Σταύρος Παπαθανασίου: Πραγματικός ο κίνδυνος blackout, άμεσα σε διαβούλευση ο νέος μηχανισμός αντιστάθμισης περικοπών για τις ΑΠΕ

Τις επόμενες ημέρες θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ο νέος μηχανισμός αντιστάθμισης περικοπών των ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) ενώ παράλληλα η απειλή ενός blackout φαίνεται να είναι πραγματική, όπως δήλωσε ο καθηγητής του ΕΜΠ και συντονιστής της Ομάδας Διοίκησης Έργου για τις διακοπές των ΑΠΕ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπαθανασίου σε εκδήλωση της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρίας Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) την Τετάρτη.

Οι περικοπές στη διάχυση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ είναι μια πραγματική πρόκληση σε πολλές χώρες στην Ευρώπη και αποτελεί πρόβλημα προς σε επίλυση ακόμα για πολλές, ώστε η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας να γίνεται αδιάκοπα και συνεχώς. Αυτό ήταν ένα από τα κύρια σημεία συζήτησης στην εκδήλωση της ΕΛΕΤΑΕΝ την Τετάρτη στην Εθνική Πινακοθήκη.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Σταύρος Παπαθανασίου, εκπροσωπούσε την  Ομάδα Διοίκησης Έργου για τις διακοπές των ΑΠΕ, η οποία συστάθηκε από το Νοέμβριο του 2023 κα έχει έργο να προτείνει στο Υπουργείο λύσεις για το θέμα των περικοπών που απειλεί τη βιωσιμότητα των ΑΠΕ.

Ο μηχανισμός αντιστάθμισης 

Στο πλαίσιο του πρώτου πάνελ συζήτησης για τη διαχείριση των περικοπών στην αιολική ενέργεια, ο κ. Σταύρος Παπαθανασίου έκανε ιδιαίτερη μνεία στα νέα μέτρα που παίρνει η Ελλάδα προς αυτή κατεύθυνση αντιμετώπισης των περικοπών δίνοντας μάλιστα ένα σαφές χρονοδιάγραμμα.

Χαρακτηριστικά τόνισε την σημασία της εγκαθίδρυσης  ενός συστήματος αντιστάθμισης των περικοπών και δήλωσε πως στις επόμενες μέρες ή το αργότερο την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο για τον νέο αυτό μηχανισμό.

«Τις επόμενες μέρες, το πολύ την επόμενη εβδομάδα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έτσι ώστε να εκδοθεί σύντομα και η σχετική υπουργική απόφαση», είπε ο κ. Παπαθανασίου.

Εξηγώντας το πώς θα λειτουργεί ο μηχανισμός αυτός εν συντομία, ανέφερε τα εξής:  «Πιθανόν σε ετήσια βάση, θα υπολογίζεται το αποδεκτό επίπεδο παραγωγής ανά έργο σε σύγκριση με την πραγματική παραγωγή (ηλεκτρικής ενέργειας) και στη συνέχεια θα ανακατανέμεται η πλεονάζουσα παραγωγή ανά έργο ως ενέργεια», προσθέτοντας πως ο μηχανισμός αυτός δημιουργείται για την εξισορρόπηση της άδικης και ασύμμετρης κατανομής της ενέργειας μεταξύ των έργων ΑΠΕ.

Mεταξύ άλλων, ο κ. Παπαθανασίου τόνισε ότι ο μηχανισμός αυτό είναι market- based, δηλαδή παρεμβαίνει στην αγορά για τον εξορθολογισμό της ανταπόκρισης της αγοράς, έτσι ώστε πρώτον να ενθαρρυνθεί η διατήρηση των χρονοδιαγραμμάτων της αγοράς, που είναι ο βασικός λόγος για την υπερπαραγωγή (overgeneration) σε πραγματικό χρόνο, και δεύτερον να ενθαρρυνθεί η φθίνουσα απόδοσης της ενέργειας που διανέμεται απο ΑΠΕ. μηχανισμός βάσης της αγοράς

Το πρόβλημα των περικοπών των ΑΠΕ θα ληθεί εντός του 2025 ώστε να υπάρχει ορθή διαχείριση των έργων υψηλής τάσης, παρατήρησε εν τέλει.

Ξανά πίσω οι αρνητικές τιμές στα μέσα του 2025 

Η σταδιακή εισαγωγή εκ νέου των αρνητικών τιμών στην Αγορά Ενέργειας Εξισορρόπησης (balance market) είναι ακόμα ένα μέτρο που θα συμβάλει στην άμβλυνση των διακοπών των ΑΠΕ το 2025, σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Παπαθανασίου.

Πρόκειται να εισαχθεί στους επόμενους μήνες του 2025, μέχρι τα μέσα του έτους ή ίσως στο δεύτερο μισό, καθώς πρώτα πρέπει η πολιτική ηγεσία να λάβει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Υπενθυμίζεται ότι ο εν λόγω μηχανισμός είχε απαγορευτεί από την ΡΑΕΥ το 2021.

Πραγματική η απειλή ενός blackout 

Σε ερώτηση που δέχθηκε ο κ. Παπαθανασίου από τον συντονιστή της συζήτησης και πρόεδρο της ΕΛΑΤΑΕΝ κ. Παναγιώτη Λαδακάκο για το ενδεχόμενο ύπαρξης ενός γενικού blackout το οποίο συζητιέται έντονα στον ελληνικό τύπο τον τελευταίο καιρό, ο κ. Παπαθανασίου απάντησε ξεκάθαρα πως η απειλή ενός τέτοιου blackout είναι πραγματική.

Για να γίνει περισσότερο αντιληπτό το υπόβαθρο των λόγων του, κρίνεται απαραίτητη η εξήγηση εν συντομία της λειτουργίας του συστήματος. Όταν, λοιπόν, πάρχει έλλειψη ζήτησης και υπερβολική παραγωγή ενέργειας, στο σύστημα εξάγεται περισσότερη ενέργεια από αυτή που έχει σχεδιαστεί. Έτσι, εάν η ποσότητα της αναδιανεμημένης ηλεκτρικής ενέργειας παραγώμενης από ΑΠΕ δεν είναι επαρκής, τυχόν υπερπαραγωγή θα εμφανιστεί σαν πλεονάζουσα εξαγωγή στο σύστημα διασύνδεσης της ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τη χωρητικότητα των διασυνδέσεων αυτών.

Συγκεκριμένα, ο καθηγητής εξήγησε πώς αυτή η απειλή προκύπτει από πραγματικά δεδομένα. Σύμφωνα με τον κ. Παπαθανασίου, το περασμένο Πάσχα είχαμε 2GW εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στο σύστημα διασύνδεσης της χώρας, νούμερο που πλησίασε αρκετά το στο τεχνικό όριο των διασυνδέσεών μας, ώστε να μην υπάρχει υπερφόρτωση. Από πέρυσι, έχουμε επιπλέον 2,5 GW ΑΠΕ που έχουν τεθεί σε λειτουργία.

«Έχουμε μια κατάσταση πρόσθετης παραγωγής από ΑΠΕ που αν περάσει απαρατήρητη μπορεί να οδηγήσει τις διασυνδέσεις μας στην υπέρβαση του τεχνικού τους ορίου», και άρα σε υπερφόρτωση του δικτύου, είπε κ. Παπαθανασίου.

«Η απειλή είναι πραγματική και είναι τόσο τυπική εμπειρία blackout που δικαιολογεί κάθε προληπτικό μέτρο που μπορούμε να σκεφτούμε», πρόσθεσε

Με άλλα λόγια, η απειλή ενός γενικευμένου blackout είναι πραγματική, λόγω της υπερβολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή της υπέρβασης από το τεχνικό περιθώριο που μπορεί να υποστηρίξει το ελληνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.

Μαριάνθη Πελεκανάκη