Saxo Bank: Οι υπέυθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ευρώπη θυμίζουν τον Κωμικό Άλι

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ευρώπη έχουν γίνει το ισοδύναμο του Κωμικού Άλι, του Ιρακινού Υπουργού Πληροφοριών, ο οποίος κατά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 1993 ισχυριζόταν, σε ζωντανή μετάδοση, ότι το Ιράκ και ο Σαντάμ Χουσεΐν κέρδιζαν τον πόλεμο κατά των στρατευμάτων του ΝΑΤΟ, ενώ οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις προωθούνταν ήδη στο εσωτερικό της ιρακινής πρωτεύουσας.  Αυτό αναφέρει σε ανάλυσή του ο Steen Jakobsen, Επικεφαλής Οικονομολόγος & Επικεφαλής Επενδύσεων της Saxo Bank.

Όπως αναφέρει, η διστακτικότητα να αποδεχτούν αυτό που συμβαίνει θα είναι η καταστροφή τους, ενώ το Brexit θα μπορούσε να είναι ο παράγοντας που θα επιταχύνει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

Το πρόβλημα σύμφωνα με τον οικονομολόγο της Saxo είανι ότι “έχουμε πλέον κορεστεί από τα χαμηλά επιτόκια και την ποσοτική χαλάρωση, με το 75% της ποσοτικής χαλάρωσης να πηγαίνει στην τακτοποίηση του υπάρχοντος χρέους. Με αυτό να είναι η κύρια προτεραιότητα, οι πιθανότητες για επιστροφή στην ανάπτυξη είναι λίγες. Έχουμε απλά παραγκωνίσει τις επενδύσεις και τη παραγωγικότητα στην προσπάθειά μας να κερδίσουμε περισσότερο χρόνο”.    

Αναλυτικά, στο άρθρο του ο Steen Jakobsen αναφέρει:

Γράφω  αυτό το άρθρο από την Νότιο Αφρική, η οποία είναι όσο μακριά γίνεται από την Ευρώπη και την ατελείωτη συζήτηση για το Brexit. Αλλά ακόμη και εδώ είναι δύσκολο να αποφύγεις την αναστάτωση και την αέναη “ανάγκη” των επενδυτών και των ΜΜΕ να κατανοήσουν τι ακολουθεί.

Η καλύτερη αναλογία που μπορώ να σκεφτώ είναι μια από τα πολλά ταξίδια μου: Στο αεροδρόμιο, όταν πρέπει να περάσεις τον έλεγχο ασφαλείας για το check έχεις δύο επιλογές. Τον γρήγορο διάδρομο και τον αργό (βλ. επιβάτες οικονομική θέσης). Με τη χρήση του γρήγορου διαδρόμου θα φτάσεις όντως γρηγορότερα στην πύλη και θα μπορείς να επιβιβαστείς νωρίτερα στο αεροπλάνο, αλλά τελικά αυτό που έχει σημασία είναι η ώρα αναχώρησης της πτήσης, που είναι ίδια για όλους, είτε έχουν εισιτήριο business είτε οικονομικής θέσης, αφού εν τέλει όλοι φτάνουν στον προορισμό τους ακριβώς την ίδια ώρα. 

Το νόημα; Αυτό που εκτυλίσσεται τώρα από οικονομικής άποψης σημαίνει ότι έχουμε εισέλθει στον γρήγορο διάδρομο του Brexit, το ξεπούλημα της λίρας, την πτώση των προβλέψεων ανάπτυξης και, σε κάποια μέρη του κόσμου, την έναρξη συζητήσεων για μεταρρυθμίσεις και αλλαγή, κάτι που θα συνέβαινε με ή χωρίς την ψήφο για έξοδο από την Ε.Ε.

Το πρόβλημα της Βρετανίας παραμένει το διψήφιο ποσοστό ελλείμματος. Το χρόνιο έλλειμμα στον προϋπολογισμό και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Την τελευταία φορά που η Βρετανία είχε πλεόνασμα στο ισοζύγιο της ήταν τη χρονιά που η Ιταλία κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στη Ισπανία, με τον Πάολο Ρόσσι  να βάζει τα περισσότερα γκολ. Ναι, σωστά μαντέψατε, μιλάμε για το 1982!

Η Βρετανία έχει επίσης την χαμηλότερη παραγωγικότητα από τις χώρες των G7, μαζί με την Ιαπωνία. Ναι, η Βρετανία χρειάζεται απελπισμένα τη λίρα σε χαμηλότερα επίπεδα και αν λάβουμε υπόψη την κρίση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ERM) το 1992, αυτό που έπεται είναι περισσότερη απασχόληση  και μεγαλύτερο ΑΕΠ, όπως φαίνεται και στα διαγράμματα παρακάτω.

Θα ήταν αφελές να αναμένουμε ότι οι αλλαγές από την αυξανόμενη πολιτική αβεβαιότητα θα είναι μόνο θετικές αλλά πλέον αντιλαμβανόμαστε ότι η επιβράδυνση στη Βρετανία, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ήταν γεγονός πολύ πριν το αποτέλεσμα-έκπληξη για αποχώρηση από την Ε.Ε.

Η αλλαγή που υπέδειξαν οι ψηφοφόροι σαν απολύτως αναγκαία θα έρθει, αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης μακροοικονομικής πολιτικής, οι πολιτικοί και οι κεντρικοί τραπεζίτες θα κάνουν ακόμη μια απόπειρα να μας πουλήσουν ένα οικονομικό μοντέλο μεγαλύτερης παρέμβασης και λιγότερο αυστηρής συμμόρφωσης με τις συνθήκες της Ε.Ε. και τους οικονομικούς νόμους.  

Οι πραγματικές κινητήριες δυνάμεις της ανάπτυξης είναι η παραγωγικότητα, τα δημογραφικά στοιχεία, η βασική έρευνα και η εκπαίδευση, και η όσο το δυνατόν λιγότερη γραφειοκρατία και παρέμβαση.

Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να υποστηριχθούν από ένα μοντέλο αγοράς όπου το κεφάλαιο θα διοχετεύεται στις επιλογές με το μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους. Αυτός ο κανόνας και η αρχή του ανατοκισμού είναι τα μοναδικά πράγματα που χρειάζεται να κατανοήσετε για τα οικονομικά. 

Οι υπεύθυνοι χάραξης μακροοικονομικής πολιτικής θυμίζουν πλέον τον Κωμικό Άλι, τον Υπουργό Πληροφοριών του Ιράκ, ο οποίος κατά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 1993 ισχυριζόταν, σε ζωντανή μετάδοση, ότι το Ιράκ και ο Σαντάμ Χουσεΐν κέρδιζαν τον πόλεμο κατά των στρατευμάτων του ΝΑΤΟ, ενώ οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις προωθούνταν ήδη στο εσωτερικό της ιρακινής πρωτεύουσας.

Η απάντηση της Ε.Ε. και της ηγεσίας της για το Brexit περιστρέφεται γύρω από τη “λύπη” και από μια ρητορική που ακολούθησε κατά πόδας την κινδυνολογία που προηγήθηκε της ψηφοφορίας. 

Πιστέψτε με, μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας όλοι όσοι εμπλέκονται στις συζητήσεις με τη Βρετανία θα υιοθετήσουν μια πιο μαλακή και ανοιχτή πολιτική. Παρατήρησα ότι ο “πατέρας” της Ε.Ε., ο πρώην καγκελάριος Χέλμουτ Κολ μίλησε στα μέσα της Γερμανίας την περασμένη εβδομάδα και ζήτησε από τους Ευρωπαίους ηγέτες να κάνουν ένα βήμα πίσω και να αλλάξουν τη στάση τους απέναντι στη Βρετανία.

Η επόμενη μακροοικονομική στρατηγική θα αποτελείται από τρία σημεία.

1.            Μια αναθεώρηση των μακροοικονομικών πολιτικών του 2009

2.            Η Ε.Ε. θα προσπαθήσει να περάσει το μήνυμα της προόδου μετά το αποτέλεσμα, αλλά η βαθιά ριζωμένη απόκλιση Γερμανίας και Γαλλίας για το μέλλον της θα το καταστήσουν πρακτικά αδύνατο

3.            Η Γερμανία θέλει οι μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη να ανοίξουν το δρόμο για μεγαλύτερη ενοποίηση, ενώ η Γαλλία θέλει να χτίσει πρώτα την Ευρωπαϊκή Υπερ-πολιτεία και να ξεκινήσει τις όποιες πρωτοβουλίες για μεταρρυθμίσεις από εκεί

Πρόκειται για τεράστια διαφορά, η οποία αφήνει ανοιχτά μέτωπα σε συμφωνίες και ανταλλαγές προϊόντων όπου η Ιταλία θα μπορούσε να παράσχει κρατική υποστήριξη στις τράπεζες (γιατί αν δεν το κάνει, η Ευρώπη θα βρεθεί υπό απειλή) και η Γαλλία και οι χώρες του Club Med θα μπορούσαν να επεκτείνουν τα ελλείμματα τους, όχι μόνο κατά 3% επιπλέον, αλλά απεριόριστα.  

Πράγματι, αυτή θα είναι μια τελείως διαφορετική προσέγγιση από τις ενέργειες που πάρθηκαν μετά την κατάρρευση τον Μάρτιο του 2009.

Το πρόβλημα; Έχουμε πλέον κορεστεί από τα χαμηλά επιτόκια και την ποσοτική χαλάρωση, με το 75% της ποσοτικής χαλάρωσης να πηγαίνει στην τακτοποίηση του υπάρχοντος χρέους. Με αυτό να είναι η κύρια προτεραιότητα, οι πιθανότητες για επιστροφή στην ανάπτυξη είναι λίγες. Έχουμε απλά παραγκωνίσει τις επενδύσεις και τη παραγωγικότητα στην προσπάθειά μας να κερδίσουμε περισσότερο χρόνο.    

H δογματική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες θα βυθιστούν ακόμη περισσότερο σε αρνητικές αποδόσεις.  

Η Fed ξεκίνησε τη χρονιά με την υπόσχεση, αλλά όχι με την βεβαιότητα, ότι θα αυξήσει τα επιτόκια 3-5 φορές μέσα στο 2016. Τώρα, οι αγορές πιστεύουν ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα μείωσης παρά αύξησης. Επίσης, η Fed έχει γίνει προβλέψιμη και στην πορεία έχει χάσει και την λίγη αξιοπιστία που της είχε απομείνει και όχι μόνο δεν θα αυξήσει τα επιτόκια μέσα στο 2016, αλλά προδιαγράφει πιθανότητα ύφεσης κοντά στο 60%, καθώς ο Δείκτης της Αγοράς Εργασίας της Fed συνεχίζει να καταγράφει νέα χαμηλά, με τον Leading Indicator του Conference Board να ακολουθεί.