Προς ένα δίκαιο μισθολόγιο: Αναμόρφωση των αμοιβών των δημοσίων υπαλλήλων

Δομικές αλλαγές στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, με στόχο την άρση των καταφανών αδικιών που έχει προκαλέσει η λεγόμενη «προσωπική διαφορά», προωθεί το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Το νέο πλαίσιο θα επιτρέπει αυξήσεις ανάλογα με το μισθολογικό κλιμάκιο (ΜΚ), διορθώνοντας τη στρέβλωση που κυριαρχεί για περισσότερα από 10 χρόνια πλήττοντας όσους έχουν μικρή προσωπική διαφορά.

Από τον Μάιο του 2024, έληξε η διετής αναστολή συμψηφισμών για αυξήσεις λόγω αλλαγής κλιμακίου, που είχε εφαρμοστεί εκτάκτως λόγω της πληθωριστικής κρίσης.

Με την επιστροφή στο παλαιό καθεστώς, οι αυξήσεις στους μισθούς δεν οδηγούν σε πραγματική αύξηση αποδοχών, αλλά αποκλειστικά σε μείωση της προσωπικής διαφοράς, όπως ορίζουν οι μνημονιακές διατάξεις του 2011.

Η προσωπική διαφορά παραμένει βασικός παράγοντας ανισοτήτων, καθώς υπάλληλοι με ίδια χρόνια υπηρεσίας και προσόντα συχνά λαμβάνουν διαφορετικές αποδοχές, ανάλογα με το πότε προσελήφθησαν, προήχθησαν ή αναγνωρίστηκαν τα επιπλέον προσόντα τους.

«Δεν μπορεί υπάλληλος με 700 ευρώ προσωπική διαφορά να αντιμετωπίζεται το ίδιο με άλλον που έχει μόλις 100 ευρώ, ενώ οι συνολικές αποδοχές του είναι κατά 680 ευρώ χαμηλότερες», τόνισε στη Βουλή ο υφυπουργός Οικονομικών, Θάνος Πετραλιάς.

Οι αυξήσεις που θεσπίστηκαν από το 2023 – όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού και το επίδομα επικινδυνότητας – συνεχίζουν να χορηγούνται σε όλους ανεξαιρέτως τους υπαλλήλους, χωρίς συμψηφισμό με την προσωπική διαφορά. Ωστόσο, η ανάγκη διαμόρφωσης ενός δικαιότερου συστήματος μισθολογικής εξέλιξης παραμένει.

Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους μελετά τρόπους εξισορρόπησης του συστήματος, ώστε να αποκατασταθεί η ισοτιμία στις αποδοχές υπαλλήλων με παρόμοια χαρακτηριστικά. Η τελική ρύθμιση αναμένεται να εξειδικευθεί το επόμενο διάστημα, με στόχο να εφαρμοστεί σταδιακά στα μισθολόγια του δημόσιου τομέα.

Ο κ. Πετραλιάς, παρουσίασε στη Βουλή συγκεκριμένα παραδείγματα για να καταδείξει τις στρεβλώσεις που προκαλούνται από το σύστημα προσωπικής διαφοράς στους δημόσιους υπαλλήλους. Όπως ανέφερε, οι στρεβλώσεις έχουν οδηγήσει σε παραλογισμούς στη μισθολογική εξέλιξη, καθώς υπάλληλοι με τα ίδια προσόντα και χρόνια υπηρεσίας λαμβάνουν αποδοχές με τεράστιες διαφορές λόγω της χρονικής στιγμής που έγιναν οι προαγωγές ή αναγνωρίστηκαν τα επιπλέον προσόντα τους. Συγκεκριμένα:

Παράδειγμα 1: Υπάλληλος του δημόσιου τομέα με 15 χρόνια υπηρεσίας και μεταπτυχιακό δίπλωμα λαμβάνει 700 ευρώ προσωπική διαφορά, ενώ συνάδελφος του, με ακριβώς τα ίδια προσόντα και χρόνια υπηρεσίας, αλλά με μικρότερη προσωπική διαφορά (100 ευρώ), παίρνει 680 ευρώ λιγότερα κάθε μήνα.

Παράδειγμα 2: Δύο υπάλληλοι του ίδιου φορέα, με ίδια ακαδημαϊκά προσόντα και υπηρεσία 10 ετών, αλλά με διαφορετική ημερομηνία πρόσληψης, έχουν αποδοχές που διαφέρουν σημαντικά λόγω της εφαρμογής των μνημονιακών νόμων που περιορίζουν τις αυξήσεις σε εκείνους με προσωπική διαφορά.

Παράδειγμα 3: Δύο υπάλληλοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο ένας με 7 έτη υπηρεσίας στο 4ο ΜΚ έχει βασικό μισθό 1.339 ευρώ και 486 προσωπική διαφορά, δηλαδή σύνολο 1.825.

Ο άλλος με 23 έτη υπηρεσίας έχει βασικό μισθό 1.711 ευρώ και προσωπική διαφορά 92 ευρώ, δηλαδή συνολικά 1.833 ευρώ. Με 16 έτη υπηρεσίας παραπάνω ο ένας από τον άλλον, παίρνουν σχεδόν τον ίδιο μισθό.

Παράδειγμα 4: Υπάλληλος που προήχθη πριν από δύο χρόνια και είχε αναγνωρισμένα μεταπτυχιακά προσόντα λαμβάνει αυξήσεις σύμφωνα με το παλιό σύστημα, ενώ άλλος υπάλληλος που προήχθη πιο πρόσφατα με τις ίδιες ακριβώς προϋποθέσεις έχει υποστεί μεγάλη καθυστέρηση στην αναγνώριση της προαγωγής του.

Παράδειγμα 5: Δύο υπάλληλοι του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο 10ο ΜΚ με 19 έτη υπηρεσίας και οι δύο έχουν βασικό μισθό 1.693 ευρώ, αλλά ο ένας έχει προσωπική διαφορά 203 ευρώ ενώ ο άλλος 999 ευρώ. Οι συνολικές αποδοχές του πρώτου είναι 1.896 ευρώ ενώ του δεύτερου 2.699 ευρώ, δηλαδή 42% υψηλότερες αποδοχές.