Τα επόμενα βήματα μετά την πρώτη πτώση επιτοκίων

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε το βασικό της επιτόκιο την Πέμπτη 6 Ιουνίου κατά 25 μονάδες βάσης (0,25%), και προηγήθηκε σε σύγκριση με την FED, την αμερικανική κνετρική τράπεζα στο ξεκίνημα του κύκλου μείωσης των επιτοκίων, που πλέον ακολουθούν οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο. Η πορεία των μειώσεων αποτελεί μια αλλαγή με θετικές συνέπειες στην αγορά.

Οι κεντρικές τράπεζες σε μικρότερες οικονομίες έχουν ήδη μειώσει τα επιτόκια, μεταξύ άλλων στον Καναδά, τη Σουηδία, την Ελβετία, την Ουγγαρία και την Τσεχία.

Τα χαμηλότερα επιτόκια μπορεί να σημαίνουν χαμηλότερο κόστος στεγαστικών δανείων και χαμηλότερες χρεώσεις πιστωτικών καρτών για τους καταναλωτές. Επίσης να ενισχύσουν τις τιμές των μετοχών και την αξία των συνταξιοδοτικών λογαριασμών, καθώς μειώνουν τις αποδόσεις από συντηρητικές εναλλακτικές λύσεις, όπως τα πιστοποιητικά καταθέσεων και μπορεί να σημαίνουν ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη μέσω αύξησης των επενδύσεων και των αποδόσεών τους.

Η ΕΚΤ μείωσε το επιτόκιο αναφοράς της στο 3,75% από το 4% την Πέμπτη όταν συνεδρίαση 26μελές συμβούλιο  της τράπεζας στη Φρανκφούρτη.

Μιλώντας στη συνέχεια σε συνέντευξη τύπου, η πρόεδρος της ΕΚΤ,  Κριστίν Λαγκάρντ είπε ότι ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει αρκετά ώστε η κεντρική τράπεζα να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια.

Όμως, με τον ετήσιο πληθωρισμό στο 2,6% τον Μάιο και να αναμένεται να παραμείνει πάνω από τον στόχο του 2% της ΕΚΤ το επόμενο έτος, η Λαγκάρντ αρνήθηκε να υποδείξει πόσο γρήγορες ή βαθιές μπορεί να είναι οι μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων.

«Θα διατηρήσουμε τα επιτόκια πολιτικής αρκετά περιοριστικά για όσο διάστημα χρειαστεί», είπε. «Δεν δεσμευόμαστε σε μια συγκεκριμένη πορεία επιτοκίων».

Και στο ερώτημα που η ίδια έθεσε αν περνάμε σήμερα σε μια πτωτική φάση του κύκλου έδωσε η ίδια την απάντησ: Δεν θα το έλεγα κατηγορηματικά.

Τα επιτόκια αυξήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια για να καταπολεμίσουν την άνοδο των τιμών και να κάνουν ακριβότερο το χρήματα έτσι ώστε να περιοριστεί η οικονομική δραστηριότητα μέσω της κάμψης της ζήτησης.

Να σημειωθεί πως η  άνοδος του πληθωρισμού στην Ευρώπη προκλήθηκε πρωτίστως από την αύξηση των δημοσίων δαπανών λόγω κορονοϊού και την διατάραξη του παγκόσμιου εμπορίου ενώ στη συνέχεια κορυφώθηκε λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία όταν η  Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου και προκάλεσε απότομη άνοδο τιμών. Αν και η ευρωζώνη επλήγη πρώτη και περισσότερο από τη ρωσική εισβολή, η απότομη άνοδος των τιμών της ενέργειας έχει πλέον υποχωρήσει σε μεγάλο βαθμό.

Συνεπώς ναι μεν ο πληθωρισμός μειώνεται, αλλά χρειάζεται ακόμα χρόνος για να φτάσει σε επίπεδα που επιθυμούν οι κεντρικοί τραπεζίτες, ώστε να προχωρήσουν και σε επόμενες μειώσεις.

Οι αναλυτές λένε ότι η ΕΚΤ πιθανότατα θα αφήσει αμετάβλητα τα επιτόκια κατά την επόμενη συνεδρίασή της στις 18 Ιουλίου.

Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού για τον Μάιο είναι πολύ κάτω από το ανώτατο όριο του 10,6% τον Οκτώβριο του 2022, αλλά η πτώση επιβραδύνθηκε τους τελευταίους μήνες. Ο πληθωρισμός μάλιστα σημείωσε ελαφρά άνοδο στο 2,6% στην ευρωζώνη από 2,4% τον Απρίλιο. Ο πληθωρισμός στους τομείς των υπηρεσιών, μια ευρεία κατηγορία που περιλαμβάνει τα πάντα, από ιατρική περίθαλψη και μέχρι ξενοδοχεία, εστιατόρια και εισιτήρια συναυλιών, παραμένει ιδιαίτερα αυξημένος στο 4,1%.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αντιμετωπίζει μια πολύ διαφορετική οικονομία, στην οποία ο πληθωρισμός τροφοδοτήθηκε λιγότερο από το ρωσικό ενεργειακό σοκ παρά από τις κρατικές δαπάνες για την ανάκαμψη της πανδημίας και η πιο ισχυρή ανάπτυξη τροφοδότησε τον πληθωρισμό. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή στις ΗΠΑ βρίσκεται στο 3,4% ετησίως, σε κάποια απόσταση από τον στόχο της Fed, επίσης 2%.

Ο πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, δήλωσε ότι η τράπεζα αναμένει να μειώσει τα επιτόκια φέτος από το τρέχον επίπεδο αναφοράς του 5,25%-5,5%, αλλά δεν αναμένεται αλλαγή στη συνεδρίαση της Fed την επόμενη εβδομάδα. Καθώς ο πληθωρισμός μειώνεται αργά στις ΗΠΑ, οι οικονομολόγοι και οι επενδυτές πλέον περιμένουν όλο και περισσότερο μόνο μία ή δύο περικοπές φέτος.