Pharos-Δαίδαλος: Πώς θα αλλάξουν το τοπίο της Τεχνητής Νοημοσύνης-Τα χρονοδιαγράμματα περάτωσης

Με λίγες εβδομάδες διαφορά ξεκίνησαν μέσα στην άνοιξη την υλοποίησή τους τα εγχώρια τεχνολογικά projects, τα οποία και θα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, ο Pharos και ο Δαίδαλος, τα οποία σύμφωνα με τους αρμόδιους τεχνικούς φορείς θα είναι αυτά που διαμορφώσουν το τοπίο της τεχνητής νοημοσύνης την επόμενη πενταετία.

Ο «Pharos» είναι ένα από τα πρώτα δεκατρία «εργοστάσια» Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη και αποτελεί μια πρωτοβουλία στρατηγικής σημασίας, καθώς ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη αξιόπιστων εφαρμογών ΤΝ και την προώθηση της καινοτομίας με γνώμονα τη βιωσιμότητα. Πρόκειται για ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ, που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon Europe και χρηματοδοτείται κατά 50% από την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC (EuroHPC Joint Undertaking) και κατά 50% από Εθνικούς Πόρους. Η υλοποίησή του ξεκίνησε πριν από λίγες ημέρες, στα μέσα Απριλίου και θα διαρκέσει 36 μήνες.
Πιο συγκεκριμένα, το «εργοστάσιο» ΤΝ θα παρέχει υπολογιστική ισχύ, προηγμένα εργαλεία ΤΝ, μεγάλου όγκου δεδομένα και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό σε startups και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και δημόσιους φορείς. Με τον τρόπο αυτό, θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν εφαρμογές ΤΝ στους τομείς της Υγείας, της Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού, καθώς και της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Την ίδια στιγμή, τις περαιτέρω δυνατότητες της χώρας στην Τεχνητή Νοημοσύνη, τόσο όσον αφορά την επιστημονική της υπόσταση, όσο και την επιχειρηματική αναμένεται να ξετυλίξει η κατασκευή του Υπερυπολογιστή Δαίδαλου, ο οποίος, ήδη, υλοποιείται από τον Μάρτιο. Επί της ουσίας, ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» θα λειτουργήσει ως η υπολογιστική πλατφόρμα του AI Factory.

Με συνολική υπολογιστική ισχύ 89 Pflops, θα εξασφαλιστεί ένα σημαντικό ποσοστό αυτής για αποκλειστική χρήση από εφαρμογές ΤΝ μέσω του «Pharos».

Δαίδαλος: Ιατρική και μετεωρολογία

Η ανάπτυξή του Δαίδαλου θα ενισχύσει τις δυνατότητες έρευνας και καινοτομίας σε τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η εξατομικευμένη ιατρική, η μετεωρολογία, η ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων και η ανάπτυξη έξυπνων συστημάτων μεταφορών. Επισημαίνεται ότι, η υποδομή του υπερυπολογιστή έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη βιωσιμότητα, ώστε να αξιοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προηγμένα συστήματα ψύξης, που μειώνουν σημαντικά την ενεργειακή κατανάλωση, ενώ με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά, το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό ύψους 58,9 εκ. ευρώ.

Τα δύο στάδια

Εξάλλου, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα γνωστά, ο «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» θα υλοποιηθεί σε δύο στάδια και θα ολοκληρωθεί σε συνεργασία της ΕΔΥΤΕ ΑΕ με δύο αναδόχους στους οποίους κατακυρώθηκαν οι δημόσιοι διαγωνισμοί: α) με την ανάδοχο εταιρεία «Hewlett Packard Enterprise» με αντικείμενο την προμήθεια και την εγκατάσταση προηγμένου υπολογιστικού εξοπλισμού, αποθηκευτικού χώρου και λογισμικού, και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, με προϋπολογισμό 41 εκ. Ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), και β) με την ανάδοχο εταιρεία «ΜainSys ΑΕ» στην οποία κατακυρώθηκε η διαμόρφωση των ηλεκτρομηχανολογικών υποδομών και η διαμόρφωση νέου κέντρου δεδομένων στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκου Λαυρίου, με προϋπολογισμό ύψους 17,9 εκ. Ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).

Το Κέντρο Δεδομένων Λαυρίου καλύπτει τις απαιτήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Πιστοποίησης Κέντρων Δεδομένων “Uptime Institute”, ενώ η λειτουργία του ακολουθεί τις πολιτικές ασφαλείας των Κέντρων Δεδομένων της ΕΔΥΤΕ ΑΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής θα είναι 150 φορές ισχυρότερος από τον υφιστάμενο υπερυπολογιστή ARIS, εκτελώντας ογδόντα εννέα εκατομμύρια δισεκατομμύρια (δηλαδή ογδόντα εννέα τετράκις εκατομμύρια – 89.000.000.000.000.000) πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο, και αναμένεται να καταταχθεί ανάμεσα στους πρώτους είκοσι σε επίδοση στην λίστα των κορυφαίων 500 συστημάτων παγκοσμίως σε επιδόσεις (ΤΟP500) και αποδοτικής χρήσης ενέργειας (GREEN500). Με τις υπολογιστικές του δυνατότητες θα καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες της ερευνητικής και επιστημονικής κοινότητας, προσελκύοντας επιπλέον νέους επιστήμονες και συνεισφέροντας σε έρευνα παγκόσμιας κλάσης. Αναμένεται να είναι διαθέσιμος στις αρχές 2026, για χρήση από την επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα, τη βιομηχανία και τον δημόσιο τομέα σε όλη την Ευρώπη.

Υπενθυμίζεται ότι ο «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» και το νέο Κέντρο Δεδομένων θα εγκατασταθούν στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο ιστορικό κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού, μνημείο της σύγχρονης βιομηχανικής κληρονομιάς, εμβαδού 1.500 τ.μ. Η αξιοποίηση του χώρου, αποτελεί μια εμβληματική επένδυση στον τομέα της υψηλής απόδοσης υπολογιστικής (HPC) και της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), ενισχύοντας τον ρόλο της περιοχής ως τεχνολογικού κόμβου αιχμής.
Θα αποτελέσει, δε, τον υπολογιστικό πυρήνα του ελληνικού «εργοστασίου» Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Factory) «Pharos», το οποίο θα προωθήσει την τεχνολογική πρόοδο σε τομείς όπως η υγεία, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ο πολιτισμός και η γλώσσα.