Ντομπρόβσκις: Ειδική στήριξη στην Ελλάδα για το πρόβλημα της «διαρροής εγκεφάλων»

Ειδική στήριξη στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ασθενέστερες επιδόσεις στην έρευνα και την καινοτομία παρέχει το πρόγραμμα πλαίσιο «Ορίζοντας 2020», επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος απάντησε σε ερώτηση του αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Παπαδημούλη σχετικά με το πρόβλημα της «διαρροής εγκεφάλων» (brain drain).

Ο κ. Παπαδημούλης έθεσε το ζήτημα ότι με βάση τα αποτελέσματα της ERC Statistics 2007-2016, το 79,1% των ευρωπαϊκών επιχορηγήσεων πηγαίνει σε ερευνητικά εργαστήρια της Δυτικής, Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, το 12,3% σε εργαστήρια της Νότιας Ευρώπης, ενώ μόνο το 1,5% στην Ανατολική Ευρώπη. Έτσι, «πολλοί ερευνητές που προέρχονται από χώρες της ανατολικής και νότιας Ευρώπης αναγκάζονται να μεταναστεύσουν σε χώρες που θα έχουν κίνητρα, επιχορήγηση και υποδομές για το ερευνητικό τους έργο, ώστε να μπορέσουν να εργαστούν. Τα αρνητικά αποτελέσματα του λεγόμενου brain drain δεν είναι μόνο οικονομικά αλλά και κοινωνικά, καθώς παρουσιάζεται πτώση της παραγωγικότητας, έλλειψη καινοτομίας και υψηλά ειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Όλα αυτά οδηγούν σε ανισομέρειες μεταξύ των μεγάλων οικονομιών και των οικονομιών του Νότου, επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και υψηλότερα ποσοστά ανεργίας».

Ο Έλληνας ευρωβουλευτής ζήτησε να πληροφορηθεί «τι μέτρα σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να αναχαιτίσει αυτή την καταφανή ανισορροπία, ενισχύοντας τη συμμετοχή των χωρών της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης στον ερευνητικό χάρτη;».

Στην απάντησή του ο κ. Ντομπρόβσκις αναφέρει πως το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» είναι ένα ανταγωνιστικό πρόγραμμα με την αριστεία να αποτελεί τη θεμελιώδη αρχή του. Παρέχει επίσης μέσω της δραστηριότητας «Εξάπλωση της αριστείας και διεύρυνση της συμμετοχής», ειδική στήριξη στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ασθενέστερες επιδόσεις στην έρευνα και την καινοτομία προκειμένου να μπορέσουν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και να αυξήσουν τη συμμετοχή τους στα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ σχετικά με την έρευνα και την καινοτομία».

Όπως σημειώνει, «οι δράσεις του, με προϋπολογισμό περίπου 800 εκατ. ευρώ, είναι οι εξής: “Συνεργασία”, στηρίζοντας την ανάπτυξη κέντρων αριστείας μέσω εταιρικών σχέσεων με ιδρύματα που προωθούν την αριστεία στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. “Αδελφοποίηση”, με σκοπό να αξιοποιηθεί το δυναμικό της θεσμικής δικτύωσης. “Έδρες ΕΧΕ”, ώστε να πλαισιωθούν τα ιδρύματα με υψηλό δυναμικό από άριστους ερευνητές. Το 2015-16, 31 νέα έργα Σταδίου Συνεργασίας 1, 10 έργα Σταδίου Συνεργασίας 2, 67 έργα Αδελφοποίησης και 14 νέα έργα εδρών ΕΧΕ επιλέχθηκαν σε όλες τις χώρες τις οποίες αφορά η “Διεύρυνση” της συμμετοχής. Επιπλέον, παρέχεται στήριξη για τη σύνδεση ανεκμετάλλευτων θυλάκων αριστείας σε ολόκληρη την ΕΕ, μέσω δραστηριοτήτων δικτύωσης του COST και του Μηχανισμού Υποστήριξης Πολιτικής, ο οποίος παρέχει στις κυβερνήσεις στήριξη για τον προσδιορισμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες για τη βελτίωση της ποιότητας των εθνικών συστημάτων Ε&Κ. Η Επιτροπή εφαρμόζει επίσης το πιλοτικό έργο “Κλίμακα αριστείας” μέσω της πλατφόρμας έξυπνης εξειδίκευσης. Το έργο έχει ως στόχο τη βελτίωση των συστημάτων στήριξης της καινοτομίας σε 13 χώρες της ΕΕ, με σκοπό την ενίσχυση της συμμετοχής τους σε διεθνικά δίκτυα Ε&Κ ώστε να μπορούν να ανταγωνίζονται με μεγαλύτερη επιτυχία για να λάβουν χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος “Ορίζοντας 2020”. Επιπλέον, η πολιτική συνοχής (2014-2020) θα παράσχει στήριξη για την Ε&Κ ύψους 44 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του θεματικού στόχου 1 — Ε&Κ, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες της ΕΕ. Αναμένεται ότι οι εν λόγω δράσεις θα συμβάλουν στη μείωση των ανισορροπιών και την προώθηση της “κυκλοφορίας εγκεφάλων” σε ολόκληρη την Ευρώπη».