Ουκρανία: Ο χάλυβας “πνίγεται” στον αποκλεισμό των εξαγωγών

Η Zaporizhstal, ένα εργοστάσιο χάλυβα σοβιετικής εποχής στην πόλη Ζαπορίζια της νότιας Ουκρανίας, εξακολουθεί να λειτουργεί σε πείσμα των ελλείψεων προσωπικού, των μπλοκαρισμένων εξαγωγών, των διακοπών ρεύματος και της απειλής των ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων.

Πέρυσι έκλεισε προσωρινά για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ο διευθυντής Roman Slobodianiuk γνωρίζει ότι το μέλλον του, και ευρύτερα της άλλοτε κραταιάς χαλυβουργίας της Ουκρανίας, είναι αμφίβολο.

Έως ότου οι παραγωγοί μπορέσουν να μεταφέρουν τον χάλυβα στις αγορές μέσω της Μαύρης Θάλασσας, όπου η Ρωσία εξακολουθεί να αποτελεί απειλή για τη ναυτιλία, δεν υπάρχουν πολλές προοπτικές ανάκαμψης για έναν τομέα που είναι δεύτερος μετά τη γεωργία σε σημασία για την οικονομία της Ουκρανίας.

“Αν δεν έχουμε ανοικτούς θαλάσσιους δρόμους, η βιομηχανία μας δεν θα επιβιώσει και όλες οι άλλες (βιομηχανίες) θα μας ακολουθήσουν”, δήλωσε ο Oleksandr Kalenkov, επικεφαλής της ένωσης χαλυβουργών της Ουκρανίας.

Στην περίοδο της σοβιετικής ένωσης, η Ουκρανία παρήγαγε περισσότερους από 50 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Αυτό έπεσε σε 21-22 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2021, και μετά την εισβολή της Ρωσίας πέρυσι, η παραγωγή “κατρακύλησε” τα 6,3 εκατομμύρια τόνους το 2022.

Η πτώση εξηγείται εν μέρει από τα εδαφικά κέρδη της Ρωσίας που οδήγησαν στην απώλεια του ελέγχου ή την καταστροφή γιγαντιαίων εργοστασίων, ιδίως στη Μαριούπολη.

Κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2023, η παραγωγή μειώθηκε περαιτέρω κατά 17% σε ετήσια βάση σε 3,9 εκατομμύρια τόνους, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, αν και ο αριθμός για το σύνολο του έτους θα μπορούσε να παρουσιάσει μια μικρή αύξηση.

Ένα άλλο μικρό φωτεινό σημείο είναι η εγχώρια ζήτηση, η οποία αυξάνεται καθώς η Ουκρανία παράγει περισσότερα όπλα, κατασκευάζει καταφύγια βομβών και αρχίζει να ανοικοδομεί πόλεις που καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Αλλά ακόμη και με την κατανάλωση να έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε 2,6 εκατομμύρια τόνους μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου, αυτό δεν είναι αρκετό για να στηρίξει έναν τομέα που συνήθιζε να εξάγει τα τέσσερα πέμπτα της παραγωγής του.

Πριν από την εισβολή της Ρωσίας, ο μεταλλουργικός τομέας στο σύνολό του αντιπροσώπευε το 10% του ΑΕΠ της Ουκρανίας και το 30% των εξαγωγών.