Πρωτογενές πλεόνασμα 1,8% του ΑΕΠ προβλέπει για το 2017 το προσχέδιο του προϋπολογισμού

Tο Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2017 κατέθεσε σήμερα προς συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής το Υπουργείο Οικονομικών.
Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 αναμένεται να κλείσει στο 1,8% του ΑΕΠ (3.330 εκατ. ευρώ) σημειώνοντας σημαντική αύξηση σε σχέση με το 0,6% του ΑΕΠ (1.111 εκατ. ευρώ)  που προβλέπεται για το 2016.
Θα είναι, συνεπώς, η τρίτη χρονιά που η παρούσα κυβέρνηση επιτυγχάνει τους δημοσιονομικούς της στόχους.

Η επίτευξη των στόχων οφείλεται στη σταδιακή αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας, στην ορατή βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης και στην ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Πέρα, ωστόσο, από την δημοσιονομική υπευθυνότητα και τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση έναντι των πιστωτών, παραμένει η προτεραιότητα της αποκατάστασης της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ανάκαμψης από τη μακροχρόνια ύφεση.

Για τον λόγο αυτό ο προϋπολογισμός του 2017 ενσωματώνει μια σειρά από παρεμβάσεις, μεταξύ των οποίων:
•    Η πλήρης επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης με πιστώσεις που φτάνουν τα 760 εκατ. ευρώ και προβλέπεται να καλύψει πάνω από 250 χιλιάδες νοικοκυριά που βιώνουν συνθήκες ακραίας φτώχειας.
•    Η αύξηση του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 250 εκατ. ευρώ, ώστε να αντισταθμιστεί πλήρως η προβλεπόμενη μείωση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους.
•    Η πρόβλεψη 300 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της υγείας, της κοινωνικής προστασίας και της παιδείας που θα διατίθενται κατά περίπτωση για την κάλυψη αναγκών που υπερβαίνουν τις υπάρχουσες πιστώσεις.
•    Η συνεισφορά 100 εκατ. ευρώ για τις ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών με συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Αξίζει τέλος να γίνει αναφορά σε μια σειρά θεσμικών μεταρρυθμίσεων που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και θα αναβαθμίσουν το πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας και ελέγχου. Συγκεκριμένα, το ενιαίο λογιστικό σχέδιο της Γενικής Κυβέρνησης, που θα κατατεθεί τον επόμενο μήνα, η αποκέντρωση της δημοσιονομικής ευθύνης, που θα τεθεί σε εφαρμογή από την αρχή του επόμενου έτους και η επισκόπηση δαπανών, που έχει ήδη ξεκινήσει πιλοτικά σε τρία Υπουργεία, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία διαφάνειας και λογοδοσίας στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος.

Αξιολόγηση των Μακροοικονομικών Προβλέψεων 2016

Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ), σύμφωνα με το νόμο (Ν. 4270/14, άρθ. 58, παρ. 2) αξιολογεί τις μακροοικονομικές προβλέψεις που περιλαμβάνονται στην περιληπτική εισηγητική έκθεση του προσχέδιου του ετήσιου Κρατικού
Προϋπολογισμού. Το γεγονός ότι στην οικονομία εφαρμόζεται πρόγραμμα προσαρμογής που έχει συμφωνηθεί με τους θεσμούς θέτει περιορισμούς ως προς την εμβέλεια της τρέχουσας αξιολόγησης. Η παρούσα αξιολόγηση στηρίζεται σε στοιχεία και πληροφορίες που έθεσε στη διάθεση του ΕΔΣ η Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και σε δικές μας εκτιμήσεις.

Γενικό Σχόλιο:
α. Οι ρυθμοί μεταβολής του 2016 βασίζονται σε στοιχεία που αναφέρονται στο Α΄ εξάμηνο του έτους, και προβλέψεις για το Β΄ εξάμηνο.
Με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 3ο τρίμηνο που θα είναι διαθέσιμα τον Νοέμβριο, είναι πιθανόν να
αναθεωρηθούν αυτές οι προβλέψεις.
Για το σύνολο του 2016, οι ανεξάρτητες προβλέψεις του ΕΔΣ για το ΑΕΠ, βάσει των δεδομένων του Α΄ εξαμήνου, δείχνουν αντίστοιχες τάσεις, περί το -0,3%.
β. Οι ρυθμοί μεταβολής που αφορούν στο 2017 είναι μάλλον στόχοι – εκτιμήσεις παρά προβλέψεις, αφού για κάθε συνιστώσα του ΑΕΠ χρησιμοποιούνται διαφορετικές μεθοδολογίες, ενώ για το συνολικό ΑΕΠ το ποσοστό +2,7% σαφώς τίθεται ως στόχος που πρέπει να είναι συνεπής με το συμφωνηθέν με τους θεσμούς πρόγραμμα δανειακής στήριξης.
γ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο σύνολό τους οι αναφερόμενοι ρυθμοί μεταβολής γενικώς συγκλίνουν – με δευτερεύουσες, επιμέρους, διαφορές – προς τις προβλέψεις που έχει δημοσιοποιήσει η Τράπεζα της Ελλάδος όπως και προς τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ειδικότερα Σχόλια για το 2017:
1. Ιδιωτική κατανάλωση: Κατά την εκτίμησή μας αναμένεται αύξηση της τάξης τουλάχιστον του 1% για το 2017, ενώ το 1,8% θεωρείται αρκετά αισιόδοξο, λόγω της πίεσης που ασκείται στο διαθέσιμο εισόδημα από τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα.
Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να προέλθει κυρίως από την σταδιακή αναστροφή του οικονομικού κλίματος και τη μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους ιδιώτες.
Ακόμη, αναμένεται περαιτέρω διοχέτευση των αποταμιεύσεων προς την οικονομία με έμφαση στην ιδιωτική κατανάλωση.
2. Δημόσια κατανάλωση: Είναι το κυριότερο εργαλείο της δημοσιονομικής πολιτικής, άρα μέγεθος ουσιαστικά απόλυτα ελεγχόμενο από την Κυβέρνηση – στο πλαίσιο, βεβαίως, του προγράμματος προσαρμογής.
3. Συνολικές Επενδύσεις: Η εκτίμηση – στόχος για τις επενδύσεις το 2017 στηρίζεται κυρίως σε μεγάλη αύξηση των επενδύσεων για εξοπλισμό. Υπάρχουν πράγματι οι προϋποθέσεις για μια σημαντική αύξηση των ιδιωτικών και δημοσίων επενδύσεων.
Η αισιοδοξία αυτή στηρίζεται σε βάσιμες προβλέψεις – στόχους, διότι αναμένεται αναστροφή του επενδυτικού κλίματος με τις εξαγγελθείσες επενδύσεις για μεγάλα έργα, τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, τις θετικές προσδοκίες αναφορικά με την υλοποίηση του «πακέτου Γιουνκέρ», και την αναμενόμενη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης της οικονομικής δραστηριότητας με την ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
4. Εισαγωγές και εξαγωγές: Η ανάκαμψη των εξαγωγών και των εισαγωγών θεωρείται εύλογη, ύστερα από τις σημαντικές μειώσεις που υπέστησαν κατά το παρελθόν 12μηνο για έκτακτους λόγους (κεφαλαιακοί έλεγχοι, πτώση μεταφορικών ναύλων κλπ.).
Συμπέρασμα:
Για το 2016 θεωρούμε ότι είναι πολύ πιθανή σημαντική επιβράδυνση της ύφεσης, ενώ δεν αποκλείεται το έτος να κλείσει με ρυθμό 0%, εφόσον τα στοιχεία του 3ου τριμήνου πιστοποιήσουν αυξητική τάση, όπως αναμένεται.
Υπό αυτές τις συνθήκες είναι δυνατόν να υπάρξει αυξητικός αντίκτυπος στο ΑΕΠ του 2017.
Η ευκταία επιτάχυνση των πληρωμών που συνδέονται με την ολοκλήρωση του ΠΔΕ μέχρι το τέλος του έτους, και η εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες ενόψει της δεύτερης υπο-δόσης του δανειακού προγράμματος, δύνανται, πράγματι, να βελτιώσουν τα αποτελέσματα του 2016, και να δώσουν περαιτέρω θετική ώθηση στις επιδόσεις της οικονομίας το 2017.
Για το 2017, η εκτίμηση αύξησης του ΑΕΠ με ρυθμό 2,7% αξιολογείται ως αρκετά αισιόδοξη, και υπό προϋποθέσεις.
Θετική επίδραση θα έχουν παράγοντες όπως η πολιτική σταθερότητα, η σταδιακή άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και άλλων εστιών αβεβαιότητας, η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία όπως και των προσδοκιών νοικοκυριών και επιχειρήσεων.