Παρατείνεται έως το 2031 το επενδυτικό πρόγραμμα του ΟΛΘ – Οι λόγοι της παράτασης

Ψηφίστηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με τίτλο «Κύρωση της από 24 Μαΐου 2024 Συμφωνίας Τροποποίησης της από 2 Φεβρουαρίου 2018 «Σύμβασης Παραχώρησης αναφορικά με τη Χρήση και την Εκμετάλλευση Ορισμένων Χώρων και Περιουσιακών Στοιχείων εντός του Λιμένος Θεσσαλονίκης» μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της “Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης ΑΕ”».

Με το νομοσχέδιο προβλέπεται πενταετής παράταση – μέχρι το 2031 – για την υλοποίηση των υποχρεωτικών επενδύσεων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης (Master Plan) καθώς επίσης και  επιπλέον παράταση για  την επίτευξη ετήσιου στόχου διακίνησης εμπορευμάτων (για 3.800.000  μετρικούς τόνους η παράταση δίνεται μέχρι το 2029 και με διατήρηση του επιπέδου αυτού έως το 2032 για 4.800.000 μετρικούς τόνους η παράταση δίδεται έως το 2033 και με διατήρηση αυτού του επιπέδου έως το 2042, ενώ για 5.000.000 μετρικούς τόνους παρατείνεται έως το 2043 και με διατήρηση του ίδιου του επιπέδου έως τη λήξη της σύμβασης).

Υπέρ τάχθηκε η ΝΔ, «παρόν» δήλωσαν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση, ενώ καταψήφισαν ΚΚΕ, Νέα Αριστερά, Νίκη, Πλεύση Ελευθερίας και «Σπαρτιάτες».

Γιατί δίνεται παράταση

Ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης ξεκίνησε ως όφειλε να κάνει τις μελέτες ώστε να ανταποκριθεί στις συμβατικές του υποχρεώσεις. Ακολούθησε παρέμβαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας που αφορούσε το λιμάνι του Πειραιά, μια παρέμβαση η οποία οδήγησε το 2022 στην Απόφαση 547 του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία άλλαζε όλο το θεσμικό πλαίσιο για την εκπόνηση των μελετών. Συμμορφούμενη με την απόφαση αυτή, η κυβέρνηση προχώρησε το 2022 με το νόμο 4938 και συνεμορφώθη με το συγκεκριμένο πλαίσιο το οποίο επέβαλε η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Έπρεπε και ο ΟΛΘ να ξεκινήσει πάλι τις μελέτες, ανταποκρινόμενος στο συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο,  για νέο μάστερ πλαν για το λιμάνι.

Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και η μετέπειτα συμμόρφωση με την απόφαση της κυβέρνησης οδήγησε σε μία καθυστέρηση υλοποίησης εκ μέρους του λιμανιού των συμβατικών του υποχρεώσεων, μια καθυστέρηση η οποία δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να δοθεί η συγκεκριμένη παράταση.

Επίσης η πολιτεία είχε αναλάβει την υποχρέωση να συνδέσει το λιμάνι αφενός οδικά με την ΠΑΘΕ και την Εγνατία Οδό, αφετέρου σιδηροδρομικά με το εθνικό δίκτυο Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Ειδομένη. Κάτι το οποίο δεν έχει γίνει. Σύμφωνα με την Εγνατία Οδό που ήδη κατασκευάζει την οδική σύνδεση, παρά τις τροποποιήσεις και τις καθυστερήσεις που υπάρχουν, το έργο θα έχει ολοκληρωθεί εντός διετίας, δηλαδή το 2026.
Όσον αφορά, όμως, στη σιδηροδρομική σύνδεση για ένα κομμάτι μόλις λίγο μακρύτερο των χιλίων μέτρων η ΕΡΓΟΣΕ καθυστερεί. Παρ’ ότι ο απαιτούμενος ανταγωνιστικός διάλογος βρίσκεται σε εξέλιξη ήδη από το 2021, ωστόσο δεν έχει διασφαλιστεί καν η χρηματοδότηση του έργου που συνδέεται με το έργο του δυτικού προαστιακού σιδηροδρόμου της Θεσσαλονίκης. Η οδική σύνδεση είχε σχεδιαστεί το 1997 και έμεινε στα χαρτιά.

Η αντιπολίτευση

Η αξιωματική αντιπολίτευση άσκησε κριτική όχι τόσο για την παράταση αλλά γιατί δόθηκαν πέντε χρόνια παράτασης και όχι τρία για το όντως εμβληματικό έργο της έκτης προβλήτας και για τις μεγάλες και ουσιαστικές ανάγκες που υπάρχουν για οδική και σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού.

Το ΠΑΣΟΚ έθεσε το ερώτημα: γιατί η σύμβαση η σημερινή δεν είχε έρθει νωρίτερα, έστω κι ένα χρόνο πριν, ιδιαίτερα όταν έχουν προηγηθεί δύο τροποποιήσεις, μία το 2022 και μία το 2023; Επίσης έθεσε τα εξής ερωτήματα προς την κυβέρνηση: Γιατί δεν μας παρουσιάζετε ακριβώς τι γίνεται αυτή τη στιγμή στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης σε επιχειρησιακό επίπεδο; Ποια εμπόδια θέτει ο παραχωρησιούχος; Έχει την απαιτούμενη ρευστότητα να προβεί σε επενδύσεις ή η μια πλευρά καλύπτει την άλλη και η Κυβέρνηση την ανικανότητα να υλοποιήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις αναφορικά με την επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου προς το λιμάνι ή τη σύνδεση οδικά με την ΠΑΘΕ και την ΕΓΝΑΤΙΑ και έρχεται ο επενδυτής τώρα να καλύψει τις αδυναμίες του πάνω στην κυβερνητική ανικανότητα; Ποιος είχε έξι χρόνια την αρμοδιότητα να παρακολουθεί την πορεία της εξέλιξης του έργου και σε τι ενέργειες προέβη για την έγκαιρη αντιμετώπιση των εμποδίων που οδήγησαν στο σημερινό αδιέξοδο; Το ΤΑΙΠΕΔ πλέον, το Υπερταμείο ή το Υπουργείο Ναυτιλίας ή άλλες αρχές;

Κλείνοντας τη συζήτηση, ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής αναφέρθηκε στα σχέδια της κυβέρνησης για θέματα υποδομών, με πρώτο project την ψηφιοποίηση, την απλοποίηση και την αναδόμηση/επαναδόμηση του υπουργείου και του Λιμενικού Σώματος, «το οποίο το πήραμε από την DigiReform της ΕΕ», και θα ξεκινήσει στις 10 Οκτωβρίου.

Το δεύτερο project είναι το Master Plan του Αιγαίου, δηλαδή, μια «μαγνητική τομογραφία» του πελάγους, η οποία έχει ήδη έχει δρομολογηθεί και υπάρχει και ανάδοχος, «όπου θα γίνει μία απόλυτη αξιολόγηση της ασφάλειας, της βελτιστοποίησης των γραμμών, των λιμενικών υποδομών» είπε ο υπουργός, προσθέτοντας ότι «έχουμε ήδη βρει 300 εκατομμύρια για ανάπτυξη λιμενικών υποδομών, και από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και από το ΕΣΠΑ, και θεωρώ ότι, με κάποια πανευρωπαϊκή αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, μπορούμε να βρούμε και περισσότερα».

Τέλος, με το τρίτο project που αφορά στην ασφάλεια, «πάμε σε μία αξιολόγηση ανά λιμάνι, ανά λεπτό, για να βάλουμε χρονοθυρίδες στο πώς θα μπαίνουν και θα φεύγουν τα πλοία, και να μην έχουμε το φαινόμενο να είναι κάποιος στον καταπέλτη και να ξεκινά το πλοίο να φύγει» υπογράμμισε ο κ. Στυλιανίδης: «Είναι ένα δύσκολο project διότι συνδυάζεται και με βελτιστοποίηση των άγονων γραμμών».

Σημείωσε ακόμα, ότι έχουμε ήδη ξεκινήσει και υπάρχει ανάδοχος για το πρώτο pilot project, με 80 εκατ. ΣΔΙΤ για τις άγονες γραμμές, που αν πάμε καλά θα φτάσουμε τα 400 εκατ. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να καλύψουμε με «πρασίνισμα» πλοίων, όλες περίπου τις άγονες γραμμές, είπε ο υπουργός Ναυτιλίας και κατέληξε: «Νομίζω ότι βρισκόμαστε σε μία πολύ σημαντική διεργασία σε ό,τι αφορά τα λιμάνια, την ακτοπλοΐα μας και γενικά την ασφάλεια. Δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Δεν υπάρχουν θαυματοποιοί. Θεωρώ όμως ότι τα πράγματα έχουν ξεκινήσει, είτε είμαι εγώ εδώ είτε κάποιος άλλος, θα προχωρήσουν, και είμαι σίγουρος ότι πολύ σύντομα θα φτάσουμε σε καλύτερα σε πιο ασφαλή λιμάνια».

Η επιχειρηματολογία κυβερνητικών βουλευτών είναι ότι Οργανισμός Λιμένος και επενδυτής θα έχουν τον απαραίτητο χρόνο για να αναπροσαρμόσουν τα έργα, που θα αναβαθμίσουν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Για εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων έκανε λόγο η αξιωματική αντιπολίτευση. Σφοδρή κριτική άσκησαν και τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης.