Σοκ και δέος για τους κλιματολόγους!

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου*

Δεν ήταν μόνο η κοινή γνώμη και οι κυβερνήσεις που σοκαρίστηκαν από τη σφοδρότητα των πλημμυρών που έπληξαν τη Γερμανία και το Βέλγιο τις προηγούμενες μέρες, καταστρέφοντας σε μερικές περιπτώσεις ολόκληρες συνοικίες πόλεων και τις υποδομές τους και πνίγοντας εκατοντάδες ανθρώπους. Αιφνιδιάστηκαν ακόμα και οι κλιματολόγοι που μελετούν το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και προειδοποιούν εδώ και χρόνια για τους επερχόμενους κινδύνους, συχνά κατηγορούμενοι μάλιστα ως «καταστροφολόγοι» (ακόμα και από τον προηγούμενο Πρόεδρο των ΗΠΑ!). Φαίνεται ότι το φαινόμενο έρχεται πιο γρήγορα και πιο έντονα και από τις δικές τους προβλέψεις!

Την Τετάρτη 14 Ιουλίου προς Πέμπτη 15 Ιουλίου, έσπασαν ταυτόχρονα 12 ρεκόρ βροχοπτώσεων στη Δυτική Ευρώπη. Η βροχόπτωση στη Κολωνία ήταν δύο φορές ισχυρότερη από το τελευταίο ρεκόρ που έχει καταγραφεί. Σε 24 ώρες έπεσε διπλάσια ποσότητα νερού απ’ ό.τι πέφτει συνήθως όλο τον Ιούλιο. Το συμβάν είναι εντελώς άτυπο για αυτή την περιοχή του κόσμου. Δεν επρόκειτο απλώς για ακραίο φαινόμενο, επρόκειτο για φαινόμενο έξω και από τα όρια των ίδιων των ακραίων φαινομένων, δήλωσαν οι επιστήμονες του Ινστιτούτου για το Κλίμα του Πότσνταμ.

Τα όσα συνέβησαν στη Γερμανία και το Βέλγιο ταιριάζουν με τη γενική πρόβλεψη ότι η συνεχιζόμενη εξόρυξη και χρήση ορυκτών καυσίμων θα προκαλέσει αλλαγές στο κλίμα, περιλαμβανομένων ακραίων θερμοκρασιών, ξηρασίας και πιο συχνών και έντονων βροχοπτώσεων, που συνδέονται με την υπερθέρμανση των ωκεανών και την ως εκ τούτου αύξηση του ύδατος που εξατμίζεται. Όσα συνέβησαν στη Γερμανία και το Βέλγιο είναι συμβατά με την πρόβλεψη ότι όλοι οι ακραίοι υδρομετεωρολογικοί δείκτες θα γίνουν πιο ακραίοι. Παρότι όμως διέγνωσαν ορθά την γενική τάση, οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να προβλέψουν την ένταση των φαινομένων, όπως δεν μπόρεσαν να προβλέψουν και την ένταση του καύσωνα που έπληξε πρόσφατα τις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και τη Σιβηρία, προκαλώντας εκατοντάδες νεκρούς.

Εκτός από τη ποσότητα υδρατμών λόγω υπερθέρμανσης των θαλασσών, στις καταστροφικές καταιγίδες και πλημμύρες, όπως και στους καύσωνες, συμβάλλει πιθανώς και η επιβράδυνση του jet stream, ενός δυτικού ανέμου με ταχύτητα εννέα χιλιομέτρων που φυσά περιμετρικά του Βορείου Πόλου. Ο άνεμος αυτός συμβάλλει στην μετακίνηση των βαρομετρικών υψηλών και χαμηλών. Τώρα όμως ο άνεμος αυτός έχει πάρει τη μορφή σταδιακών κυμάτων διακοπτόμενων από άπνοιες. Έτσι, οι κυκλώνες και αντικυκλώνες παραμένουν περισσότερο πάνω από τις περιοχές που βρίσκονται, με αποτέλεσμα εντονότερες καταιγίδες ή υψηλότερες θερμοκρασίες για μεγαλύτερα διαστήματα στην ίδια γεωγραφική περιοχή (και αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιών). Η εξασθένηση του jet stream οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας της Αρκτικής που οδηγεί σε μείωση της διαφοράς θερμοκρασίας με τους τροπικούς που προκαλεί τη ροή από δυσμάς προς ανατολάς του αέρα (jet stream).

Σα να μην έφταναν τα παραπάνω υπάρχει μια περιοδική ανωμαλία στην τροχιά της Σελήνης, ένας κύκλος 18 ετών, κατά τον οποίο απομακρύνεται αρχικά και πλησιάζει μετά τη Γη. Στην επόμενη δεκαετία φτάνουμε στο μέγιστο της επιρροής που μπορεί να έχει αυτή η ανωμαλία στην αύξηση της στάθμης των θαλασσίων υδάτων.

Το συμπέρασμα το διατύπωσε ως εξής, μιλώντας στο ΒΒC, ο Bill McGuire, ομότιμος καθηγητής Γεωφυσικών και Κλιματικών Κινδύνων στο University College του Λονδίνου : «Η προφανής επιτάχυνση της κατάρρευσης του σταθερού κλίματός μας απλώς επιβεβαιώνει ότι, σε ότι αφορά το κλίμα, βρισκόμαστε βαθιά, πολύ βαθιά στα σκατά».

* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και τα κείμενα που φιλοξενούνται στη στήλη «Ιδέες και Απόψεις» του ΑΠΕ- ΜΠΕ