Ντέκλαν Κοστέλο: Το Ταμείο Ανάκαμψης τελειώνει το 2026 – «Σκληρό και άκαμπτο» το χρονικό περιθώριο

Το 2026 τελειώνει το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως ξεκαθάρισε από την Αθήνα ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ντέκλαν Κοστέλο, μιλώντας στο πλαίσιο ημερίδας με θέμα τις ευκαιρίες αλλά και τις προκλήσεις για την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη που διοργανώνει η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ, παρουσία των Νίκου Παπαθανάση και Άκη Σκέρτσου.

Ο Ντέκλαν Κοστέλο τόνισε πως το 2026 είναι «σκληρό και άκαμπτο» χρονικό περιθώριο, στέλνοντας το μήνυμα πως δεν επιδέχεται ή σχεδιάζεται αλλαγή και παράταση για τις μεταρρυθμίσεις και την υλοποίηση των επενδύσεων που απαιτούνται, μετά το 2026.

Με τον τρόπο αυτό, ο αξιωματούχος της Κομισιόν υπογράμμισε την ανάγκη έγκαιρης εφαρμογής των προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης, φέτος και του χρόνου. Όπως είπε ο κ. Κοστέλο «οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να επιστρέψουν σε εμάς και να μας παρουσιάσουν κάποια σχέδια για την αναθεώρηση του σχεδίου ανάκαμψης μέχρι τον Απρίλιο και θα χρειαστεί σκληρή δουλειά για να γίνει αυτό».

Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ε.Ε. έχει διαθέσει πάνω από 360 δισ. ευρώ από το συνολικό ποσό των 650 δισεκατομμυρίων που προβλέπει το Ταμείο Ανάκαμψης. Όσον αφορά την Ελλάδα, αν και έχει καταγράψει σημαντική πρόοδο στην απορρόφηση των πόρων και την υλοποίηση έργων, εξακολουθεί να υστερεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτούνται ακόμη 240 έργα προς υλοποίηση (milestone) από τα 471 που προβλέπει συνολικά το ελληνικό πρόγραμμα, τα οποία είναι συνδεδεμένα με κονδύλια ύψους 17-18 δισ. ευρώ.

Το ελληνικό σχέδιο ανέφερε πως πηγαίνει καλά

Το ελληνικό σχέδιο ανέφερε πως πηγαίνει καλά, μεταφέροντας τα εύσημα για την πορεία του κυβερνητικού έργου, αλλά -όπως είπε- απαιτείται μεγάλη επιτάχυνση στους μόλις 18 μήνες που απομένουν.

Επισήμανε πως για πρώτη φορά η Ελλάδα έχει ένα ποσό όπως τα 36 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και ανέφερε πως πρέπει να δαπανηθεί. Υπενθύμισε πως ένα μέρος του (τα δάνεια των 18 δισ.) θα πρέπει να επιστραφεί στο μέλλον στην ΕΕ. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, ανέφερε. Πρόσθεσε όμως πως απομένουν 240 από τα 371 ορόσημα για να ολοκληρωθεί το Ελληνικό Σχέδιο (δηλαδή τα 2/3 των δεσμεύσεων) έως τα τέλη του 2026, αλλά και περίπου 18 δισ. ευρώ που θα πρέπει να εκταμιευθούν».

Ειδικά για τις επιδοτήσεις ανέφερε πως το ύψος της χρηματοδότησης είναι στο 5% του ΑΕΠ περίπου. «Είναι λοιπόν χρήσιμο να δουλέψουμε με τις ελληνικές αρχές και αυτές να κάνουν τις προτάσεις τους για αναθεώρηση του Σχεδίου». Ανήγγειλε πως η αναθεώρηση πρέπει να γίνει μέχρι τον Απρίλιο του 2025. Επισήμανε πως το έργο είναι δύσκολο αλλά είναι και το πιο κρίσιμο σημείο. Υπάρχουν και άλλα πράγματα που πρέπει να γίνουν, πρόσθεσε.

Επίσης ανέφερε πως υπάρχει πέρα από το Ταμείο Ανάκαμψης και ένα μεγάλο ποσό χρηματοδότησης από τα διαρθρωτικά ταμεία και από το Ταμείο Συνοχής. Μίλησε για την πρόκληση να απορροφήσει η Ελλάδα και αυτά τα κεφάλαια και πως τα διαθρωτικά κονδύλια έχουν περιθώριο έως το 2030.

«Θα σταθώ στο σκέλος των επιδοτήσεων γιατί αυτό είναι που δεν χρειάζεται να επιστραφεί. Αυτό ανέρχεται σε λίγο πάνω από 17 δισ. ευρώ (8-9% του ΑΕΠ). Είναι ξεκάθαρα ένα πολύ σημαντικό ποσό. Θα πρέπει επίσης να το δούμε σε συνδυασμό με τα κεφάλαια που διατίθενται από την πλευρά της Συνοχής και ξεπερνούν τα 20 δισ. ευρώ την περίοδο 2020-2027. Αν τα προσθεσουμε όλα μαζί είναι συνολικά 56 δισ. ευρώ, το 25% του ΑΕΠ. Είναι τεράστιο ποσό χρημάτων», είπε και πρόσθεσε πως υπάρχει πολύ ευρωπαϊκό χρήμα για την Ελλάδα έως το 2030. «Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ελλάδα είναι περισσότερο η ικανότητα απορρόφησης, παρά η έλλειψη κεφαλαίων».

Καλή η πορεία της οικονομίας – Μακριά η σύγκλιση

Μιλώντας για την οικονομία, ανέφερε πως η Ελλάδα έχει ξεπεράσει σε ΑΕΠ το επίπεδο του 2019 και με ρυθμό 2% θα αναπτύσσεται ταχύτερα από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Έχουμε σημάδια σύγκλισης αλλά υπάρχουν προκλήσεις, επισήμανε. Ανέφερε πως το ελληνικό πρόγραμμα σταθερότητας (πολυετής προϋπολογισμός) ήταν πολύ εύκολο να περάσει από τους θεσμούς της ΕΕ κάτι αδιανόητο πριν κάποια χρόνια. Προφανώς όμως η Ελλάδα θα επηρεασθεί από τα δομικά προβλήματα της ΕΕ, πρόσθεσε.

Εύσημα απηύθυνε και για την καλή πορεία των φορολογικών εσόδων που χαρακτήρισε «ενθαρρυντική». «Τα αποτέλεσμα των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης είναι ορατά. Επισκέφτηκα σήμερα την ΑΑΔΕ και είδαμε από κοντά την εντυπωσιακή πρόοδο που έχει γίνει στις εισπράξεις φόρων και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής που έχει αυξήσει σημαντικά τα έσοδα» ανέφερε.

Επίσης επισήμανε πως υπάρχουν περιθώρια για βελτίωση στο επίπεδο διαβίωσης όπου υπάρχει μεγάλο χάσμα μεταξύ της Ελλάδας και των άλλων κρατών της ΕΕ. Υπάρχει μεγάλο χάσμα στις αποδοχές των εργαζομένων, ειδικά στις γυναίκες και πρέπει να κλείσει. Αλλά και ο ρυθμός της παραγωγικότητας είναι κάτω από το 60% του μέσου όρου της ΕΕ.

Η δομή της οικονομίας βασίζεται πιο πολύ στην παροχή υπηρεσιών, ανέφερε, ενώ για τις επενδύσεις είπε πως είναι πιο πολλές από το 2018 αλλά υπάρχει «ψαλίδα» με την ΕΕ στις εταιρικές επενδύσεις. Επισήμανε πως οι εταιρικές επενδύσεις είναι ένα κρίσιμο πεδίο για το πώς μπορεί να αναπτυχθεί ο ιδιωτικός τομέας και για να υπάρξει σύγκλιση.

Παπαθανάσης: Αναγκαία η χρηματοδότηση για να πετύχει η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας

Έχουμε κάνει πάρα πολύ μεγάλη πρόοδο στην ανταγωνιστικότητα, στην καινοτομία και στην ενεργειακή μετάβαση, αλλά πρέπει πολλά ακόμα να γίνουν, δήλωσε ο αναπληρωτής ΥΠΕΘΟ, Νίκος Παπαθανάσης. «Η πυξίδα ανταγωνιστικότητας που πρόσφατα παρουσιάστηκε δείχνει τον δρόμο» είπε και πρόσθεσε πως η επιτυχία του σχεδίου θα εξαρτηθεί από το πόσο αποφασιστική θα είναι η πολιτική βούληση εφαρμογής του και η χρηματοδότησή του. Η Ελλάδα στηρίζει τις προτάσεις για ένα νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, σημείωσε και έκανε ειδική αναφορά στην πρωτοβουλία της πλατφόρμας STEP και στις ενέργειες που έχει ήδη κάνει η ελληνική πλευρά.

Η Νιόβη Ρίγκου, Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, ανέφερε στην εισαγωγική της δήλωση:

«H Ελλάδα βγήκε από πολλαπλές κρίσεις: την χρηματοπιστωτική κρίση, του κορονοϊού και την ενεργειακή κρίση, με τον λαό της χώρας να έχει επιδείξει αντοχή, ενώ ισχυρή ήταν και η θέληση της κυβέρνησης. Ωστόσο, θα πρέπει να έχουμε πλήρη ανάκαμψη και υπάρχει πολλή δουλειά για την υλοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί».