«Πείνα ή κλίμα;»: Η αντιστάθμιση άνθρακα θα οδηγήσει σε έκρηξη τιμών στα αγροτικά προϊόντα

Οι τιμές αντιστάθμισης άνθρακα (μηχανισμός πληρωμών για μειώσεις εκπομπών ανά τόνο άνθρακα), η πορεία των οποίων θεωρείται αποτελεσματικός τρόπος στη μετάβαση σε έναν κόσμο χαμηλών εκπομπών άνθρακα και κλιματικά ασφαλή, είναι μια από τις πολλές αγορές που θα μπορούσαν να επηρεαστούν από την παγκόσμια επισιτιστική κρίση που επιδεινώνεται από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας.

Η αύξηση των τιμών των τροφίμων και η μεγαλύτερη ανάγκη για εγχώρια γεωργική παραγωγή θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μικρές βραχυπρόθεσμες αυξήσεις στις τιμές αντιστάθμισης άνθρακα και σε σημαντικές μακροπρόθεσμες αλλαγές.

Επιπλέον, αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να προκαλέσουν μόνιμη, μη αναστρέψιμη πτώση στην προσφορά της αντιστάθμισης, αναδεικνύοντας ένα δίλημμα «πείνα ή κλίμα».

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επανέφερε τόσο την ενεργειακή όσο και την επισιτιστική ασφάλεια στην παγκόσμια ατζέντα, σ’ ένα περιβάλλον που έχει ήδη πιεστεί από την πανδημία, τον πληθωρισμό και τις αναταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη και η παγκόσμια γεωπολιτική αναδιάρθρωση έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή και διανομή ενέργειας γεωργικών προϊόντων και καθώς και βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για τη δράση για το κλίμα, ιδιαίτερα τις αγορές άνθρακα.

Η έκθεση του BloombergNEF για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών αξιολογεί τις επιπτώσεις μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης στις αγορές αντιστάθμισης άνθρακα. Βασικά συμπεράσματα είναι τα εξής:

• Λύσεις όπως η αποφυγή αποδάσωσης και αναδάσωσης αποτελούν το 42%της σωρευτικής προσφοράς αντιστάθμισης από το 2015 και θα μπορούσαν, ανάλογα με τις εξελίξεις στην αγορά, να αποτελέσουν έως και 99% το 2030 και 87% το 2050.
• Οι αντισταθμίσεις από τη δασοκομία τιμολογούνται με βάση το κόστος ευκαιρίας ή τα διαφυγόντα κέρδη, εφόσον η γη έχει χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς. Το υψηλότερο κόστος τροφίμων και λιπασμάτων θα αναγκάσει τους αγρότες να αυξήσουν τις τιμές προκειμένου να διατηρήσουν τα περιθώρια κέρδους, αυξάνοντας το κόστος ευκαιρίας για τη γεωργία. Εάν τα γεωργικά έσοδα αυξηθούν κατά 45%, όπως στην επισιτιστική κρίση του 2008, οι μέσες τιμές αντιστάθμισης θα φτάσουν τα 16 δολ./τόνο το 2030 και 73 δολ./τόνο το 2050, σε σύγκριση με 11 δολ./τόνο και 47 δολ./τόνο στο βασικό ερευνητικό σενάριο του Bloomberg NEF.
• Η αυξημένη εγχώρια γεωργία θα μπορούσε να συνεπάγεται μεγαλύτερη αποψίλωση των δασών, προκαλώντας μακροπρόθεσμες αλλαγές στην αντιστάθμιση της προσφοράς και μικρές αλλαγές στις τιμές. Η μείωση της αντιστάθμισης της προσφοράς από την αποφυγή αποδάσωσης κατά 25%θα είχε ως αποτέλεσμα οι μέσες τιμές αντιστάθμισης το 2050 να φτάσουν τα 51 δολ./τόνο, σε σύγκριση με ένα βασικό σενάριο 47 δολ./τόνο.
• Βιώσιμες γεωργικές πρακτικές όπως η αγροδασοκομία θα μπορούσαν να αποτελέσουν το «μαγικό ραβδί» για την αύξηση της παραγωγής τροφίμων και τη διατήρηση των επιπέδων δέσμευσης άνθρακα.