Όμιλος Cordia: Το success story του facility management – Προς διπλασιασμό τζίρου 150 εκατ. ευρώ

Σε μία από τις σημαντικότερες επενδύσεις που έχουν κάνει το επενδυτικό fund  SMERemediumCap του Νίκου Καραμούζη και το family office της Μαριάννας Λάτση εξελίσσεται η εξαγορά του ομίλου Cordia στον κλάδο του facility management, δηλαδή της διαχείρισης τεχνικών εγκαταστάσεων κτηριακών, υποδομών και παροχής υπηρεσιών φύλαξης και καθαρισμού.

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της παρουσίασης του ομίλου Cordia σε δημοσιογράφους από τον Νίκο Καραμούζη, ιδρυτή και επικεφαλής του SMERemediumCap (SMERC), τον Θεόδωρο Μόσχο διευθύνoντα εταίρο του fund και τα στελέχη που διοικούν τις εταιρείες Γεώργιο  Δανιόλο (CEO Cordia, πρώην διευθύνων σύμβουλος Ηρων), Γεώργιο Μαθιό (CEO, ESA Security Solutions) και Αλέξανδρο Θεοδωρακόπουλο (CEO, Imagin).

Ελληνική οικονομία: Σε αναπτυξιακό κύκλο, αλλά… 

Ο Νίκος Καραμούζης αρχικά έκανε μια εισαγωγή, περιγράφοντας το οικονομικό περιβάλλον λέγοντας ότι ναι μεν σήμερα βιώνουμε ένα αναπτυξιακό κύκλο και έχουμε μία κυβέρνηση που είναι φιλική με την επιχειρηματικότητα, ωστόσο υπογράμμισε ότι υπάρχουν κρίσιμα ζητήματα μπροστά μας, ειδικά όταν θα τελειώσουν τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, μετά το 2026. Τα κρίσιμα ζητήματα για τον κ. Καραμούζη είναι:

Το έλλειμμα των εργατικών χεριών, το δημογραφικό (αποτελούν παράγοντες αύξησης του κόστους παραγωγής), η υποεπένδυση και η γραφειοκρατία , συμπεριλαμβάνοντας και ζητήματα διαφάνειας σε αναθέσεις. Αναφέρθηκε, μάλιστα και στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, στο κράτος και στους θεσμούς της πολιτείας, λέγοντας ότι οφείλουν να ελέγχουν και να διαμορφώνουν ίσους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις.

Επίσης, αναφέρθηκε στα θέματα παιδείας, υγείας και δικαιοσύνης, λέγοντας πως η χώρα υστερεί. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον πρωτογενή τομέα, κάνοντας σύγκριση με την Ολλανδία, η οποία παρά το ότι έχει έκταση μικρότερη από την Ελλάδα είναι δέκα φορές πιο παραγωγική, αποτελώντας τη δεύτερη χώρα στον κόσμο σε εξαγωγές αγροτικών προϊόντων μετά τις ΗΠΑ.

Παραγωγικό μοντέλο 

Γενικότερα, μιλώντας για παραγωγικό μοντέλο υπογράμμισε πως δεν έχει αλλάξει παρά την κρίση των προηγούμενων ετών καθώς η κατανάλωση συνεχίζει να αποτελεί το 75% του ΑΕΠ. Ακόμα και οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, που αυξάνονται τα τελευταία χρόνια, αποτελούν το 14% του ΑΕΠ, ποσοστό που είναι χαμηλότερο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (22%) και κυρίως ποσοστό που είναι πολύ χαμηλότερο από τις ανάγκες της χώρας, δεδομένων της έλλειψης επενδύσεων των προηγούμενων ετών.

Στα κρίσιμα ζητήματα, συμπεριέλαβε την πολυδιάσπαση των επιχειρήσεων μιλώντας για την ανάγκη να δημιουργηθούν μεγαλύτερα σχήματα.  Όπως είπε, η κυβέρνηση θα πρέπει να θεσπίσει ρηξικέλευθες διατάξεις στο επικείμενο νομοσχέδιο που θα φέρει για συγχωνεύσεις,  καθώς οι ρυθμίσεις που είχαν έρθει τα προηγούμενα χρόνια δεν λειτούργησαν.

Αυτή την πολυδιάσπαση που υπάρχει και στον κλάδο του facility management σε συνδυασμό με τις νέες τάσεις στη διαχείριση εγκαταστάσεων όπου σημαντικό ρόλο παίζουν οι ενεργειακές ανάγκες, η κλιματική αλλαγή, η ασφάλεια, η φύλαξη και η ψηφιακή μετάβαση, «είδαμε ως ευκαρία», ανέφερε ο κ. Καραμούζης περιγράφοντας το άλμα των εργασιών του ομίλου Cordia.

Ο όμιλος όπως είπε εξελίσσεται και κατέχει ηγετική θέση στην αγορά παρέχοντας το σύνολο των υπηρεσιών, δηλαδή της τεχνικής συντήρησης, υπηρεσίες καθαρισμού και υπηρεσίες φύλαξης – ασφάλειας. Αλλοι ανταγωνιστές είναι οι εταιρείες Unison (Μυτιληναίος), Manifest, Globe Williams (Σουβατζής), Redex (Κοπελούζος) και Άκτωρ FM.

Από το 2021 όταν το fund εξαγόρασε την Cordia (πρώην Engie Hellas) ακολούθησε το 2022 η εξαγορά της ESA Security Solutions (συνεπένδυση με το Latsco Family Office) και της Skymar επίσης το 2022.

Το 2023 οι τρεις εταιρείες παρουσίασαν κύκλο εργασιών 107 εκατ. ευρώ με τη λειτουργική κερδοφορία να διαμορφώνεται στα 5 εκατ. ευρώ.

Εντός του 2024 προστέθηκε στον όμιλο η εταιρεία Imagin με ετήσιο κύκλο εργασιών  11,66 εκατ. ευρώ, που σημαίνει ότι το σύνολο των τεσσάρων εταιρειών αθροίζουν πλέον πωλήσεις περίπου 120 εκατ. ευρώ (από 74,7 εκατ. ευρώ, που είχαν οι τρεις πρώτες εταιρείες το 2020).

Συστήματα συναγερμού και παρακολούθησης για νοικοκυριά 

Μιλώντας για τα επόμενα βήματα, ο Ν. Καραμούζης δήλωσε πως στα συστήματα ασφάλειας σχεδιάζεται ένα προϊόν το οποίο θα απευθυνθεί στα νοικοκυριά, εξηγώντας ότι πρόκειται για σύστημα συναγερμού και παρακολούθησης, το οποίο θα δίνει την δυνατότητα για εξ’ αποστάσεως διαχείριση.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ήδη στην αγορά τέτοιες εφαρμογές που επιτρέπουν τη διαχείριση του συναγερμού μέσα από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας και το τηλέφωνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρεώνεται ο αρχικός εξοπλισμός και η εγκατάσταση ενώ στη συνέχεια υπάρχει ετήσια συνδρομή (όχι ιδιαίτερα ακριβή), καθώς ο πάροχος της υπηρεσίας ενημερώνει όταν υπάρχει διακοπή ρεύματος, κάποια βλάβη στο ίντερνετ και ενημερώνει τον ιδιοκτήτη ή την αστυνομία.

Ο ΟΜΙΛΟΣ CORDIA ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ:

Ως προς το προσωπικό, οι δραστηριότητες κυρίως ασφάλειας και καθαρισμού είναι εντάσεως εργασίας γι΄αυτό και οι εταιρείες απασχολούν μεγάλο αριθμό εργαζομένων. Αριθμούν ήδη 4.000 εργαζόμενους ενώ με την προσθήκη της Imagin αυξάνονται σε 4.500.

Αυτός είναι και ο λόγος που η κερδοφορία είναι χαμηλή και διαμορφώνεται σε μονοψήφιο ποσοστό (3% το περιθώριο Ebitda). Ωστόσο, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης λόγω της εξειδίκευσης και της χρήσης ολοένα και περισσότερο τεχνολογικών λύσεων. Η υποκατάσταση ανθρώπινου παράγοντα με την τεχνολογία είναι μία τάση λόγω εξέλιξης της τεχνολογίας και της ανάγκης ενίσχυσης των δεξιοτήτων των εργαζομένων.

Πολλαπλάσια αποτίμηση  και στόχος πωλήσεων 150 εκατ. ευρώ

Παίρνοντας τη σκυτάλη, ο Θ. Μόσχος δήλωσε περήφανος για την επένδυση. Σταχυολογώντας τους λόγους της απόφασης να επενδύσουν στον κλάδο ανέφερε πως ήταν η ελκυστικότητα του κλάδου, επανέλαβε το φαινόμενο της πολυδιάσπασης που δίνει την ευκαιρία για μεγαλύτερα σχήματα, προσθέτοντας το δυνατό management team και την ανάγκη για εξειδίκευση.

Ερωτηθείς για τα κεφάλαια που το fund έχει τοποθετήσει στις εταιρείες (όχι τα χρήματα των εξαγορών) και για την αποτίμηση του ομίλου Cordia, απάντησε ότι το fund έχει τοποθετήσει περίπου 12 εκατ. ευρώ. Σχετικά με την αποτίμηση ανέφερε ότι οι εταιρείες του κλάδου διεθνώς αποτιμώνται περίπου 12,5 φορές τα λειτουργικά τους κέρδη, συνεπώς ο πήχης διαμορφώνει μια αξία για τον όμιλο άνω των 60 εκατ. ευρώ.

Ο Θεόδωρος Μόσχος, Managing Parnter του fund, SMERemediumCap.

Ο Γ. Δανιόλος αναφέρθηκε στους στόχους εξέλιξης των εργασιών λέγοντας ότι ο πήχης για το 2026 έχει τεθεί στα 150 εκατ. ευρώ. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω οργανικής ανάπτυξης και εξαγορών και διάθεσης νέων προϊόντων όπως αυτό με τους συναγερμούς. Εξήγησε πως η αγορά του Facility Management στην Ευρώπη αυξάνεται με ρυθμό 3% ετησίως (περίοδος 2022-27), οδηγούμενη από την τάση για αύξηση του outsourcing, την ανάγκη για κτήρια που πληρούν τους στόχους ενεργειακής εξοικονόμησης και βιωσιμότητας (ΕΕ), εργασιακούς μετασχηματισμούς κτηρίων, την αύξηση της ζήτησης ολοκληρωμένων λύσεων εξαιτίας της πολυπλοκότητας των απαιτήσεων των έξυπνων κτηρίων και την εισαγωγή τεχνολογικών καινοτομιών και υποκατάσταση του παράγοντα ανθρώπου.

Ειδικότερα, για μεγάλες εγκαταστάσεις επιλέγεται το Total Facility Management που αποτελεί μέρος της αγοράς του Facility Management και αφορά την παροχή όλων των υπηρεσιών διαχείρισης κτηρίων, εγκαταστάσεων και υποδομών υπό μία ενιαία σύμβαση, με μερίδιο περίπου 10%.

Ο όμιλος έχει πελάτες κυρίως εταιρείες του ιδιωτικού τομέα αλλά επιδιώκει να αποκτήσει περισσότερες δουλειές από το δημόσιο. Μερικοί από τους πελάτες είναι το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, το Ελληνικό, τα Attica Πολυκαταστήματα, ο ΟΤΕ, ο ΟΠΑΠ, η Εθνική Τράπεζα, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, η Helleniq Εnergy, η Vodafone και άλλοι. Στο δημόσιο έχει αναλάβει δουλειές από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.

H Αγορά Facility Management στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η αξία της αγοράς του facility management εκτιμάται σε 1,4 δισ. ευρώ και κατανέμεται ως εξής:

• 650 εκατ. ευρώ υπηρεσίες καθαρισμού με συγκέντρωση του 36% σε έξι εταιρείες. Εκτιμάται ότι δραστηριοποιούνται σε αυτό τον χώρο περίπου 600 εταιρείες.
• 450 εκατ. ευρώ υπηρεσίες ασφάλειας με συγκέντρωση 60% σε πέντε εταιρείες. Ο συγκεκριμένος χώρος αριθμεί πάνω από 500 επιχειρήσεις
• 300 εκατ. ευρώ υπηρεσίες τεχνικής συντήρησης. Εδώ οι εταιρείες είναι λιγότερες καθώς υπάρχει εξειδίκευση. Η αγορά αυτή έχει συνάφεια με τις κατασκευές και την ενέργεια, ο ρόλος της τεχνολογίας είναι αυξανόμενος ενώ υπάρχει  η τάση για outsourcing στο δημόσιο τομέα.

Χρήστος Ιωάννου
[email protected]