Politico: Η αυτοκινητοβιομηχανία οδηγεί τη γερμανική οικονομία στο γκρεμό

Η αυτοκινητοβιομηχανία τροφοδότησε την άνοδο της Γερμανίας ως της οικονομικής υπερδύναμης της Ευρώπης. Τώρα, ο ίδιος κλάδος βρίσκεται σε κρίση — και παρασύρει τη χώρα μαζί του, γράφει το Politico.

Οι αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν μια «τέλεια καταιγίδα»: τη μετάβαση από τον κινητήρα εσωτερικής καύσης, όπου κυριαρχούσε η γερμανική μηχανική, στα λιγότερο πολύπλοκα ηλεκτρικά οχήματα, όπου η Γερμανία δεν ελέγχει την κρίσιμη τεχνολογία των μπαταριών. Παλεύουν επίσης με την πτώση της ζήτησης για ηλεκτρικά οχήματα στην Ευρώπη, τα υψηλά κόστη ενέργειας και εργασίας, την κατάρρευση των πωλήσεων στην αγορά της Κίνας και την άφιξη κινεζικών ανταγωνιστών στη Γηραία Ηπειρο.

Μια περαιτέρω πληγή θα μπορούσε να έρθει από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απειλεί με δασμούς που θα ανατρέψουν το σύστημα ελεύθερου εμπορίου που υποστήριζε την εξαγωγικά οριζόμενη οικονομική επιτυχία της Γερμανίας.

«Η οικονομία έχει βιώσει τεράστια πίεση [που] ήταν κρυμμένη λόγω της πανδημίας και μετά του πολέμου», δήλωσε ο Νιλς Ρέντεκερ, αναπληρωτής διευθυντής του think tank Jacques Delors Center στο Βερολίνο. «Τώρα έρχεται ξανά στο προσκήνιο και οι άνθρωποι είναι πολύ, πολύ ανήσυχοι».

Αυτό έχει αντίκτυπο και στη γερμανική πολιτική. Οι απολύσεις στον κλάδο, η ισχνή οικονομική ανάπτυξη και η αίσθηση ότι η Γερμανία δεν βρίσκεται πλέον στο μονοπάτι της ευημερίας εντείνουν την απογοήτευση στη χώρα. Αυτό έχει ενισχύσει την άνοδο της ακροδεξιάς εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), που τώρα είναι δεύτερη στις δημοσκοπήσεις (21%), και έχει δώσει οξυγόνο στην αριστερολαϊκιστική «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ» (5%), γνωστή με το γερμανικό ακρωνύμιο BSW.

Παρόλο που η Γερμανία εισέρχεται στο τρίτο συνεχόμενο έτος ύφεσης, τα οικονομικά της προβλήματα μπορούν να ανιχνευθούν πίσω το 2019, όταν οι προσπάθειες απανθρακοποίησης ξεκίνησαν εντατικά, απειλώντας την παραδοσιακή βιομηχανική της ισχύ. Εν τω μεταξύ, η Κίνα, η χώρα στην οποία η γερμανική βιομηχανία βασιζόταν για τεράστια κέρδη, έχει γίνει ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της.

Μια τοξική σχέση

Οι γερμανικοί αυτοκινητοβιομηχανικοί γίγαντες πλούτισαν στην Κίνα, εισερχόμενοι στην αγορά πριν από δεκαετίες, όταν οι εγχώριες πωλήσεις αυτοκινήτων μόλις άρχιζαν να αυξάνονται· η επιτυχία τους εκεί βοήθησε να υποστηριχθούν υψηλότεροι μισθοί στη Γερμανία.

Αυτή η τάση αντιστράφηκε το 2018, όταν η αγορά νέων αυτοκινήτων στην Κίνα συρρικνώθηκε για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1990, πέφτοντας 3%. Έπεσε κατά 8% ακόμη το 2019, πριν η πανδημία παγώσει τις παγκόσμιες αγορές.

Σήμερα, τα μερίδια αγοράς των τριών μεγάλων γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών συρρικνώνονται, καθώς οι κινεζικοί ανταγωνιστές παράγουν φθηνότερα ηλεκτρικά οχήματα που συχνά διαθέτουν καλύτερη τεχνολογία.

Το 2024, οι πωλήσεις της BMW στην Κίνα έπεσαν 13%, της Mercedes-Benz 7%, και της Volkswagen — που θεωρεί την Κίνα ως τη μεγαλύτερη αγορά της — έπεσαν 10%.

Στα προβλήματα των αυτοκινητοβιομηχανιών προστίθενται τα υψηλότερα κόστη ενέργειας, που εκτοξεύθηκαν μετά την εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο που είχε δημιουργήσει η εξάρτηση της χώρας από το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο. Η ακριβή ενέργεια προκαλεί επίσης διακυμάνσεις στα κόστη χάλυβα και αλουμινίου — κρίσιμες πρώτες ύλες για τη βιομηχανία αυτοκινήτων.

Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν επίσης τα υψηλότερα κόστη εργασίας στον κόσμο — μια κληρονομιά των ισχυρών συνδικάτων που υποστηρίχτηκε από τα τεράστια κέρδη από την Κίνα.

Πιεσμένες από τις πτωτικές πωλήσεις και τα μειωμένα κέρδη, η αυτοκινητοβιομηχανία προσπαθεί να ανταπεξέλθει. Η Volkswagen σόκαρε πέρυσι τα συνδικάτα της, ζητώντας μείωση μισθών 10% και το κλείσιμο τριών εργοστασίων αυτοκινήτων στη Γερμανία — η πρώτη φορά στην 87χρονη ιστορία της εταιρείας. Η VW υποχώρησε μπροστά στην οργή των εργαζομένων και τις προειδοποιητικές απεργίες, αφήνοντας τα εργοστάσια ανοιχτά — αν και οι εργαζόμενοι συμφώνησαν σε περικοπές μισθών και παροχών.

Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν επίσης ποντάρει πολλά στην ηλεκτροκίνηση, επενδύοντας δισεκατομμύρια στην ανάπτυξη νέων μοντέλων και στην αναβάθμιση εργοστασίων. Αλλά μια απόφαση του συνασπισμού του Σολτς στα τέλη του 2023 να τερματίσει τις γενναιόδωρες επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά οχήματα έριξε τις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη Γερμανία.

Αντιμέτωπες με την κατάρρευση του μοντέλου που τις έκανε — και τη Γερμανία — πλούσιες, οι αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν μια υπαρξιακή πρόκληση. Πάνω απ’ όλα, πρέπει να καταλάβουν αν η παραδοσιακή γερμανική μηχανική ισχύς μπορεί ακόμα να παράγει ελκυστικά ηλεκτρικά οχήματα που θα νικούν τον κινεζικό ανταγωνισμό και θα κάνουν τα αυτοκίνητα ξανά τη κινητήρια δύναμη της γερμανικής οικονομίας.