Ουκρανικό μέτωπο: Νέες κινήσεις για απομάκρυνση αμάχων στη Σούμι – «Προετοιμασία» για Οδησσό

Το άνοιγμα ανθρωπιστικών διαδρόμων στην Ουκρανία για την απομάκρυνση αμάχων σήμερα το πρωί μεταδίδουν τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, με την ουκρανική πλευρά να ανακοινώνει ότι επιτεύχθηκε συμφωνία μόνο για την απομάκρυνση αμάχων από τη Σούμι ενώ σε εξέλιξη είναι και η απομάκρυνση αμάχων από το Ιρπίν, κοντά στο Κίεβο. 

Ειδικότερα, το Interfax, επικαλούμενο πηγές στο υπουργείο Αμυνας της Ρωσίας, κάνει λόγο για προσωρινή κατάπαυση πυρός από τις 9 το πρωί και για ανθρωπιστικούς διάδρομους στο Κίεβο, το Χάρκοβο, τη Σούμι, το Τσέρνιγκοφ και τη Μαριούπολη. 

Αξιωματούχος της ουκρανικής κυβέρνησης επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη απομάκρυνση αμάχων στη Σούμι ενώ τόνισε ότι δυστυχώς δεν υπήρξε συμφωνία στους διαδρόμους για απομάκρυνση αμάχων απο τις υπόλοιπες πόλεις. 

Τόνισε ότι απομακρύνθηκε ήδη ένα κονβόι αυτοκινήτων με κατοίκους της Σούμι και ξένους φοιτητές. 

Άμαχοι απομακρύνονται επίσης από το Ιρπίν, μια πόλη δυτικά του Κιέβου, που έχει τεθεί στο επίκεντρο ρωσικών επιθέσεων τις τελευταίες ημέρες. 

Οι ουκρανικές αρχές ανακοίνωσαν επίσης ότι βρίσκονται καθ’ οδόν 30 λεωφορεία για την απομάκρυνση πολιτών που εκκενώνουν τη Μαριούπολη μέσω των ανθρωπιστικών διαδρόμων. 

Σε ανακοίνωσή της η ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, αναφέρει ότι οι ανθρωπιστικοί διάδρομοι θα πρέπει να είναι ασφαλείς για να είναι λειτουργικοί.  

Βομβαρδισμοί στη Σούμι – Πάνω από 10 οι νεκροί

Πάνω από δέκα άνθρωποι σκοτώθηκαν σε ρωσικές αεροπορικές επιδρομές στη Σούμι, στη βορειοανατολική Ουκρανία, ανακοίνωσαν οι τοπικές αρχές.

«Σε κάποιες τοποθεσίες βομβαρδίστηκαν πολυκατοικίες», κατήγγειλε ο Ντμίτρο Ζιβίτσκι, επικεφαλής της περιφερειακής αυτοδιοίκησης, με ανακοίνωση που μεταφόρτωσε στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Facebook.

Ανάμεσα στους δέκα ανθρώπους που σκοτώθηκαν όταν βομβαρδίστηκαν σπίτια, ακόμα και στο κέντρο της Σούμι, ήταν παιδιά, συνέχισε.

Εν τω μεταξύ ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε το θάνατο παιδιού από αφυδάτωση στη Μαριούπολη, λόγω της έλλειψης πόσιμου νερού στην πόλη που σφυροκοπείται από ρωσικές δυνάμεις.. 

Το πλήγμα σε δεύτερη πυρηνική εγκατάσταση 

Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) ανακοίνωσε χθες Δευτέρα πως ενημερώθηκε από τις ουκρανικές αρχές ότι οβίδες του πυροβολικού προκάλεσαν ζημιές σε εγκατάσταση πυρηνικής έρευνας στην πολιορκημένη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, το Χάρκοβο, πάντως, χωρίς «ραδιολογικές συνέπειες».

Σύμφωνα με αυτόν τον διεθνή θεσμό, μέρος του συστήματος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που έχει έδρα τη Βιέννη, οι ουκρανικές αρχές ανέφεραν ότι η επίθεση έγινε την Κυριακή, προσθέτοντας πως δεν διαπιστώθηκε καμία αύξηση του επιπέδου της ραδιενέργειας στην εγκατάσταση.

Κατά τις ίδιες πηγές, επλήγη τμήμα του Ινστιτούτου Φυσικής και Τεχνολογίας του Χαρκόβου, που παράγει ραδιολογικό υλικό για ιατρική και βιομηχανική χρήση.

Πάντως «το απόθεμα ραδιενεργών υλικών στην εγκατάσταση είναι πολύ χαμηλό», πρόσθεσε ο ΔΟΑΕ, που διαβεβαίωσε ότι «οι ζημιές (…) που αναφέρθηκαν δεν είχαν καμία ραδιολογική συνέπεια». «Έχουμε ενημερωθεί για διάφορα επεισόδια που έθεσαν σε κίνδυνο την ασφάλεια ουκρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων», τόνισε ο γενικός διευθυντής του οργανισμού Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι.

Τις τελευταίες ημέρες, το Χάρκοβο υφίσταται εντατικούς βομβαρδισμούς, από το πυροβολικό και με πυραύλους, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις αυξάνουν την πίεση στην Ουκρανία προκειμένου να συνθηκολογήσει.

Ο ρωσικός στρατός κατέχει από την Παρασκευή το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια (νοτιοανατολικά), όπου πλήγματα του ρωσικού πυροβολικού, σύμφωνα με τους Ουκρανούς, προκάλεσαν πυρκαγιά. Η Μόσχα διαψεύδει την ουκρανική εκδοχή των γεγονότων και λέει πως δεν προκάλεσαν οι δυνάμεις της τη φωτιά.

Μόνο δύο από τους έξι αντιδραστήρες του εργοστασίου, του μεγαλύτερου της Ουκρανίας και της Ευρώπης, βρίσκονται σε λειτουργία.

Ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ δήλωσε την Παρασκευή πως είναι διατεθειμένος να πάει στο Τσερνόμπιλ, όπου έγινε ένα από τα χειρότερα πυρηνικά δυστυχήματα στην ιστορία το 1986. Ο χώρος του κατεστραμμένου πυρηνικού εργοστασίου καταλήφθηκε από τους Ρώσους στρατιωτικούς την πρώτη ημέρα της εισβολής, την 24η Φεβρουαρίου.

Βομβαρδισμοί από μακρινές αποστάσεις

Εν τω μεταξύ, οι ρωσικοί βομβαρδισμοί από μεγαλύτερες αποστάσεις σε ουκρανικούς στόχους αυξάνουν τον αριθμό των αμάχων που σκοτώνονται και τις ζημιές σε μη στρατιωτικές υποδομές, δήλωσε το Πεντάγωνο, χωρίς να αναφέρει ότι οι απώλειες αμάχων είναι σκόπιμες.

«Περισσότεροι άμαχοι σκοτώνονται και τραυματίζονται… και ο Πούτιν έχει ακόμα επιλογή», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Τζον Κίρμπι, καλώντας τον Ρώσο πρόεδρο να σταματήσει την εισβολή του στην Ουκρανία.

Παράλληλα είπε πως το Πεντάγωνο δεν εκτιμά ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στη βόρεια και βορειοανατολική Ουκρανία τις τελευταίες ημέρες.

Ο Κίρμπι δήλωσε ότι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις έχουν καταλάβει την πόλη Χερσώνα και προσπαθούσαν να περικυκλώσουν τη Μαριούπολη, αλλά δεν την έχουν θέσει ακόμη υπό τον έλεγχό τους.

Το Πεντάγωνο εκτιμά πως η Ρωσία ανέπτυξε στην Ουκρανία σχεδόν όλα τα στρατεύματα που συγκέντρωνε τους τελευταίους μήνες γύρω από τα σύνορα των δύο χωρών, ενώ γνωστοποίησε ότι από την πλευρά τους οι ΗΠΑ θα στείλουν ακόμη 500 στρατιωτικούς στην Ευρώπη για να ενισχύσουν την ασφάλεια των συμμάχων στο NATO.

Εν μέσω εντατικοποίησης των ρωσικών επιχειρήσεων, οι άμαχοι πλήττονται ολοένα περισσότερο, ενώ η Μόσχα πλέον «στρατολογεί» ξένους μαχητές, κυρίως Σύρους, εκτιμά το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας.

Πάντως σε ό,τι αφορά την προέλαση των ρωσικών δυνάμεων, πέρα από τη νότια Ουκρανία, δεν έχει σημειωθεί «αληθινή πρόοδος τις τελευταίες ημέρες» για τη Μόσχα, είπε ο εκπρόσωπός του Τζον Κίρμπι σε δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον.

Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει 12.000 επιπλέον στρατιωτικούς από αυτούς οι οποίοι σταθμεύουν κανονικά στην Ευρώπη από τον Φεβρουάριο μέχρι σήμερα.

Το Σαββατοκύριακο, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν διέταξε να σταλούν άλλοι 500 σε διάφορες τοποθεσίες στην Ευρώπη, «για να ενισχύσουν τις δυνάμεις που βρίσκονται ήδη εκεί», είπε ο Τζον Κίρμπι.

Πρόκειται για αντίδραση στο «τρέχον περιβάλλον ασφαλείας εξαιτίας της αδικαιολόγητης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία», με σκοπό της «την ενίσχυση των αποτρεπτικών και αμυντικών δυνατοτήτων του NATO», ιδίως της ανατολικής του πτέρυγας, εξήγησε.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει καθαρά πως όλες οι αποστολές επιπλέον δυνάμεων στην Ευρώπη δεν σημαίνουν επ’ ουδενί ότι οι ΗΠΑ θα αναπτύξουν στρατιώτες στην Ουκρανία. Διαβεβαιώνει πως η Ουάσιγκτον δεν θα εμπλακεί στον πόλεμο. Πρόκειται, τονίζει, για προληπτική ανάπτυξη δυνάμεων σε κράτη-μέλη του NATO, του οποίου η Ουκρανία δεν είναι μέλος.

Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου ανέφερε πως εκτιμάται ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει «αναπτύξει στην Ουκρανία πρακτικά όλες τις μάχιμες δυνάμεις» που είχαν συγκεντρωθεί τους τελευταίους μήνες στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα, δηλαδή πάνω από 150.000 στρατιωτικούς, κατά τους υπολογισμούς της Ουάσιγκτον.

Πάντα σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας, οι δυνάμεις της Μόσχας πολλαπλασιάζουν τους βομβαρδισμούς με πυροβολικό, πυραύλους και αεροσκάφη καθώς αδυνατούν να προελάσουν.

«Φρονούμε ότι» ο ρωσικός στρατός «έχει προβλήματα ηθικού, εφοδιασμού, (έλλειψη) καυσίμων και τροφίμων», είπε ο Τζον Κίρμπι και μίλησε εκ νέου περί «σθεναρής ουκρανικής αντίστασης».

Ωστόσο σημείωσε ότι η εντατικοποίηση των βομβαρδισμών εναντίον ουκρανικών πόλεων έχει «ολοένα βαρύτερο αντίκτυπο στον απολογισμό των θυμάτων μεταξύ των αμάχων» καθώς καταστρέφονται σπίτια, εκκλησίες, νοσοκομεία και σχολεία.

«Το αποτέλεσμα είναι περισσότεροι άμαχοι νεκροί και τραυματίες», στηλίτευσε.

«Ο κ. Πούτιν έχει ακόμη την επιλογή να σταματήσει την κλιμάκωση» και να επιλέξει «τη διπλωματική οδό για την έξοδο από την κρίση και τον τερματισμό της εισβολής», επέμεινε.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εκφράζει ανησυχία για την τύχη της Οδησσού, λιμανιού στρατηγικής σημασίας που οι ρωσικές δυνάμεις ετοιμάζονται, κατ’ αυτόν, να βομβαρδίσουν.

«Θεωρούμε πως οι Ρώσοι θέλουν να καταλάβουν την Οδησσό», είπε χθες υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Πενταγώνου, χωρίς να αποκλείει αμφίβια επίθεση προσεχώς. Ωστόσο, πρόσθεσε, η Ουάσιγκτον «δεν διαθέτει σε αυτό το στάδιο καμία ένδειξη» πως γίνονται κινήσεις σε αυτό το μέτωπο.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι δεν θα στείλει νεοσύλλεκτους ή εφέδρους να πολεμήσουν στην Ουκρανία, διαβεβαιώνοντας ότι στον πόλεμο συμμετέχουν «επαγγελματίες» στρατιώτες οι οποίοι υλοποιούν «τους καθορισμένους στόχους».

«Θέλω να υπογραμμίσω το γεγονός ότι οι νεοσύλλεκτοι δεν συμμετέχουν και δεν θα συμμετάσχουν στις μάχες. Δεν θα υπάρξει επίσης επιστράτευση των εφέδρων», είπε ο Πούτιν σε ομιλία του που μεταδόθηκε από την τηλεόραση, με την ευκαιρία της 8ης Μαρτίου, της διεθνούς ημέρας για τα δικαιώματα των γυναικών.

«Οι καθορισμένοι στόχοι υλοποιούνται μόνο από επαγγελματίες στρατιώτες. Είμαι βέβαιος ότι εξασφαλίζουν με αποτελεσματικό τρόπο την ασφάλεια και την ειρήνη του ρωσικού λαού», πρόσθεσε.

Ο Ζελένσκι κατηγορεί τις ρωσικές δυνάμεις πως εμπόδισαν την απομάκρυνση των αμάχων

Στο μεταξύ, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέρριψε την ευθύνη στον ρωσικό στρατό για την αποτυχία των προσπαθειών απομάκρυνσης των αμάχων μέσω των λεγόμενων ανθρωπιστικών διαδρόμων, που οργανώθηκαν έπειτα από διαπραγματεύσεις του Κιέβου και της Μόσχας.

«Συμφωνήσαμε για τους ανθρωπιστικούς διαδρόμους. Λειτούργησαν; Λειτούργησαν τα ρωσικά άρματα μάχης, τα Γκραντ (σ.σ. ρωσικά συστήματα εκτόξευσης ρουκετών), οι νάρκες», κατήγγειλε ο κ. Ζελένσκι σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του που μεταφορτώθηκε στον λογαριασμό της ουκρανικής προεδρίας στην πλατφόρμα Telegram.

Κατηγόρησε ακόμη τις ρωσικές δυνάμεις ότι «ναρκοθέτησαν τον δρόμο που είχε συμφωνηθεί να χρησιμοποιηθεί για να μεταφερθούν τρόφιμα και φάρμακα» στην πολιορκημένη Μαριούπολη, στη νότια Ουκρανία, και ότι «κατέστρεψαν λεωφορεία» που θα απομάκρυναν αμάχους από τις εμπόλεμες ζώνες.

Πρόσαψε στη Ρωσία «κυνισμό», ερίζοντας ότι άνοιξε «έναν πολύ μικρό διάδρομο προς τα κατεχόμενα εδάφη για μερικές δεκάδες ανθρώπους», για λόγους «προπαγάνδας», για να τους δείξουν «οι κάμερες».

Σημείωσε πάντως ότι θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα. «Είμαστε ρεαλιστές. Γι’ αυτό θα μιλήσουμε. Θα επιμείνουμε στις διαπραγματεύσεις, ώσπου να βρούμε τρόπο να πούμε στον λαό μας: έτσι φθάσαμε στην ειρήνη».

Η Μόσχα ανακοίνωσε χθες το πρωί κατάπαυση του πυρός σε διάφορες τοποθεσίες και το άνοιγμα διαδρόμων για να μπορέσουν να φύγουν άμαχοι από ουκρανικές πόλεις υπό πολιορκία, καθώς η ανθρωπιστική κρίση χειροτερεύει κάθε μέρα που περνάει και τα τρόφιμα πλέον λιγοστεύουν.

Όμως το Κίεβο αρνήθηκε να απομακρύνει αμάχους προς τη Ρωσία, όπου οδηγούσαν τέσσερις από τους έξι διαδρόμους που πρότεινε η Μόσχα, ή προς τη Λευκορωσία. Έπειτα από νέες διαπραγματεύσεις, η Ρωσία ανακοίνωσε πως σήμερα θα τεθεί σε ισχύ νέα κατάπαυση του πυρός για να φύγουν οι άμαχοι. Τα δρομολόγια που θα ακολουθηθούν, μένουν να εγκριθούν από την ουκρανική πλευρά, πρόσθεσε.

Ο κ. Ζελένσκι διαβεβαίωσε στο βίντεο πως δεν θα φύγει από την πρωτεύουσα, παρότι ο κλοιός των ρωσικών δυνάμεων σφίγγει και διεξάγονται μάχες. «Μένω εδώ, μένω στο Κίεβο», «δεν φοβάμαι», είπε. «Είναι η δωδέκατη νύχτα του αγώνα μας (…). Είμαστε όλοι εδώ, όλοι δουλεύουν. Είμαι στο Κίεβο, η ομάδα μου είναι μαζί μου», επέμεινε. Κάθε μέρα που η Ουκρανία πολεμά, δημιουργεί «καλύτερες συνθήκες», υποστήριξε ακόμη.

Σύμφωνα με τις υπηρεσίες του Ουκρανού προέδρου, ανακλήθηκαν στην Ουκρανία για να πάρουν μέρος στον πόλεμο όλοι οι Ουκρανοί στρατιωτικοί που είχαν αναπτυχθεί σε αποστολές στο εξωτερικό (Κόσοβο, ΛΔ Κονγκό, Ακτή Ελεφαντοστού, κατά ουκρανικά ΜΜΕ).

Συνάντηση των ΥΠΕΞ Ουκρανίας-Ρωσίας στην Τουρκία

Σημειώνεται πως ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα επιβεβαίωσε χθες το βράδυ ότι σχεδιάζει να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ μεθαύριο Πέμπτη στην Τουρκία.

«Αυτή τη στιγμή σχεδιάζεται (συνάντηση) τη 10η (Μαρτίου). Για να δούμε -εάν πάει αεροπορικώς στην Αττάλεια, θα πάω κι εγώ. Ας καθίσουμε κάτω να συζητήσουμε», ανέφερε ο κ. Κουλέμπα σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του.

Νωρίτερα χθες, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανακοίνωσε ότι οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο εμπόλεμων χωρών αναμένεται να έχουν συνάντηση για συνομιλίες στην Αττάλεια τη 10η Μαρτίου. Οι συνομιλίες αυτές πιθανόν θα είναι τριμερείς, σκοπεύει να συμμετέχει και ο ίδιος ο κ. Τσαβούσογλου, όπως διευκρίνισε ο ίδιος.

Αν ο Σεργκέι Λαβρόφ είναι διατεθειμένος να κάνει σοβαρή συζήτηση, μπορεί να γίνει διαπραγμάτευση «διπλωμάτη προς διπλωμάτη», αλλά εάν ο Ρώσος ΥΠΕΞ «αρχίσει να αναμασάει την παράλογη προπαγάνδα που σερβίρει τελευταία, θα ακούσει αυτό που του αξίζει, την αλήθεια», ανέφερε ακόμη ο Ντμίτρο Κουλέμπα.

Ο επικεφαλής της ουκρανικής διπλωματίας επανέλαβε εξάλλου πως το Κίεβο θέλει να γίνουν απευθείας διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους προέδρους Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Βλαντίμιρ Πούτιν.