Σκυλακάκης: Έχουμε μεγάλες διαφορές στις τιμές ρεύματος μεταξύ των χωρών της ΕΕ

Οι διαφοροποιήσεις στις τιμές ενέργειας εντός της ΕΕ πρέπει να αντιμετωπιστούν από ευρωπαϊκές πολιτικές, υπογράμμισε υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης στο συνέδριο του Economist.

Ο κ. Σκυλακάκης τόνισε, επίσης, ότι η εμπορική λειτουργία του σταθμού υγροποιημένου αερίου (LNG) από 1ης Οκτωβρίου προσθέτει σημαντικά στην ενεργειακή ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής, ενώ και η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο και θα συνεχιστεί, υπερκαλύπτοντας τους στόχους της απανθρακοποίησης.

«Οι προσπάθειες μας, όσον αφορά το LNG εξελίσσονται θετικά και τώρα μπορώ να το πω, θα έχουμε την εμπορική λειτουργία της Αλεξανδρούπολης από την 1η Οκτωβρίου, που μας δίνει περισσότερη ασφάλεια και δίνει σε όλους μας περισσότερη ενεργειακή ασφάλεια. Επίσης, έχουμε πολύ γρήγορη παράδοση των ανανεώσιμων. Στην Ελλάδα είμαστε πρωτοπόροι στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Το περισσότερο από το 60% της παραγωγής ηλεκτρισμού προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές και αυτό θα αυξηθεί περαιτέρω και θα αυξηθεί ουσιαστικά. Είμαστε (ως χώρα) από τους πρώτους δέκα στην αγορά (ανάπτυξης ανανεώσιμων), στις δέκα καλύτερες στο κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι υπερκαλύψαμε τους στόχους που είχαμε για το διοξείδιο του άνθρακα και προσφέρουμε καλύτερη ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή».

Ο κ. Σκυλακάκης αναφέρθηκε στις διαφοροποιήσεις των τιμών ενέργειας μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., εξαιτίας της ρωσικής εισβολής και της καταστροφής της ενεργειακής υποδομής της Ουκρανίας -η οποία από παραγωγός έγινε εισαγωγέας ενέργειας- αλλά και εξαιτίας του συστήματος υπολογισμού των τιμών, μέσω αλγορίθμων, που συναρτώνται με την έλλειψη υποδομών και διασυνδεσιμότητας. Υπογράμμισε ότι απαιτούνται ενέργειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε αυτές οι διαφορές να αμβλυνθούν εντός του ενιαίου οικονομικού χώρου.

«Το να έχουμε ενεργειακή ασφάλεια είναι εξίσου σημαντικό, όσο να αποφεύγουμε τις υπερβολικές τιμές στον ηλεκτρισμό… Το πρώτο βήμα είναι η κατανόηση του προβλήματος, οπότε αυτές οι διαφορές 300 ευρώ και περισσότερων, μεταξύ δύο γειτονικών χώρων, υποδηλώνουν ότι υπάρχει πρόβλημα, άρα αυτό το θέμα πρέπει να διευθετηθεί από ευρωπαϊκές πολιτικές» είπε ο κ. Σκυλακάκης και συνέχισε:

«Στην Ευρώπη έχουμε μεγάλες διαφορές στις τιμές, που είναι συστημικές και συστηματικές, μεταξύ των χωρών και οι επενδύσεις στην παραγωγή δεν επιλύουν το θέμα. Οι δομικές επενδύσεις για την παραγωγή ηλεκτρισμού δεν λύνουν αυτό το θέμα, εκτός αν η ίδια η διασυνδεσιμότητα υπάρξει για ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό πρέπει να καταλάβει η ευρωπαϊκή πολιτική, γιατί αν δεν έχουμε την ίδια διασυνδεσιμότητα, έχουμε μία αγορά διαστρεβλωμένη. Αυτό δεν είναι κάτι που αποδεχόμαστε πλέον -δεν είμαστε στο 1990, το 1990 είναι στο παρελθόν-, πρέπει να βρούμε το μέλλον της αγοράς ενέργειας, γιατί η έλλειψη διασυνδεσιμότητας καταπατά τις βασικές αρχές του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου και του ενιαίου οικονομικού χώρου».

Ο πρώην υφυπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Αζερμπαϊτζάν και μέλος της διοίκησης της Overgas, Matthew Bryza υπογράμμισε ότι μετά από πολλές συνεννοήσεις με τους Ευρωπαίους έχει επιτευχθεί η διαφοροποίηση στην προμήθεια ενέργειας στην Ε.Ε., αλλά σε ό,τι αφορά τις υποδομές η ανάπτυξη τους προϋποθέτει περισσότερες επενδύσεις.

«Έγινε μία καταπληκτική δουλειά από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να έχουμε διαφοροποιημένες διασυνδέσεις αερίου. Κατανοήσαμε ότι η Ρωσία χρησιμοποίησε την ενέργεια ως εκβιασμό. Θυμόμαστε ότι η Γερμανία εξαρτιόταν στο 100% για την ενέργεια της από τη Ρωσία» είπε ο κ. Bryza και συνέχισε:

«Στην Ουάσιγκτον δουλέψαμε με κυβερνήσεις στο Αζερμπαϊτζάν, στη Γεωργία, στην Τουρκία για να βοηθήσουμε τους επενδυτές, τις πετρελαϊκές εταιρείες και τις κυβερνήσεις, για να δημιουργήσουμε έναν αγωγό από την Κασπία θάλασσα, έτσι ώστε να διαφοροποιηθεί η προμήθεια προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενεργοποιήσαμε και τους Ευρωπαίους εταίρους μας να αγκαλιάσουν αυτά τα project των διασυνδέσεων και ευχαριστούμε όλους για τη συνεργασία. Οπότε η κατάσταση άρχισε να αλλάζει το 2014, όταν είχαμε την πρώτη εισβολή στην Ουκρανία. Η Ευρώπη κινήθηκε ταχύτητα, ιδιαίτερα η Γερμανία στην αντιμετώπιση της Gasprom. Η Γερμανία δημιούργησε εγκαταστάσεις επαναέρωσης φυσικού αερίου, ως πρώτο βήμα – αυτό είναι το θετικό ότι υπάρχει πλέον στρατηγική κατανόηση του προβλήματος. Είχαμε την εργαλειοποίηση της ενέργειας από τη Ρωσία και είχαμε και κινητοποίηση των περιφερειακών δυνάμεων.

Ο κ. Bryza σημείωσε ότι έπρεπε επίσης να αντιμετωπισθούν προβλήματα, όπως η μονοπωλιακή διέλευση και διαχείριση των αγωγών, μέσω Τουρκίας και Βουλγαρίας, όπως και τα «αντικρουόμενα» σήματα από την Ε.Ε., από τη μια για περαιτέρω ενεργειακή επάρκεια και από την άλλη για εσπευσμένη απανθρακοποίηση, που αυξάνουν τον προβληματισμό επενδυτών για το εάν είναι βιώσιμη μια επέκταση της παροχής φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν.

«Αν θέλουμε τα 10.000 κυβικά μέτρα να τα κάνουμε 11.000 αυτό μπορεί να είναι εφικτό, αλλά για υπερδιπλασιασμό, οι συμπιεστές κοστίζουν ακριβότερα. Για να φτάσουμε λοιπόν αυτό το διπλασιασμό της ποσότητας της παραγωγής αερίου του Αζερμπαϊτζάν για την Ευρώπη χρειαζόμαστε επενδύσεις και χρειαζόμαστε και συνεργασία όλων των χωρών που παρεμβάλλονται».

Η γενική γραμματέας της Gas Infrastructure Europe, Boyana Achovski, επισήμανε ότι οι υποδομές φυσικού αερίου αποτελούν «στρατηγικό πλεονέκτημα για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση» ενώ «διασφαλίζουν την ασφάλεια της προμήθειας» και συνέχισε: «Τα μέλη μας λειτουργούν μία καλά συνδεδεμένη, εξαιρετικά ευέλικτη και κρίσιμη υποδομή, παρέχουμε στους καταναλωτές και στις εταιρείες πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια, προωθούμε την ενεργειακή μετάβαση σε ένα ολοκληρωμένο ενεργειακό σύστημα και διασφαλίζουμε τη βιομηχανική αγωνιστικότητα- πάνω σε αυτό συνεργαζόμαστε με 25 ευρωπαϊκές χώρες έτσι ώστε να υπάρχει πραγματικά ροή προς όλες τις κατευθύνσεις».

Η κυρία Achovski επισήμανε ότι στο μέλλον η υποδομή για το αέριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες μορφές ενέργειας, όπως π.χ. το υδρογόνο, σημείωσε όμως ότι πρέπει να λυθούν προβλήματα όπως η διασυνδεσιμότητα χωρών της κεντρικής Ευρώπης, που δεν έχουν πρόσβαση άμεση στο LNG.

«Βλέπουμε τις προσπάθειες της περιοχής για απανθρακοποίηση, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η απανθρακοποίηση και η διαφοροποίηση είναι οι δύο πτυχές του ίδιου νομίσματος» είπε η κυρία Achovski και προσέθεσε:

«Για αυτό λέω, ο κάθετος διάδρομος είναι πάρα πολύ σημαντικός να γίνει και να είναι εκμεταλλεύσιμος από τις χώρες που έχουν ένα διαφορετικό ανάγλυφο. Είναι σημαντικό που βλέπουμε τις διαφορετικές προσπάθειες των χωρών για τον κάθετο διάδρομο, η κάθε χώρα που μετέχει σε αυτή την πρωτοβουλία πρέπει να έχει σημαντικές επενδυτικές συμβολές. Και αυτό, γιατί χρειάζεται να έχουμε οικονομική στήριξη για αυτόν τον κάθετο διάδρομο. Η Αλεξανδρούπολη θα λειτουργήσει από 1η Οκτωβρίου και αυτό είναι θετικό. Και κάτι άλλο το οποίο είναι σημαντικό, είναι η διαφοροποίηση. Και η Βουλγαρία εδώ -είμαι Βουλγάρα, αν και δουλεύω στις Βρυξέλλες- η Βουλγαρία θα διευρύνει το σύστημά της, έτσι ώστε να δώσει περισσότερη ικανότητα αποθήκευσης και να βελτιώσει την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή. Όλες αυτές οι εξελίξεις έχουν θετικό αντίκτυπο στην ασφάλεια της προμήθειας, υπάρχουν πράγματα που οι χαράκτες της πολιτικής θεωρούν πλέον δεδομένα και ο τρόπος που πλέον όλοι χειριζόμαστε αυτή την ενεργειακή κρίση μετά την εισβολή της Ουκρανίας χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια από όλες τις πλευρές. Η Γερμανία είναι ένα καλό παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί από τη μία μέρα στην άλλη πήρε την απόφαση να δημιουργήσει σταθμούς LNG και αποτελεί ένα παράδειγμα, ότι αν υπάρχει πολιτική βούληση τα πράγματα μπορεί να συμβούν πολύ γρήγορα στην Ευρώπη. Τώρα έχουμε 38 τερματικά που λειτουργούν».

Ο εκτελεστικός διευθυντής και μέλος της διοίκησης ICGB, Γεώργιος Σάτλας σημείωσε ότι μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το τοπίο στην ενέργεια άλλαξε, με διαφοροποιήσεις στην προμήθεια και στις τιμές, ενώ απαιτείται συνεννόηση και εύρεση χρηματοδότησης για τον κάθετο διάδρομο που θα μεταφέρει αέριο σε χώρες που δεν έχουν άμεση πρόσβαση.

«Υπάρχουν πλέον διάδρομοι, ο νότιος για παράδειγμα, που μεταφέρει τα αποθέματα της Κασπίας στην Ευρώπη, πρέπει όμως να μπορούν να βρεθούν και οι πόροι. Υπάρχει μία πρωτοβουλία, που αναφέρθηκε από τους συναδέλφους, είναι ο κάθετος άξονας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία συνεργασία από διάφορους operetors, που θέλουν να διευκολύνουν τη μεταφορά του αερίου από τον νότο εντός της Ευρώπης. Αυτή είναι μία δύσκολη κατάσταση γιατί έχουμε συνεργασία με 7 χώρες. Προσπαθούμε να μεταφέρουμε αέριο από την Ελλάδα, Βουλγαρία Ρουμανία Ουγγαρία Μολδαβία, Ουκρανία, Σλοβακία. … έχουμε προσπαθήσει και νομίζω ότι είχαμε κάποια απογοήτευση, δεν βρήκαμε προσφορές- αλλά έτσι είναι η αγορά, μερικές φορές. Αυτό λοιπόν που πρέπει να κάνουμε είναι να δράσουμε. Είχαμε μια συζήτηση με όλους operetors- το θετικό είναι ότι συνεργαζόμαστε, δηλαδή το επίπεδο συνεργασίας είναι στο μέγιστο επίπεδο όσον αφορά αυτή την πρωτοβουλία του κάθετου άξονα. Όμως χρειαζόμαστε βοήθεια. Και νομίζω ότι η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι λίγο διστακτική να χρηματοδοτήσει για τις υποδομές, το οποίο είναι κατανοητό, τη στιγμή που μιλάμε για απανθρακοποίηση. Όμως το αέριο είναι ένα μεταβατικό καύσιμο, άρα λοιπόν οι ανανεώσιμες πηγές μόνο δεν μπορούν, δεν επαρκούν. Έχουμε επίσης το LNG, και αυτό λοιπόν θα μας βοηθήσει να έχουμε περισσότερες επιλογές».