Νουριέλ Ρουμπινί: Να αποφύγουμε έναν πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας

Μήνυμα ότι η Κίνα και οι ΗΠΑ πρέπει να ακολουθήσουν πολιτικές που θα μειώσουν τις οικονομικές και γεωπολιτικές εντάσεις και θα ενισχύσουν την υγιή συνεργασία στις παγκόσμιες προκλήσεις, στέλνει ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, που έγινε διάσημος προβλέποντας την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.

Ο ίδιος στο τελευταίο άρθρο του προειδοποιεί ότι εάν οι δύο χώρες αποτύχουν να επιτύχουν κατανόηση για τα ζητήματα που οδηγούν την τρέχουσα αντιπαράθεσή τους, τελικά θα συγκρουστούν – με καταστροφικές συνέπειες για τον κόσμο.

Σε τροχιά σύγκρουσης

Όπως επισημαίνει, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα παραμένουν σε τροχιά σύγκρουσης. «Ο νέος ψυχρός πόλεμος μεταξύ τους μπορεί τελικά να γίνει καυτός για το ζήτημα της Ταϊβάν. Η “Παγίδα του Θουκυδίδη” –στην οποία μια ανερχόμενη δύναμη φαίνεται προορισμένη να συγκρουστεί με έναν κατεστημένο ηγεμόνα– φαίνεται δυσοίωνη», σημειώνει. Στη σύγχρονη πολιτική επιστήμη, ο όρος Thucydides trap καλείται η ανάλογη σημερινή θέση των ΗΠΑ έναντι της Κίνας. Οι Αμερικανοί αναλυτές θεωρούν ότι σε μία δεκαετία η Κίνα θα έχει συσσωρεύσει τόση γεωπολιτική ισχύ, ώστε οι ΗΠΑ δεν θα μπορούν πλέον να αποτρέψουν μία παγκόσμια κινεζική κυριαρχία. Επομένως, σύμφωνα με αυτήν την ανάλυση, οι ΗΠΑ πρέπει να επιχειρήσουν στο αμέσως επόμενο διάστημα να εξασθενίσουν ή και να αποδομήσουν την Κίνα.

Σύμφωνα με τον Ρουμπινί, μια σοβαρή κλιμάκωση των σινο-αμερικανικών εντάσεων, πόσο μάλλον ένας πόλεμος, μπορεί ακόμα να αποφευχθεί, γλιτώνοντας τον κόσμο από τις κατακλυσμικές συνέπειες που θα ακολουθούσαν αναπόφευκτα. Υπό τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, η Κίνα έχει γίνει πιο αυταρχική και έχει προχωρήσει περισσότερο προς τον κρατικό καπιταλισμό. «Με την Κίνα να ακολουθεί μια ολοένα και πιο επιθετική εξωτερική πολιτική, οι εδαφικές διαμάχες μεταξύ της ίδιας και αρκετών γειτόνων της Ασίας έχουν επιδεινωθεί».

«Ένα πρώτο βήμα για την πρόληψη μιας σύγκρουσης είναι η αναγνώριση ότι ορισμένες από τις επικρατούσες ανησυχίες είναι υπερβολικές. Για παράδειγμα, η ανησυχία των ΗΠΑ για την οικονομική άνοδο της Κίνας θυμίζει τη στάση τους απέναντι στην άνοδο της Γερμανίας και της Ιαπωνίας πριν από δεκαετίες. Εξάλλου, η Κίνα έχει σημαντικά οικονομικά προβλήματα που θα μπορούσαν να μειώσουν τη δυνητική ανάπτυξή της σε μόλις 3-4% ετησίως, πολύ κάτω από τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 10% που πέτυχε τις τελευταίες δεκαετίες. Η Κίνα έχει γηράσκον πληθυσμό και ανεργία στους νέους, υψηλά επίπεδα χρέους τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, πτώση ιδιωτικών επενδύσεων ως αποτέλεσμα εκφοβισμού από το κυβερνών κόμμα», αναφέρει ο «Dr. Doom».

Επιπλέον, όπως επισημαίνει ο γνωστός οικονομολόγος, η κινεζική εγχώρια κατανάλωση έχει αποδυναμωθεί, λόγω της βαθύτερης οικονομικής αβεβαιότητας και της έλλειψης ενός ευρέος δικτύου κοινωνικής ασφάλειας. Με την έναρξη του αποπληθωρισμού, η Κίνα πρέπει τώρα να ανησυχεί για την ιαπωνοποίηση: μια μακρά περίοδο χαμένης ανάπτυξης. Όπως πολλές αναδυόμενες αγορές, θα μπορούσε τελικά να καταλήξει στην «παγίδα του μεσαίου εισοδήματος», αντί να φτάσει στο καθεστώς υψηλού εισοδήματος και να γίνει η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.

Στον αντίποδα, «η Κίνα, από την πλευρά της, θα πρέπει να σταματήσει τις αεροπορικές και ναυτικές της επιδρομές κοντά στην Ταϊβάν. Θα πρέπει να αναφέρει ξεκάθαρα ότι η ενδεχόμενη επανένωση θα είναι αυστηρά ειρηνική και αμοιβαία συμφωνημένη, θα πρέπει να λάβει νέα μέτρα για τη βελτίωση των σχέσεων στα στενά και θα πρέπει να εκτονώσει τις εντάσεις με άλλους γείτονες σε εδαφικές διαφορές».

Απειλή πυρηνικής σύγκρουσης

«Η Κίνα και η Αμερική πρέπει και οι δύο να ακολουθήσουν πολιτικές που θα μειώσουν τις οικονομικές και γεωπολιτικές εντάσεις και θα ενισχύσουν την υγιή συνεργασία σε παγκόσμια θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και η ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης. Εάν αποτύχουν να επιτύχουν μια νέα κατανόηση για τα ζητήματα που οδηγούν την τρέχουσα αντιπαράθεσή τους, τελικά θα συγκρουστούν. Αυτό θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε μια στρατιωτική αντιπαράθεση που θα κατέστρεφε την παγκόσμια οικονομία και η οποία θα μπορούσε ακόμη και να κλιμακωθεί σε μια πυρηνική σύγκρουση. Τα υψηλά διακυβεύματα απαιτούν στρατηγικό περιορισμό και από τις δύο πλευρές», καταλήγει ο Νουριέλ Ρουμπινί.