Πέντε νομά σ΄ένα δωμά… με την ΕΑ

Στο πλαίσιο της διαμόρφωσης και επιβολής νέων κανόνων στην λειτουργία της αγοράς των κατασκευαστικών εταιρειών εντασσόταν η  διενέργεια αιφνιδιαστικών ελέγχων που έκανε την Τετάρτη σε επιχειρήσεις του κλάδου κατασκευής δημοσίων έργων από κλιμάκια της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν στο σύνολο των εργοληπτικών εταιρειών 7ης τάξης που δραστηριοποιούνται στη χώρα, περιλαμβάνοντας όλα τα «ηχηρά» ονόματα του κλάδου όπως η ΓΕΚ Τέρνα, Ελλάκτωρ, Αβαξ, Ιντρακατ, Μυτιληναίος.

Η έρευνα ήταν αυτεπάγγελτη και έγινε με σκοπό να εξεταστούν τυχόν επιπτώσεις από την ύπαρξη κοινών συμμετοχών (commonownership / commonshareholding) σε επιχειρήσεις του κλάδου, αλλά και στις συνθήκες αποτελεσματικού ανταγωνισμού.

Ελήφθησαν κρίσιμα στοιχεία για την συνέχεια της «κανονιστικής έρευνας» που ξεκινήσαμε απ’ τις αρχές του 2021. Απ’ την ανάλυση τους θα καταλήξει η Επιτροπή σε ένα δεύτερο γύρο συμπερασμάτων αναφορικά με τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας στην αγορά καθώς και προτάσεις για την επίλυση τους. Θα ακολουθήσει μία περίοδος δημόσιας διαβούλευσης με τις εταιρείες και κάθε εμπλεκόμενο και έπειτα θα φθάσουμε στα τελικά συμπεράσματα με την διαμόρφωση συγκεκριμένων κανόνων για την λειτουργία της αγοράς.

Στόχος της επιτροπής είναι να υπάρξει ένα ξεκάθαρο τοπίο στον κατασκευαστικό κλάδο και στον τρόπο που λειτουργεί η αγορά πριν την ανάθεση του μεγαλύτερου τμήματος των μεγάλων έργων που προκηρύσσονται και είναι ενταγμένα στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Υπενθυμίζεται πως τον τελευταίο χρόνο έχουν δημοπρατηθεί συνολικά έργα άνω των 7 δισ. ευρώ και έχουν υπογραφεί συμβάσεις 3,5 δισ. ευρώ τα τελευταία 2,5 χρόνια. Σε όλα τα έργα υπάρχουν συμπράξεις μεταξύ των 5 τεχνικών ομίλων στο πλαίσιο της συγκρότησης κοινοπρακτικών σχημάτων.

Μάλιστα, στον πρώτο γύρο συμπερασμάτων της έρευνας που είχε δημοσιοποιήσει πέρυσι η Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε διαπιστώσει την απουσία συνθηκών αποτελεσματικού ανταγωνισμού στην αγορά και η μη επάρκεια των ισχυουσών διατάξεων περί του ανταγωνισμού (άρθρα 1, 2 και 5 μέχρι 10 Ν. 3959/2011) για τη δημιουργία τους.

«Υπήρξε σημαντική συγκέντρωση του κλάδου των κατασκευών την τελευταία δεκαετία με αύξηση των φραγμών εισόδου σε ορισμένες από τις επί μέρους αγορές», σημειώνεται μεταξύ άλλων.

Είχε εστιάσει δε στις συμμετοχές που είχε τότε η REGGEBORGH τόσο στον όμιλο Ελλάκτωρ όσο και στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ …

Αναφορικά με τους διαγωνισμούς των έργων, βασική διαπίστωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού ήταν πως «ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω εφόσον ανταποκριθεί επαρκής αριθμός αξιόπιστων προσφερόντων στην πρόσκληση υποβολής προσφορών, με κίνητρο να ανταγωνιστούν για τη σύμβαση». Εκτιμούσε μάλιστα πως εάν ο ίδιος αριθμός εταιρειών που σήμερα κατεβαίνουν στους διαγωνισμούς δημοσίων έργων της 6ης τάξης κατέβαινε και για τους αντίστοιχους της 7ης τότε «θα αυξάνονταν δυνητικά και αποτελεσματικά ο αριθμός των οικονομικών προσφερόντων κατά περίπου 56%. Επιπλέον θα μπορούσε να συνεπάγεται μια θετική μεταβολή στην έκπτωση προς όφελος της διαγωνιστικής διαδικασίας και εξοικονόμηση πόρων».

Επίσης στην γενικότερη ανάλυσή της είχε σταθεί σε πέντε βασικά σημεία στα οποία φάνηκε ότι επεξεργάζεται παρεμβάσεις:
1. Το θέμα της ρύθμισης των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών.
2. Το ζήτημα της επαναφοράς του θεσμού της κατασκευαστικής κοινοπραξίας μετά την επιλογή αναδόχου του έργου.
3. Τις αλλαγές του άρθρου 86 του ν. 4412/2016 στα κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων
4. Τον τρόπο οργάνωσης και ιδίως τα κριτήρια κατάταξης του ΜΗ.ΕΕ.Δ.Ε
5. Την περαιτέρω διερεύνηση των συνθηκών για πιθανές αντί-ανταγωνιστικές επιπτώσεις στις συμβάσεις των ΣΔΙΤ.

Αν δει κανείς τις κοινοπραξίες που σχηματίζουν μεταξύ τους – πότε ανά δυο, πότε ανά τρεις – στις προκηρύξεις των διαγωνισμών, καταλαβαίνει ότι μοιάζει με… παιδικό επιτραπέζιο παιχνίδι: πες μου ποιο έργο θα βγει στην αγορά, να σου βρω ποιοι θα το πάρουν.

Απορία: Τα κλιμάκια «διασκορπίστηκαν», όπως οι ειδικές δυνάμεις S.W.A.T. που βλέπουμε στην αμερικανική σειρά να κατεβαίνουν με συρματόσχοινα από τα ελικόπτερα στις ταράτσες των κτιρίων που στεγάζονται τα κολομβιανά «καρτέλ»;  

Συλλήψεις, πάντως, δεν έγιναν…