Σάκης Αρναούτογλου (S&D-ΠΑΣΟΚ): Στη σωστή κατεύθυνση η αναθεώρηση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα

Προς την σωστή κατεύθυνση κινείται η αναθεώρηση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM), που λαμβάνει χώρα τις τελευταίες εβδομάδες στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υποστηρίζει ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και των Ευρωσοσιαλιστών, Σάκης Αρναούτογλου στο Financial Report.

Ο ευρωβουλευτής μίλησε στο Financial Report για την ευρύτερη διαδικασία της αναθεώρησης καθώς και για τις αλλαγές που πρότειναν οι συνάδελφοί του ευρωβουλευτές.

Ο μηχανισμός και οι στόχοι

Αυτή την περίοδο συζητιέται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και συγκεκριμένα στην Επιτροπή για το Περιβάλλον, το Κλίμα και την Ασφάλεια Τροφίμων η αναθεώρηση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM), ο οποίος στοχεύει στην πρόληψη του κινδύνου διαρροής άνθρακα, για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που ενσωματώνονται σε ορισμένα εμπορεύματα έντασης άνθρακα.

Έτσι, λοιπόν, η αναθεώρησή του κρίθηκε απαραίτητη ώστε να προσαρμοστεί στα νέα εμπορικά δεδομένα.

«Η αναθεώρηση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM) αποτελεί κρίσιμο βήμα για την επίτευξη των κλιματικών μας στόχων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη δίκαιη μετάβαση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας», παρατηρεί ο Σάκης Αρναούτογλου.

Ο μηχανισμός αυτός, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο ευρωβουλευτής στο Financial Report:

• Προστατεύει την ευρωπαϊκή βιομηχανία από τον αθέμιτο διεθνή ανταγωνισμό, εξασφαλίζοντας ίσους όρους ανταγωνισμού.

• Στηρίζει τις αναπτυσσόμενες χώρες, παρέχοντας τεχνική και οικονομική βοήθεια για την απανθρακοποίηση των οικονομιών τους.

• Εξασφαλίζει ότι τα έσοδα από τον CBAM επενδύονται σε πράσινες και κοινωνικά δίκαιες πολιτικές εντός και εκτός ΕΕ.

• Ενισχύει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, με τη δημιουργία κεντρικής ευρωπαϊκής αρχής για την εποπτεία του μηχανισμού.

Οι τροπολογίες του μηχανισμού

Σημειώνεται ότι οι τροπολογίες γίνονται από τους ευρωβουλευτές πάνω στο κείμενο της αναθεώρησης που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι αλλαγές που προτείνει η αρμόδια επιτροπή, λοιπόν, ανέρχονται στις 35, ενώ εισηγητής της έκθεσης αναθεώρησης είναι ο ευρωβουλευτής Αντόνιο Ντεκάρο, κι αυτός από την ομάδα των Ευρωσοσιαλιστών (S&D).

Οι τροπολογίες αφορούν επίσης ένα ευρύ φάσμα του μηχανισμού και στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό του μηχανισμού αυτού καθώς ο σχετικός κανονισμός νομοθετήθηκε και τέθηκε σε ισχύ το 2023 στο σύνολό του. Κάποια άρθρα του όμως αναμένεται να τεθούν σε ισχύει το 2026, και για αυτό υπάρχει το περιθώριο αναθεώρησής του.

Σχετικά με τις προτεινόμενες τροπολογίες, εξαιρούνται οι μικροί εισαγωγείς από τον κανονισμό και το όριο των 50 τόνων ετησίως, το οποίο αυξάνεται στους 250 τόνους.

«Πρόκειται για μια αναγκαία εξισορρόπηση που μειώνει τα διοικητικά βάρη χωρίς να υπονομεύει τον περιβαλλοντικό στόχο – ιδίως όταν διατηρείται η υποχρέωση αυτοπαρακολούθησης και δήλωσης ως «περιστασιακοί εισαγωγείς CBAM». Παρότι αφορά μικρό μέρος του όγκου, προστατεύει σημαντικά τις μικρές επιχειρήσεις», δήλωσε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ.

Επόμενη αλλαγή, την οποία ο ευρωβουλευτής χαρακτηρίζει θετική είναι η επέκταση της προθεσμίας υποβολής CBAM δηλώσεων έως τον Αύγουστο κάθε έτους από το 2027 και τη δυνατότητα ορισμού αντιπροσώπου CBAM, που διευκολύνει σημαντικά εισαγωγείς χωρίς τεχνική τεχνογνωσία. Το όριο προηγουμένως ήταν για τις 31 Μαΐου κάθε έτους, και η Επιτροπή προτείνει τώρα τον Αύγουστο ενώ οι ευρωβουλευτές προτείνουν η προθεσμία των δηλώσεων να επεκταθεί έως τον Σεπτέμβριο.

Παράλληλα, μειώνεται με την προτεινόμενη αναθεώρηση, η υποχρέωση προκαταβολικής αγοράς CBAM πιστοποιητικών από το 80% στο 50% ανά τρίμηνο, το οποίο «αποτελεί σημαντική ανάσα ρευστότητας για τις επιχειρήσεις, ειδικά σε περίοδο ενεργειακής μετάβασης και αβεβαιότητας», αναφέρει ο ευρωβουλευτής.

Την ίδια στιγμή, ο Ευρωβουλευτής αναφέρει ότι η πρόβλεψη για κοινή ευθύνη στην εφοδιαστική αλυσίδα για σκόπιμη παραβίαση του κανονισμού, ως απαραίτητο εργαλείο αποτροπής χειραγώγησης του συστήματος, είναι σωστή.

Τέλος, η εξαίρεση υποπροϊόντων χαμηλής έντασης άνθρακα και οι απλοποιημένες μεθοδολογίες υπολογισμού εκπομπών για το χάλυβα και το αλουμίνιο «είναι τεχνικές βελτιώσεις που καθιστούν τον CBAM πιο λειτουργικό και αποδοτικό», δήλωσε ο κ. Αρναούτογλου.

Αναγκαία επόμενα βήματα

Υπάρχουν ωστόσο κάποια σημεία που ακόμα δεν έχουν διευκρινιστεί, γεγονός που αναδεικνύει πως υπάρχει ακόμα πολύ δουλειά να γίνει τόσο σε επόμενες συζητήσεις της αρμόδιας Επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου όσο και στην Ολομέλεια όταν τεθεί υπό ψήφιση η αναθεώρηση.

«Πρέπει να διασφαλιστεί ότι αυτή η ευελιξία δεν οδηγεί σε καθυστερήσεις στην πραγματική απόδοση των περιβαλλοντικών υποχρεώσεων», δήλωσε ο κ. Αρναούτογλου. «Ως Σοσιαλιστές, ζητάμε σαφές πλαίσιο αξιοποίησης των εσόδων από τον CBAM, ώστε να κατευθύνονται σε πράσινες επενδύσεις και στήριξη των κοινωνικά ευάλωτων», συνέχισε.

«Υπάρχουν ζητήματα που χρήζουν περαιτέρω διαβούλευσης: η καθυστέρηση στις πωλήσεις CBAM πιστοποιητικών έως το 2027 μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση στην αγορά, παρόλο που η οικονομική υποχρέωση παραμένει. Είναι κρίσιμο να υπάρξει σαφής και έγκαιρη ενημέρωση προς τις επιχειρήσεις και τα τελωνεία των κρατών-μελών», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Η αναθεώρηση αυτή είναι ευκαιρία να διασφαλίσουμε ότι ο CBAM δεν θα είναι απλώς εργαλείο περιβαλλοντικής προστασίας, αλλά και φορέας κοινωνικής δικαιοσύνης και διεθνούς υπευθυνότητας».

Σημειώνεται ότι η αναθεώρηση του CBAM φέρνει επέκτασή του σε περισσότερους τομείς και σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών.

Αυτές οι αλλαγές «κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να διασφαλίσουμε ότι αυτές οι αλλαγές δεν θα επιβαρύνουν δυσανάλογα τους καταναλωτές και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στόχος μας είναι ένας CBAM που θα λειτουργεί ως εργαλείο για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, χωρίς να θυσιάζει την κοινωνική δικαιοσύνη και την οικονομική βιωσιμότητα», δήλωσε ο Σάκης Αρναούτογλου.