσεις και σε αυτό επιχειρηματολογούμε στα ευρωπαϊκά φόρα. . . .»