Οι δύο μύθοι που πιπιλάνε οι υπουργοί για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) την Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου ανακοίνωσε ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή τον Αύγουστο αυξήθηκε σε ετήσια βάση 3%. Ηταν ο 40ός συνεχόμενος μήνας αύξησης του δείκτη τιμών καταναλωτή και ο τρίτος στη σειρά που επιταχύνεται.

Η τελευταία φορά που ο δείκτης τιμών καταναλωτή είχε αρνητικό πρόσημο σε ετήσια βάση ήταν τον Απρίλιο του 2021, δηλαδή ένα χρόνο πριν την ενεργειακή κρίση που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2022 μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οδήγησε σε κερδοσκοπικό ράλι.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΕΛΣΤΑΤ: Αύξηση πληθωρισμού 3% τον Αύγουστο, +2,8% τρόφιμα, +6,2% ένδυση, +5,5% στέγαση, 3,1% υγεία

Μεγάλη αύξηση 6,6% και οι τιμές σε ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια - Σε σύγκριση με τον Ιούλιο οι τιμές αυξήθηκαν 0,3%

Συνεπώς,  η άνοδος του πληθωρισμού προϋπήρχε, επιταχύνθηκε το 2022 και συνεχίζεται αδιαλείπτως έως και τον Αύγουστο του 2024, επί 40 μήνες όπως αναφέρθηκε.

Δεν είναι κακό για την οικονομία συνολικά η αύξηση του πληθωρισμού, αφού ένα ποσοστό της τάξης του 2% είναι αποδεκτό και λειτουργεί όπως το λάδι στα γρανάζια μιας μηχανής. Ευνοεί τις επιχειρήσεις, που μπορούν να αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων τους και τους εργαζόμενους αυτών των επχιειρήσεων. Αντίθετα, επηρεάζει δυσμενώς δημοσίους υπαλληλου, συνταξιούχους και τους άλλους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα των οποίων οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να αυξήσουν τις μισθούς τους.

Αυτό  που είναι ντροπή για την πολιτική ηγεσία του τόπου και για τους υπουργούς είναι οι δηλώσεις που κάνουν σχετικά με την αντιμετώπισή του και τα μέτρα που έχουν λάβει (καλάθι νοικοκυριού και πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους).

Αλήθεια, πόσες φορές ο Πρωθυπουργός έχει δηλώσει από το 2022 ότι θα υποχωρήσουν οι τιμές, αλλά οι τιμές δεν υποχωρούν, επικαλούμενος το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους;

Αυτό το μέτρο εφαρμόστηκε από την εποχή του covid σε είδη καθαρισμού και υγειονομικά και επεκτάθηκε σε περισσότερες κατηγορίες προϊόντων από τότε μέχρι και πρόσφατα.

Όμως, είναι ένα μέτρο-παρωδία αφού ότι δεν εξυπηρετεί το σκοπό που η κυβέρνηση πρεσβεύει. Το έχουμε ξαναγράψει, αλλά η κυβέρνηση κάνει ότι δεν καταλαβαίνει κοροϊδεύοντας τον κόσμο και τον ίδιο της τον εαυτό.

Μαθηματικά όταν οι τιμές αυξάνονται και το περιθώριο μεικτού κέρδους παραμένει σταθερό, τότε αυξάνεται και το κέρδος της επιχείρησης. Συνεπώς υπάρχει κίνητρο για τις επιχειρήσεις να αγοράζουν ακριβότερα προϊόντα και να τα μεταπωλούν με το ίδιο περιθώριο κέρδους.

Συμφέρει την κάθε επιχείρηση να αγοράσει προϊόντα με τιμή μονάδος 110 (αντί 100) και να πουλάει 132 (αντί 120). Το μεικτό περιθώριο είναι το ίδιο (20%) και στις δύο περιπτώσεις, αλλά το κέρδος είναι υψηλότερο (22 ευρώ αντί 20), όταν οι εμπορικές συναλλαγές γίνονται σε ανώτερες τιμές (110 η αγορά και 132 η πώληση αντί 100 η αγορά και 120 η πώληση).

Εκτός από την αναποτελεσματικότητά του έχει δοθεί και άλλη μια εσφαλμένη εντύπωση, ότι ισχύει παντού.

Ισχύει το πάγωμα του περιθωρίου κέρδους στις εταιρείες διύλισης πετρελαίου; Όχι είναι η απάντηση.

Ισχύει το περιθώριο κέρδους στις βιομηχανίες τροφίμων; Όχι είναι η απάντηση. Γι΄αυτό βλέπουμε και τους ισολογισμούς τόσο του 2022 όσο και του 2023 οι εταιρείες να έχουν αυξημένα περιθώρια κέρδους. Και σωστά έχουν αφού μπορούν και πωλούν τα προϊόντα τους σε ανώτερες τιμές.

Ισχύει στις εταιρείες ενέργειας; Όχι είναι η απάντηση.

Ισχύει στις τράπεζες; Όχι είναι η απάντηση. Οι τράπεζες λόγω της αύξησης των επιτοκίων αύξησαν τα περιθώρια κέρδους και τα κρατάνε και μετά την πρώτη μείωση υψηλά, αφού συνεχίζουν να δίνουν ψίχουλα στις καταθέσεις.

Ισχύει στις υπηρεσίες; Οχι.

Ισχύει στις μεταφορές; Οχι.

Τελικά που ισχύει το πάγωμα του περιθωρίου κέρδους;

Ισχύει στο εμπόριο αλλά είναι δώρο- άδωρο.

Μία άλλη παραδοχή από την πολιτική ηγεσία είναι ότι ο πληθωρισμός είναι εισαγόμενος.

Η απάντηση είναι ότι ήταν εισαγόμενος το 2022, όταν οι εταιρείες κυρίως εμπορίας φυσικού αερίου και πετρελαίου είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν «ανέλπιστα» κέρδη, όπως είχε πει και ο εκ των ιδιοκτητών της Motoroil,  Γιάννης Βαρδινογιάννης.

Όμως τους τελευταίους μήνες υπάρχει αποπληθωρισμός σε ορισμένα διεθνή εμπορεύματα, αλλά μόνο ένα μέρος έχει περάσει στις τελικές τιμές.

Για παράδειγμα οι διεθνείς τιμές πετρελαίου έχουν μειωθεί περίπου 25% από πέρυσι. Όμως αυτή η μείωση δεν έχει περάσει όλη στον καταναλωτή, αλλά μόνο μέρος της…

Οι τιμές του φυσικού αερίου επίσης έχουν μειωθεί 15% τον τελευταίο μήνα στα 35,2 ευρώ η μεγαβατώρα από 41,2 ευρώ στις αρχές Αυγούστου 2024. Όμως,  βλέπουμε ότι οι τιμές του ρεύματος – το φυσικό αέριο παίζει ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας – δεν έχουν αποκλιμακωθεί. Αντίθετα έχουν αυξηθεί.

Αυτή λοιπόν η συνειδητή πολιτική αύξησης των τιμών (εφόσον έχει επιστρέψει η κανονικότητα και παραμένει η ζήτηση), που ευνοεί τα δημόσια έσοδα και την αποπληρωμή του χρέους και η απουσία ανταγωνισμού έχουν δημιουργήσει αυτή την εικόνα.