Προβόπουλος: Χωρίς αναπτυξιακό σχέδιο, τα capital controls θα τα πληρώσει η χώρα για πολλά χρόνια

«Η χώρα στερείται ενός business plan, μίας βασικής αναπτυξιακής στρατηγικής» ανέφερε ο Γιώργος Προβόπουλος, πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, μιλώντας σε εκδήλωση που προηγήθηκε της επίσημης έναρξης του 17ου συνεδρίου της Prodexpo για την αγορά ακινήτων.

Ο κ. Προβόπουλος άσκησε έντονη κριτική για την αύξηση της φορολόγησης που ακολουθήθηκε, μετά την εφαρμογή των μνημονίων, επισημαίνοντας ότι μεγάλες ευθύνες έχει και η τρόικα που το δέχθηκε και είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σε υφεσιακές καταστάσεις.

«Η δημοσιονομική προσαρμογή θα έπρεπε να είχε γίνει, κυρίως, (κατά τα 2/3), μέσω του ελέγχου των δημοσίων δαπανών και κατά 1/3, μέσω των εσόδων με διευρθνση της φορολογικής βάσης και όχι αύξησης της φορολογίας» πρόσθεσε.

Ο κ. Προβόπουλος τόνισε ότι τα capital controls «θα τα πληρώσει η χώρα μας για πολλά χρόνια» και αναφέρθηκε στη στενότητα των χρηματοδοτήσεων των τραπεζών και στον τομέα των ακινήτων στα επόμενα χρόνια, λόγω των προβλήματων που δημιούργησε η κρίση στην οικονομία και το τραπεζικό σύστημα.

Ακολουθούν βασικά σημεία των τοποθετήσεων

Στην αστάθεια του φορολογικού και οικονομικού περιβάλλοντος αναφέρθηκε ο Δημήτρης Ανδριόπουλος, πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος, Dimand, τονίζοντας ότι το περιβάλλον επενδύσεων παραμένει εντελώς ασταθές, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει κανένας προγραμματισμός. Υπογράμμισε δε ότι μεταξύ του χρόνου εκκίνησης με αυτόν της περαίωσης, είναι εντελώς άγνωστο τι θα γίνει.

Για το μίγμα των φόρων στα ακίνητα, αρχής γενομένης από τον ΕΝΦΙΑ, μίλησε ο Δημήτρης Ανδρίτσος, διευθύνων σύμβουλος, Eurobank Property Services, λέγοντας ότι είναι μη ελεγχόμενο, με τη λύση να βρίσκεται στην αλλαγή του, με περισσότερο φόρο μεταβίβασης και λιγότερο φόρο διακράτησης. Έκανε δε ιδιαίτερη αναφορά στην πολιτική αστάθεια που «διώχνει» επενδυτές, ενώ κατέληξε ότι αρχίζει και διαμορφώνεται ένα ευέλικτο περιβάλλον.

Για τη φορολογία ως αντίκτυπο στη μείωση του yield για τους επενδυτές μίλησε η Άννα Αποστολίδου, Β&Q Properties AEEAΠ, αναφερόμενη, επίσης, στη σημασία της οικονομικής, αλλά και πολιτικής σταθερότητας, ενώ τόνισε ότι υπάρχει αισιοδοξία για την πτώση της φορολογίας των ακινήτων.

Ο Μάριος Αποστολίνας, διευθύνων σύμβουλος, InterContinental International ΑΕΕΑΠ, επανέλαβε, από την πλευρά του, την ανάγκη του στέρεου φορολογικού πλαισίου, που θα φέρει περισσότερους ξένους επενδυτές.

Παράλληλα, ο Πάνος Δανός, διευθύνων σύμβουλος, Danos-BNP Paribas Real Estate, υπογράμμισε ότι το 2016 ήταν καλύτερο στην κτηματαγορά, ωστόσο, επηρεάζεται από την πολιτική και οικονομική αστάθεα. Σύμφωνα με τον κ. Δανό, το αύριο στην κτηματική αγορά της χώρας είναι τα δημόσια και τα ιδιωτικά έργα, πέντε αυτοκινητόδρομοι, το Μετρό Θεσσαλονίκης, το αεροδρόμιο Καστελλίου, αλλά και το μεγάλο Project του Ελληνικού. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στο κομμάτι του τουρισμού, ωστόσο επεσήμανε ότι θα πρέπει να υπάρξει μείωση των φόρων και των δημοσίων δαπανών.

Ο Στέλιος Ζαββός, διευθύνων σύμβουλος, Zeus Capital Partners, έκανε αναφορά στο θέμα του, σημειώνοντας ότι το θέμα της φορολογίας έχει επίπτωση στο καθαρό yield. Ο ίδιος έκανε πρόταση για δημιουργία lobby από την πλευρά της κτηματικής αγοράς του ελληνικού real estate, το οποίο θα μπορούσε να είναι καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη.

Στη δική του εισήγηση, ο Θωμάς Ζιώγας, ΝΑΙ Hellas, σημείωσε ότι η φορολογία μεγαλώνει τη διαφορά της προσφερόμενης και της ζητούμενης τιμής, ενώ πρόσθεσε ότι, παρά την κατάσταση, υπάρχουν ξένοι επενδυτές, πάνω από 40 funds που έχουν ενδιαφέρον για την Ελλάδα.

Ο Τάσος Καζίνος, διευθύνων σύμβουλος, Trastor REIC, ανέφερε ως ανασταλτικό μοχλό ανάπτυξης την καθυστέρηση που προκαλεί το ασταθές οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο και το πως μπορεί να επηρεάσει την κτηματική αγορά και τις όποιες συμφωνίες.

Ο Άρις Καρυτινός, διευθύνων σύμβουλος, Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ, έκανε λόγο για «τυφλούς φόρους» που δεν έχουν λογική στρατηγικής, τονίζοντας, παράλληλα ότι είναι δύσκολο να μεταβληθεί το ελληνικό φορολογικό πλαίσιο. Την ίδια στιγμή, μίλησε για τις ΑΕΕΑΠ ως οχήματα για την προσέλκυση ξένων επενδυτών, ενώ έθεσε και το πρόβλημα της αξιοπιστίας όσον αφορά το οικονομικό πλαίσιο για την προσέλκυση επενδυτών από το εξωτερικό.

Ο Γιώργος Χρυσικός, διευθύνων σύμβουλος, Grivalia Properties, υπογράμμισε την ανάγκη να προσελκυσθούν ξένα κεφάλαια, με ανταγωνισμό στις ξένες ΑΕΕΑΠ και όχι στις απλές ΑΕ. Ως πρόταση που λύνει το πρόβλημα έκανε λόγο για τη φορολόγηση των ΑΕΕΑΠ σε επίπεδο corp., αλλά και την αλλαγή του φορολογικού πλαισίου.

Ο Γιώργος Λίτσας, διευθύνων σύμβουλος, GLP Values a member of GVA Wordlwide, έκανε λόγο για ανάγκη ταχύτατου «ξεκαθάρισματος» του τοπίου, σε σχέση με το Air bnb, ενώ τόνισε ότι θα πρέπει να γίνει στροφή στις βραχυχρόνιες μισθώσεις στην Ελλάδα.

Ο Δημήτρης Μανουσάκης, διευθύνων σύμβουλος, Savillis, στην τοποθέτησή του, μίλησε για την αστάθεια σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο που φέρνει σπασμωδικές κινήσεις στα φορολογικά μέτρα με αυστηρή γραμμή την εισπραξιμότητα. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα νέα κεφάλαια και οι νέες επενδύσουν θα βοηθήσουν την κτηματική αγορά να βγει από το φαύλο κύκλο.

Ο Γιώργος Μαντζαβινάτος, Managing Partner | Doha Properties WLL, σημείωσε, από την πλευρά του ότι υπάρχουν πάντα κτηματικές ευκαιρίες, αρκεί να λυθεί το ζήτημα της φορολογίας, ενώ το πρόβλημα ανείσπρακτα ενοίκια δεν βοηθούν τους επενδυτές να έρθουν στην Ελλάδα. Το πρόβλημα, όπως εκτίμησε, είναι το τραπεζικό σύστημα, καθώς εξακολουθεί η ανυπαρξία τραπεζικού δανεισμού.

Ο Γιάννης Μωραϊτης, REDS έκανε λόγο για την ανάγκη κοινού βήματος της κτηματικής αγοράς ως μέσο πίεσης των διοικούντων, με την ενεργή συμμετοχή ενός παρατηρητηρίου στο θέμα των ακινήτων.

Ο Γιώργος Παπαϊωάννου, από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος, Piraeus Real Estate, όρισε ως βαρύνουσας σημασίας τις προτάσεις διευκόλυνσης του τραπεζικού συστήματος στην κτηματική οικονομία της χώρας, με τις τράπεζες να αρχίζουν, πλέον, να λαμβάνουν κύριο ρόλο στην κίνηση της αγοράς. Έκανε δε ιδιαίτερη μνεία στο τρίπτυχο: Ενέργεια, γεωργία, επιχειρηματικότητα.

Ο Γιάννης Περρωτής, διευθύνων σύμβουλος, CBRE Atria και εκπρόσωπος του Συνδέσμου Επενδυτών Ανάπτυξης Ακινήτων, έκανε λόγο για την πιο εντατική λειτουργία του Συνδέσμου Επενδυτών Ανάπτυξης Ακινήτων ως φορέα πίεσης προς την εκάστοτε κυβέρνηση, προκειμένου να εκφράζονται συμφέροντα της αγοράς και της χώρας ως σύνολο. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κυβερνήσεις παίρνουν πυροσβεστικά μέτρα, ενώ μίλησε για την ύπαρξη ενός αδιαφανούς και ασταθές περιβάλλον με επιπόλαιες προσεγγίσεις και δυσκολίες στη δημιουργία αξίας.

Για τον ΕΝΦΙΑ και τη φορολογία μίλησε ο Γιώργος Ποιμενίδης, διευθύνων σύμβουλος, Alpha Αστικά Ακίνητα, η οποία έχει συντελέσει στο σύνολό της και στην αφαίρεση ρευστότητας για τη συντήρηση των ακινήτων.

Η Χριστίνη Σπανουδάκη, Ex. Director of Corp. Real Estate Management OTE Group, Δ/σα Σύμβουλος, ΟΤΕ Ακίνητα, έθεσε στη δική της εισήγηση την ανάγκη αλλαγής της φορολογίας ως μοχλό ανάπτυξης, ενώ αναφέρθηκε στη νέα «επιβάρυνση» της αγοράς, την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου.

Η Νίκη Σύμπουρα, διευθύνουσα σύμβουλος, Proprius, τόνισε και εκείνη την αρνητική σημασία του περιβάλλοντος αστάθειας και της μη αντιμετώπισης του προβλήματος της είσπραξης των φόρων.

Για το ακίνητο ως εθνικό πλούτο μίλησε ο Θεόδωρος Χαραγκιώνης, πρόεδρος, ICSC Ελλάδος / Σύνδεσμος Επενδυτών Ανάπτυξης Ακινήτων. Όπως είπε, το ακίνητο είναι κινητήριος μοχλός για την αποφυγή λανθασμένων κινήσεων, ενώ ανέφερε ότι χρειάζονται κυβερνητικές κινήσεις, για να σταθεροποιηθεί η οικονομία, αλλά και να πέσουν τα ομόλογα και να ανέβουν τα yields.

Η Ana Vukovic, διευθύνουσα σύμβουλος, Greece & Serbia, Colliers International όρισε ως λέξη «κλειδί» την υπομονή, σε ένα δύσκολο κτηματικό περιβάλλον, όπως η Ελλάδα, ενώ μίλησε για την ανάγκη να «μοιραστεί» το ρίσκο με τους επενδυτές, ιδίως, από το εξωτερικό.

H Δίκα Αγαπητίδου, Γενική Διευθύντρια, Αθηναϊκή Οικονομική – JLL, σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρχει μία ομαδική προσέγγιση των παραγόντων του κλάδου, προκειμένου να λειανθούν τα οικονομικά προβλήματα. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως τόνισε, έχουν σημασία οι ενέργειες των κτηματικών φορέων σε μία νέα λογική, αλλά συγκεκριμένες φορολογικές προτάσεις, με ρεαλιστική αντιμετώπιση.