Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών: Λάθος η υποχρεωτική δεντροφύτευση περιμετρικά των φωτοβολταϊκών πάρκων

Την υποχρεωτικότητα της φύτευσης, περιμετρικά, για όλους τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς, υφιστάμενους και καινούργιους καθιερώνει με ρύθμιση το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στόχος, να περιοριστεί η περιβαλλοντική επιβάρυνση και η οπτική όχληση από την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών συστημάτων, όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου του ΥΠΕΝ με χωροταξικές, πολεοδομικές και άλλες διατάξεις.

Είναι όμως εφικτή και πού η φύτευση περιμετρικά των φωτοβολταϊκών σταθμών; Σε υπόμνημα που είχε καταθέσει το καλοκαίρι ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών με τίτλο «Οπτική όχληση από φωτοβολταϊκά», εξηγούσε γιατί οι φυτοφράκτες είναι σε κάποιες περιπτώσεις επαρκή λύση, όμως σε άλλες όχι. Και παρέθετε την άποψη ότι περισσότερο νόημα έχει η φύτευση τμημάτων της εγκατάστασης, παρά σε όλη την περίμετρο, ότι η βιωσιμότητα των δέντρων (ακόμη και με γηγενή είδη) δεν είναι πάντα δεδομένη, λόγω της ακτινοβολίας, καθώς και ότι για λόγους ασφαλείας, τυχόν φυτεύσεις δεν θα πρέπει να εμποδίζουν τις δέσμες του συστήματος συναγερμού του σταθμού.

Σύμφωνα με τους ανθρώπους του χώρου, η εμπειρία της Ισπανίας που εφάρμοσε κάτι παρόμοιο την προηγούμενη δεκαετία, έδειξε χαμηλά ποσοστά βιωσιμότητας των γηγενών μεσογειακών ειδών που χρησιμοποιήθηκαν σε περιφράξεις φωτοβολταϊκών. Εξαίρεση αποτελούν τα αγροβολταϊκά και η ήδη υπάρχουσα βλάστηση εντός του γηπέδου.

Στις καλές πρακτικές ξεχωρίζουν οι περιπτώσεις όπου η φύτευση μέρους του χώρου, μειώνει την οπτική όχληση, είναι πολυλειτουργική και τα δέντρα συνεχίζουν να μεγαλώνουν και μετά το τέλος ζωής του φωτοβολταϊκού, όπως δείχνουν οι εικόνες από συγκεκριμένα πάρκα στην Ισπανία.

Ποιους αφορά το μέτρο

Σύμφωνα με την διάταξη στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ η υποχρέωση φύτευσης αφορά τις παρακάτω περιπτώσεις:

1. Οι κάτοχοι φωτοβολταϊκών σταθμών για τους οποίους εκδίδεται μετά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης της παρ. 6 Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων του άρθρου 10 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), καθώς και οι κάτοχοι Εξαιρούμενων Σταθμών φωτοβολταϊκών οι οποίοι είναι υπόχρεοι σε Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών ‘Ορων ή Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, μετά την έκδοση της απόφασης της παρ. 6, υποχρεούνται κατά την εγκατάσταση των σταθμών και, σε κάθε περίπτωση, πριν από την ηλέκτρισή τους, σε φύτευση και συντήρηση καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους, φυτών συμβατών με τη φυτοκοινωνία της περιοχής, περιμετρικά της εγκατάστασης, αποκλειομένης της χρήσης ειδών του καταλόγου χωροκατακτητικών ξένων ειδών ενωσιακού ή εθνικού ενδιαφέροντος των άρθρων 4 και 12 αντιστοίχως του Κανονισμού 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014 για την πρόληψη και διαχείριση της εισαγωγής και εξάπλωσης χωροκατακτητικών ξένων ειδών (L 317), ύψους μεγαλύτερου των εγκαταστάσεων του φωτοβολταϊκού σταθμού (φωτοβολταϊκά πλαίσια, αντιστροφείς), λαμβάνοντας υπόψη το εδαφικό υπόστρωμα και τη δυνατότητα άρδευσης. Η φύτευση δύναται να επιβληθεί και εντός των σταθμών επί των ορίων διακριτών υποπεριοχών του συνολικού έργου σύμφωνα με την απόφαση της παρ. 6.
2. Η υποχρέωση της παρ. 1 περιλαμβάνεται και εξειδικεύεται στους περιβαλλοντικούς όρους της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για τους εν λόγω φωτοβολταϊκούς σταθμούς και η τήρησή της ελέγχεται κατά τη διενέργεια των εκάστοτε περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων των έργων.

3. Η υποχρέωση της παρ. 1 καταλαμβάνει, επίσης, υφιστάμενους φωτοβολταϊκούς σταθμούς με Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων, οι οποίοι δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης, καθώς επίσης και Εξαιρούμενους Σταθμούς, οι οποίοι είναι υπόχρεοι σε Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις και οι οποίοι δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, έως την έκδοση της απόφασης της παρ. 6.
4. Αν, αποκλειστικά για τους σκοπούς του παρόντος, απαιτηθεί τροποποίηση της Βεβαίωσης ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, καθώς και άλλων αδειών/εγκρίσεων, οι αιτήσεις τροποποίησης εξετάζονται κατά προτεραιότητα. Όσον αφορά στην περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων κατηγορίας Α της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α’ 209), η προσαρμογή στις απαιτήσεις του παρόντος συνιστά διαφοροποίηση μικρής κλίμακας, κατά την έννοια της παρ. 1α του άρθρου 6 του ν. 4014/2011.
5. Για φωτοβολταϊκούς σταθμούς που εγκαθίστανται σε δασικές εκτάσεις εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία περί φύτευσης, ιδίως ο ν. 998/1979 (Α’ 289).
6. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία εκδίδεται εντός ενός (1) μηνός από τη θέση σε ισχύ του παρόντος, καθορίζεται κάθε θέμα σχετικό με τη φύτευση των φυτών και θάμνων, τα χαρακτηριστικά, το είδος και το ύψος αυτών, οι απαιτούμενες αποστάσεις από την εγκατάσταση, η διαδικασία έγκρισης και ελέγχου με αυτοψία, οι κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης δυνάμει των περιβαλλοντικών διατάξεων, η παροχή κινήτρων για σταθμούς που προβαίνουν στη σχετική φύτευση υποχρεωτικά σύμφωνα με το παρόν ή κατόπιν δικής τους βούλησης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. Αν με την ως άνω απόφαση καθορίζονται μη καλλωπιστικά φυτά προς φύτευση, ζητείται η γνώμη της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με την απόφαση του πρώτου εδαφίου δύναται να τίθενται ειδικότερες προβλέψεις ως προς τη φύτευση για έργα που έχουν επιλεγεί ή θα επιλεγούν, έπειτα από συμμετοχή σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών σύμφωνα με τον ν. 4414/2016 (Α΄ 149), καθώς και περιπτώσεις εξαίρεσης από την υποχρέωση της παρ. 1, λόγω της μορφολογίας ή φυσιολογίας του εδάφους.