Σκυλακάκης: Έρχονται νέα τιμολόγια για το νερό με κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με την κατανάλωση

Η εξειδίκευση, από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρο Σκυλακάκη, τους υφυπουργούς Νίκο Ταγαρά, Αλεξάνδρα Σδούκου και εκπρόσωπο της ΕΥΔΑΠ, των μέτρων που εξήγγειλε στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για τη λειψυδρία σε όλη την επικράτεια έγινε το πρωί της Τετάρτης.

Στην αρχή της παρουσίασης, ο κ. Σκυλακάκης έκανε ειδική αναφορά στο βαθμό που εκδηλώνεται το πρόβλημα της λειψυδρίας ανά περιφέρεια της χώρας. Ο Υπουργός τόνισε πως το επίκεντρο των προβλημάτων είναι στο νότιο Αιγαίο, σε κάποιες περιοχές της Πελοποννήσου σε κάποιες περιοχές της ανατολικής Κρήτης, ενώ υπάρχει και το θέμα της Αττικής όπου η Αττική υδροδοτείται ουσιαστικά από την κεντρική Ελλάδα.

Στα μέτρα που ανακοίνωσε ο Υπ. Ενέργειας είναι μία νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση κοστολόγησης – τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος. Παράλληλα, o Υπουργός ενέργειας αναφέρθηκε στη δημιουργία ισχυρότερων παρόχων με μείωση του αριθμού τους στο 1/4. Έτσι μεταξύ άλλων, θα γίνει επέκταση της ΕΥΔΑΠ τουλάχιστον σε λοιπή Αττική, Κορινθία, Βοιωτία και Φωκίδα.

Επίσης θα υπάρξει επέκταση της ΕΥΔΑΘ σε λοιπή Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική, ενώ στην υπόλοιπη χώρα, θα υπάρξει 1 πάροχος ανά περιφερειακή ενότητα. Επίσης, θα θεσπιστεί διακανονισμός για το 75% των χρεών των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης προς τη ΔΕΗ.

Τα τιμολόγια, σύμφωνα με τον κ. Σκυλακάκη, καθορίζονται από τον πάροχο και ελέγχονται από την ΡΑΑΕΥ και δεν μπορούν, ως γενικώς κανόνας, να αυξηθούν περισσότερο από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Καταναλωτή.

Θα δοθεί, επίσης, δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών τιμών ανά περιοχή και θα υπάρξει κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης με υποχρέωση η πρώτη κλίμακα κατανάλωσης να είναι οικονομικά προσιτή και να καλύπτει τις ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού.

Ο ίδιος σημείωσε, μεταξύ, άλλων, πως υπάρχει ανάγκη αντιμετώπισης της ύδρευσης και της άρδευσης αλλά και πλημμυρικών συμβάντων.

«Η ίδια η κλιματική κρίση είναι αβέβαιη και σε μία αβεβαιότητα που είχαμε για τον καιρό, προστίθεται πολύ μεγάλη αβεβαιότητα για το κλίμα. Άλλο ένα σημαντικό θέμα είναι η αδυναμία πρόσβασης των παροχών σε δανεισμό», είπε μεταξύ άλλων σχετικά με τα προβλήματα.

O κ. Σκυλακάκης αναφέρθηκε στα κριτήρια επιλογής έργων αφαλάτωσης σε άνυδρα νησιά. Είπε σχετικά με τα νησιά πως «η αφαλάτωση είναι μία λύση, η ερώτηση είναι με ποιο κόστος μπορεί να γίνεται, εκεί αν το δέσεις με το κόστος των ανανεώσιμων πηγών που είναι πολύ χαμηλότερο από την φυσικό αέριο γενικώς αλλά και γενικότερα επιδοτήσεις μπορείς να πετύχεις για τα νησιά χαμηλού κόστους νερό σε σχέση με αυτό που πληρώνουν».

Οι 7 βασικές πρωτοβουλίες

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρέθεσε τις 7 βασικές πρωτοβουλίες για τη λειψυδρία, στις οποίες εντάσσονται:

1. Η υδροδότηση της πρωτεύουσας μέσα από τη διερεύνηση πρόσθετων πηγών τροφοδοσίας

Η Αθήνα υφίσταται οξεία μείωση των αποθεμάτων νερού -από 1100 εκατ. m3 (στοιχεία – Οκτώβριος 2022) σε κάτω από των 700 εκατ. m3 (εκτίμηση για Οκτώβριο 2024). Μάλιστα, σε περίπτωση συνέχισης της ανομβρίας, τα υφιστάμενα αποθέματα νερού αρκούν για περίπου 4 έτη, βάσει υπολογισμών.

Με αυτά τα δεδομένα, τα μέτρα που δρομολογούνται, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, με κριτήριο τον χρόνο υλοποίησής τους ως εξής:

Βραχυπρόθεσμα μέτρα:

– Η ενεργοποίηση γεωτρήσεων στη Μαυροσουβάλα και η προσθήκη εφεδρικών γεωτρήσεων μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού (75 εκατ. m3/έτος), με το κόστος του έργου να διαμορφώνεται στα 2 εκατ. ευρώ.

Μεσοπρόθεσμα μέτρα:

– Η ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από ποταμούς που τροφοδοτούν τη λίμνη των Κρεμαστών (έως περίπου 200 εκατ. κ.μ. ανάλογα με τις ανάγκες). Για το σκοπό αυτό θα δρομολογηθεί η σχετική μελετητική και διαγωνιστική διαδικασία.

– Η επιλογή της αφαλάτωσης ως στρατηγική εφεδρεία ή/και ως μέτρο άμεσης υλοποίησης.

Μακροπρόθεσμα μέτρα:

– Πρόσθετα έργα για την ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από την Λίμνη Κρεμαστών

– Η επαναχρησιμοποίηση ύδατος προερχόμενου από την Ψυττάλεια για βιομηχανική χρήση και άρδευση, καθώς και για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα

2. Έργα ύδρευσης, λυμάτων και αφαλάτωσης, ύψους 200 εκατ. ευρώ (χρηματοδότηση από ΕΣΠΑ)

Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μέσω ΕΣΠΑ, παρέχεται χρηματοδότηση:

Α) ύψους περίπου 150 εκατ. ευρώ, σε Κορινθία, Σαρωνικό, Αλεξανδρούπολη, Κασσάνδρα και Ρέθυμνο για ολιστικά έργα ύδρευσης και λυμάτων.

Β) περίπου 50 εκατ. ευρώ κατευθύνονται σε άνυδρα νησιά, κυρίως για έργα αφαλάτωσης.

3. Έκτακτα έργα κατά της λειψυδρίας ύψους 80 εκατ. ευρώ (χρηματοδότηση από ΠΔΕ)

Δρομολογούνται έργα ύδρευσης, ύψους 80 εκατ. ευρώ, για άμεση υλοποίηση, με χρηματοδότηση, από το ΠΔΕ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας & Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συνεργάζονται για την προτεραιοποίηση περιοχών που αντιμετωπίζουν αμεσότερο πρόβλημα (π.χ. νησιά Ν. Αιγαίου). Στις περιοχές αυτές, γίνεται ιεράρχηση των απαιτούμενων έργων μετά από λεπτομερή ανάλυση των πραγματικών δεδομένων (π.χ. επιδιόρθωση δικτύων, διαχωρισμός δικτύων άρδευσης και ύδρευσης, νέες γεωτρήσεις, αφαλατώσεις με προτεραιότητα στα υφάλμυρα νερά, φράγματα, τηλεμετρία και ψηφιακοί υδρομετρητές, επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση).

4. Έργα αφαλατώσεων, ταμιευτήρων πολλαπλού σκοπού, συνδυαζόμενα με έργα ΑΠΕ, κ.ά. στο Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών, με ελάχιστη δημόσια ενίσχυση 166 εκατ. ευρώ

Στο υπό σύσταση Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών έχουν συμπεριληφθεί αφαλατώσεις και ταμιευτήρες πολλαπλού σκοπού, συνδυαζόμενα με έργα ΑΠΕ, με κρατική συνεισφορά συνολικού ύψους 166 εκατ. ευρώ, με δυνατότητα τα έργα αυτά να φθάσουν έως 450 εκατ. ευρώ ανάλογα με την τιμή του CO2.

5. Μεταρρύθμιση για Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ)

Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση περιλαμβάνει πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τη δημιουργία ισχυρότερων παρόχων με μείωση αριθμού τους στο 1/4, την ενεργοποίηση ΕΥΔΑΠ Νήσων για υποστήριξη των νησιών και της Κρήτης για εκτέλεση μεγαλύτερων έργων, όπου είναι αδύναμος ο πάροχος και ανεπαρκής η εισπραξιμότητα (< 85%). Ειδική πρωτοβουλία λαμβάνεται σε περιοχές που υφίσταται οξεία κρίση λειψυδρίας (π.χ. Κυκλάδες), με ανάληψη της συνολικής ευθύνης από την ΕΥΔΑΠ νήσων, υπό την οποία θα τεθούν οι επί μέρους ΔΕΥΑ, με την εύλογη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επιπλέον, προβλέπεται ευνοϊκός διακανονισμός του 75% των χρεών των ΔΕΥΑ για δαπάνες ηλεκτρικού ρεύματος.

6. Υπό έκδοση ΚΥΑ κοστολόγησης – τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος

Η εν λόγω Κοινή Απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, περιλαμβάνει σαφείς και διαφανείς κανόνες, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60 που απαιτεί πλήρη ανάκτηση κόστους υπηρεσιών ύδατος.

Προβλέπει πως τα τιμολόγια καθορίζονται από τον πάροχο και ελέγχονται από την ΡΑΑΕΥ και δεν μπορούν (γενικός κανόνας) να αυξηθούν περισσότερο από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ενώ δίνεται η δυνατότητα να καθοριστούν από τον ίδιο πάροχο διαφορετικές τιμές ανά περιοχή.

Στο πλαίσιο της Απόφασης παρέχεται, επίσης, η δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών τιμών ανά περιοχή, η κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης, με υποχρέωση η πρώτη κλίμακα κατανάλωσης να είναι οικονομικά προσιτή και να καλύπτει τις ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού.

Υπάρχει μέριμνα για: ειδικό τιμολόγιο για συγκεκριμένους χρήστες, όπως είναι οι δημόσιες κοινωνικές υποδομές, τα ευάλωτα νοικοκυριά και οι πολύτεκνες ή τρίτεκνες οικογένειες, για υποχρέωση καταμέτρησης της κατανάλωσης 3 φορές ετησίως κ.ά.

7. Μελέτη για την καλύτερη πρόβλεψη των ακραίων υδρολογικών φαινομένων

Αντικείμενο αυτής της μελέτης θα είναι τα ακριβέστερα, κλιματικά μοντέλα ανά Περιφέρεια για την πρόβλεψη των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, περιλαμβανομένων και των υδρολογικών φαινομένων. Προετοιμάζεται με ευθύνη της Ακαδημίας Αθηνών και τα πρώτα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα εντός του φθινοπώρου.