Σκληρή οικονομική ύφεση, άγρια λιτότητα: Καλώς ήρθατε στη χειμερινή Ευρώπη της ενεργειακής κρίσης

Την ώρα που πολιτικοί και οι οικονομολόγοι συζητούν τι ακριβώς συνιστά οικονομική ύφεση (και δη εάν ισχύσει ο κανόνας των δύο διαδοχικών τριμήνων), η πραγματικότητα μιας οικονομικής επιβράδυνσης είναι αδύνατο να αγνοηθεί από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ευρώπη κινδυνεύει περισσότερο από ύφεση σε σχέση με τις ΗΠΑ, καθώς είναι εξαιρετικά ευάλωτη στις ελλείψεις ενέργειας και θα αναγκαστεί να μετακυλίσει το υψηλό κόστος στους καταναλωτές.

Το νόημα της ύφεσης και η πραγματικότητα

Η ύφεση ήταν πάντα μια πολιτικά ευαίσθητη λέξη.
Σήμερα, έχει γίνει τόσο ευαίσθητο θέμα ώστε ορισμένοι οικονομολόγοι και πολιτικοί προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τη σημασία της έννοιας ώστε να την κάνουν λιγότερο τρομακτική.

Η πραγματικότητα μιας ύφεσης, ωστόσο, είναι αδύνατο να επαναπροσδιοριστεί.
Στην Ευρώπη ειδικότερα, οι καταναλωτές αισθάνονται στη τσέπη τους την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, όπως και οι επενδυτές.

Υπάρχει όμως μια μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο. Όταν πλησιάζει μια ύφεση, οι καταναλωτές περιορίζουν τις δαπάνες. Οι επενδυτές, από την άλλη πλευρά, αρχίζουν να πωλούν.

Αθρόες πωλήσεις

Ο Τζον Κεμπ σε ανάλυσή του στο Reuters ανέφερε ότι τα hedge funds και άλλοι θεσμικοί έμποροι πούλησαν το ισοδύναμο 1 εκατομμυρίου βαρελιών ευρωπαϊκών συμβολαίων futures πετρελαίου εσωτερικής καύσης τις τελευταίες τρεις εβδομάδες.

Αν και αυτό μπορεί να μην ακούγεται υπερβολικό, τις τελευταίες έξι εβδομάδες, οι συνολικές πωλήσεις ανέρχονται σε 20 εκατομμύρια βαρέλια. Πρόκειται για σημαντική μείωση της καθαρής θέσης των εμπόρων.

Προοπτικές

Από την άλλη πλευρά, σε ολόκληρο τον Ατλαντικό, hedge funds και διαχειριστές αγοράζουν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης και δικαιώματα προαίρεσης (options) diesel ΗΠΑ, αυξάνοντας τη θέση τους κατά 13 εκατομμύρια βαρέλια τις τελευταίες τρεις εβδομάδες.

Ο Κεμπ προτείνει ότι αυτό είναι ένα μήνυμα ότι οι οικονομικές προοπτικές των επενδυτών στις  ΗΠΑ είναι πιο φωτεινές από αυτές των Ευρωπαίων ομολόγων τους.

Ύφεση και ζήτηση

Ίσως οι Αμερικανοί επενδυτές προσπαθούν απλώς να επωφεληθούν από την έλλειψη diesel για την οποία έγραψε ο ίδιος ο Κεμπ νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Σημείωσε ότι τα αποθέματα σε απόσταγμα πετρελαίου εξωτερικής καύσης των ΗΠΑ έχουν πέσει σε κρίσιμα επίπεδα και θα χρειαζόταν ύφεση προκειμένου να καταστραφεί η ζήτηση και να επέλθει ισορροπία.
Διαφορετικά, οι τιμές του diesel θα συνεχίσουν να αυξάνονται και οι επενδυτές θα τοποθετούνται στα futures

Η έλλειψη φυσικού αερίου

Όπως και να έχει, ο κίνδυνος της ύφεσης στην Ευρώπη είναι σίγουρα πολύ πιο σοβαρός εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης.

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, οι οποίες είναι μάλλον αυτάρκεις όσον αφορά το φυσικό αέριο, η Ευρώπη έχει αποκαλύψει ότι εξαρτάται υπερβολικά από τις εισαγωγές του

Η Ευρώπη ψάχνει φυσικό αέριο από φιλικές χώρες, στο πλαίσιο της αγοράς spot, αν είναι δυνατόν.
Δεν ήταν όμως πάντα δυνατό.

Μείωση της κατανάλωσης λόγω του κόστους

Ως αποτέλεσμα αυτού, η Ευρώπη εκτρέπει προς αυτήν τώρα φορτία που προορίζονταν για την Ασία και προσπαθεί να καταναλώσει λιγότερη ενέργεια. Χάρη στις υπερβολικές τιμές, καταναλώνει λιγότερη ενέργεια.

Η Γερμανία προετοιμάζεται για τον περιορισμό της ενέργειας για βιομηχανικούς χρήστες και ενθαρρύνει τις μειώσεις κατανάλωσης των νοικοκυριών.

Η Ισπανία επιβάλλει τα κλιματιστικά να προγραμματίζονται στους 27 βαθμούς Κελσίου ή παραπάνω.
Και η Νορβηγία μόλις ανακοίνωσε ότι θα περιόριζε τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ.

Η νορβηγική ηλεκτρική ενέργεια πηγαίνει κανονικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ολλανδία και τη Δανία.

Ωστόσο, η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Νορβηγίας, ήταν χαμηλή φέτος και η χώρα προσπαθεί να εξασφαλίσει τοπική επάρκεια.

Περισσότερα άσχημα νέα για την Ευρώπη συνολικά, όπου η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές παραμένει άνιση.
 
Το κόστος τους καταναλωτές

Η εικόνα δεν είναι όμορφη και νωρίτερα αυτό το μήνα, το ΔΝΤ έδειξε ότι θα μπορούσε να γίνει ακόμη χειρότερη καθώς συμβούλεψε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μετακυλίσουν το πρόσθετο ενεργειακό κόστος στους καταναλωτές για να ενθαρρύνουν την εξοικονόμηση ενέργειας.

Το Ταμείο υποστήριξε ότι οι οικονομικές ενισχύσεις διατηρούν υψηλή την κατανάλωση ενέργειας μόνο ενώ αυτή θα θα έπρεπε να μειωθεί.

Το «τέρας» του πληθωρισμού

Εν τω μεταξύ, οι αναλυτές της Nomura προέβλεψαν πρόσφατα ότι η Ευρωζώνη, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τη Νότια Κορέα, την Αυστραλία και τον Καναδά, είναι μεταξύ των χωρών που τα αντιμετωπίζουν ύφεση το 2023.

«Αυτή τη στιγμή, οι κεντρικές τράπεζες, πολλές από αυτές έχουν στραφεί ουσιαστικά σε μια ενιαία νομισματική πολιτική βάσει της εντολής (mandate) που έχουν – και αυτή είναι για να μειώσουν τον πληθωρισμό.

Η αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής είναι ένα πολύτιμο asset για να χαθεί. Επομένως, θα είναι πολύ επιθετικές στην σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο επικεφαλής της έρευνας παγκόσμιων αγορών της Nomura, Ρομπ Σουμπαράμαν.

Προσθέστε σε αυτήν την επιθετικότητα της κεντρικής τράπεζας την εξίσου επιθετική στάση που ακολουθεί η ΕΕ όσον τη Ρωσία, και υπάρχει .. πλέον βεβαιότητα για ύφεση.

Τα σενάρια

Ο Κεμπ προέβλεψε ότι τουλάχιστον τέσσερις ευρωπαϊκές οικονομίες θα περάσουν σε ύφεση πριν από το τέλος του έτους

Δυστυχώς, είναι οι τέσσερις μεγαλύτερες – Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Βρετανία – που σημαίνει ότι θα γίνει αισθητή η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας σε ολόκληρο το μπλοκ και στην υπόλοιπη Ευρώπη επίσης.

Επίσης προβλέπεται ότι οι οι τιμές των καυσίμων μπορεί να αρχίσουν να πέφτουν μόλις αρχίσει η ύφεση.