ΟΟΣA για αγορά εργασίας: Eύσημα στη ΔΥΠΑ αι μεγάλες δομικές αδυναμίες

Την πολύ καλή δουλειά στην οποία έχει προβεί η ΔΥΠΑ στα προγράμματα επιδότησης και κατάρτισης που υλοποιεί εξήρε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ (Οικονομικός Οργανισμός Συνεργασίας και Ανάπτυξης) που αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα των δράσεων της ΔΥΠΑ.

Παράλληλα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την αγορά εργασίας στην Ελλάδα.

Η απασχολησιμότητα και το εισόδημα των ανέργων πήραν σημαντικές ανάσες από την συμμετοχή τους σε προγράμματα επιδότησης και κατάρτισης, βάσει της έκθεσης.

Την ίδια στιγμή βέβαια η αγορά εργασίας, όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, συγκεντρώνει δομικές αδυναμίες. Αυτές περιλαμβάνουν την ευρεία μαύρη εργασία, τα εργασιακά αντικίνητρα που προκύπτουν από το σύστημα φορολογίας και παροχών, τις προκλήσεις με χαμηλά επίπεδα δεξιοτήτων και αναντιστοιχία δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας, την εποχιακή εργασία, τη γήρανση και τη μείωση του πληθυσμού. Εκτός από την υψηλή συνολική ανεργία και τις διαρθρωτικές προκλήσεις, ορισμένες ομάδες υστερούν σε σχέση με άλλες.

Νέοι, γυναίκες πιο ευάλωτες ομάδες

Συγκεκριμένα, αυτές περιλαμβάνουν τους νέους (με την Ελλάδα να έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στον ΟΟΣΑ μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15-29 ετών, στο 24,3% το 2022), τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας, τις γυναίκες (χάσμα απασχόλησης 20 ποσοστιαίων μονάδων με τους άνδρες το 2022 μεταξύ του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας) και τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Το χαμηλό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού στην Ελλάδα και η διασφάλιση επαρκούς και σταθερής χρηματοδότησης για τα προγράμματα επιδότησης μισθών και κατάρτισης και μετά την λήξη των τωρινών χρηματοδοτικών δράσεων αποτελούν δύο σημαντικές προκλήσεις για την αγορά εργασίας.

Πιθανότερο να βρουν δουλειά όσοι επιδοτούνται και καταρτίζονται

Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ που εξέτασε τρία προγράμματα κατάρτισης της περιόδου 2017-2020 και 17 προγράμματα απασχόλησης της περιόδου 2017-2021 στην Ελλάδα, ο αντίκτυπος των προγραμμάτων στην απασχολησιμότητα και στη διαμόρφωση των εισοδημάτων των ωφελούμενων είναι ιδιαίτερα σημαντικός.

Συγκεκριμένα, για τα προγράμματα επιδοτούμενης απασχόλησης ανέργων:

12 μήνες μετά την έναρξη συμμετοχής το ποσοστό απασχόλησης των συμμετεχόντων ήταν 59% υψηλότερο από αυτό των μη συμμετεχόντων (86,4% έναντι 27,7%).
24 μήνες μετά την έναρξη συμμετοχής το ποσοστό απασχόλησης των συμμετεχόντων ήταν 33% υψηλότερο από αυτό των μη συμμετεχόντων (61,4% έναντι 28,6%).
36 μήνες μετά την έναρξη συμμετοχής, οι συμμετέχοντες έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να απασχοληθούν σε σχέση µε τους μη συμμετέχοντες, καθώς το ποσοστό απασχόλησης τους ήταν 59%, σε σύγκριση με το 32% της ομάδας σύγκρισης – διαφορά 27%.
Για τα προγράμματα επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης:

12 μήνες μετά την έναρξη συμμετοχής, η πιθανότητα απασχόλησης είναι 9% υψηλότερη από αυτό των μη συμμετεχόντων (18% έναντι 11%).
24 μήνες μετά την έναρξη συμμετοχής, η πιθανότητα απασχόλησης είναι 9% υψηλότερη από αυτό των μη συμμετεχόντων (24% έναντι 15%).
Επιπλέον, οι επιδράσεις της κατάρτισης στις σωρευτικές αποδοχές αναπτύσσονται σταθερά με την πάροδο του χρόνου και τρία έτη μετά την έναρξη της κατάρτισης οι συμμετέχοντες έχουν κερδίσει 1.500 ευρώ (σε τιμές 2015) περισσότερα από ό,τι παρόμοιοι αναζητούντες εργασία που δεν συμμετείχαν στην κατάρτιση.

Τα «θέλω» του ΟΟΣΑ

Παράλληλα, ο ΟΟΣΑ αν και αναγνωρίζει τα σημαντικά βήματα προόδου στην αγορά εργασίας, δείχνει προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις ως προς την στόχευση και τον σχεδιασμό των προγραμμάτων επιδότησης και κατάρτισης για να επιτευχθεί η μέγιστη αποτελεσματικότητα.

Ο Οργανισμός ζητά την διασφάλιση απρόσκοπτης χρηματοδότησής των σχετικών δράσεων και την εξάλειψη της προϋπόθεσης να μην έχει απολύσει η επιχείρηση εργαζόμενους τρεις μήνες πριν κάνει αίτηση για να συμμετάσχει στο αντίστοιχο πρόγραμμα

Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, θα πρέπει να συνεχίσει να ενισχύει το σύστημα ενεργητικών πολιτικών της για την αγορά εργασίας. Η ελληνική αγορά εργασίας έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά η ανεργία παραμένει υψηλή. Η Ελλάδα δαπανά σχετικά λίγα για ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας (0,30% του ΑΕΠ), με μεγάλο μέρος να πηγαίνει σε δημόσιες δράσεις.

Στους νεότερους κατάρτιση, στους μεγαλύτερους επιδότηση

Οι επιδοτήσεις μισθών φαίνεται να είναι αποτελεσματικές για την απασχόληση ανέργων, με θετικές επιπτώσεις στην αγοράς εργασίας. Ο ΟΟΣΑ συστήνει η επιδότηση μισθών από το κράτος, αν και έχει θετικό αντίκτυπο σε όλες τις κοινωνικές ομάδες, να κατευθυνθεί πρωτίστως σε μακροχρόνια ανέργους και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Από την άλλη πλευρά, προτρέπει η κατάρτιση να στοχεύσει κυρίως τους βραχυχρόνια άνεργους και τους νεότερους ηλικιακά ενώ δίνει έμφαση στην ψηφιακή κατάρτιση ανέργων η οποία αυξάνει την κινητικότητα στην αγορά εργασίας.

Αλλάζει η ΔΥΠΑ

Η παρακολούθηση και η επιβράβευση της απόδοσης θα βοηθήσουν τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης να γίνει ένας σύγχρονος, ευέλικτος και αποτελεσματικός οργανισμός, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Μετά τα πρώτα επιτυχημένα βήματα, η ΔΥΠΑ πρέπει να ολοκληρώσει τον στρατηγικό της μετασχηματισμό. Προς αυτή την κατεύθυνση ο Οργανισμός συστήνει ενοποίηση των πηγών οι οποίες παρέχουν δεδομένα για την αγορά εργασίας (για να διευκολύνεται η δουλειά των ερευνητών) καλύτερο συντονισμό των φορέων που προσφέρουν επιδοτήσεις και κατάρτιση αλλά και αύξηση των κονδυλίων της ΔΥΠΑ για συμβούλους απασχόλησης