ΝΑΤΟ: Ζητά έλεγχο των όπλων τεχνητής νοημοσύνης, βγάζει δεύτερη μετά τις ΗΠΑ σε αμυντικές δαπάνες, την Ελλάδα…

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ θέλει να εισαχθούν κανόνες για τα οπλικά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, επιμένει στην αύξηση των εθνικών αμυντικών δαπανών στο 2% του ΑΕΠ και απορρίπτει το αίτημα των Γερμανών Πρασίνων να καταργηθεί ο στόχος.

«Ήρθε η ώρα να δημιουργηθούν νέοι κανόνες ελέγχου των εξοπλισμών ώστε να ρυθμιστούν οι νέες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Παρ ‘όλα αυτά, η αμυντική συμμαχία πρέπει να συνεχίσει να αναπτύσσει τέτοια συστήματα, και μόνο διότι οι εν δυνάμει αντίπαλοί μας το κάνουν αυτό και (μάλιστα) σε μαζική κλίμακα», τόνισε ο Στόλτενμπεργκ στο περιοδικό «Der Spiegel».

Ο Νορβηγός επικεφαλής του ΝΑΤΟ έχει κατά νουν κυρίως την Κίνα. «Το Πεκίνο επενδύει σε μεγάλο βαθμό σε υπερσύγχρονες στρατιωτικές δυνατότητες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα αυτόνομα οπλικά συστήματα. Ταυτόχρονα, η Κίνα προσεγγίζει την Ευρώπη και προσπαθεί να ελέγξει τις κρίσιμες υποδομές της, όπως είναι τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας».

Γι αυτό και σύμφωνα με τον Στόλτενμπεργκ, η πρώτη σύνοδος του ΝΑΤΟ με την συμμετοχή του νέου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα, «θα επικεντρωθεί στην επέκταση των εταιρικών σχέσεων της Συμμαχίας με χώρες της περιοχής του Ειρηνικού. Ένα άλλο θέμα θα είναι και πάλι ο στόχος των χωρών του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις εθνικές αμυντικές τους δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ τους», πρόσθεσε.

Ο Στόλτενμπεργκ απορρίπτει το αίτημα των Πρασίνων της Γερμανίας να καταργηθεί αυτός ο στόχος. «Φυσικά και περιμένω από όλους τους συμμάχους να κάνουν ό,τι έχουν δεσμευτεί. Σε μια συνάντηση στο Βερολίνο στα τέλη του 2019, υπενθύμισα στην ηγεσία των Πρασίνων την αμοιβαία δέσμευση των εταίρων του ΝΑΤΟ το 2014», συνέχισε.

Σύμφωνα με επίσημες πληροφορίες του ΝΑΤΟ, ο Στόλτενμπεργκ συναντήθηκε τότε και με την σημερινή υποψήφια Πράσινη καγκελάριο Αναλένα Μπέρμποκ. Στο προεκλογικό σχέδιο προγράμματος για τις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές του κόμματος εν τούτοις ο στόχος του 2% του ΑΕΠ περιγράφεται ως «αυθαίρετος» και απορρίπτεται. Στη Γερμανία, η επίτευξη του 2% θα οδηγούσε σε τεράστιες πρόσθετες δαπάνες. Πιο πρόσφατα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έδωσε πάντως ελπίδες για αύξηση των εθνικών αμυντικών δαπανών σε 1,5% του ΑΕΠ έως το 2024.

Μετά τις ΗΠΑ, η Ελλάδα σε δαπάνες

Εν τω μεταξύ, το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο δαπανών για την άμυνα ως ποσοστό του ΑΕΠ μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ έχει η Ελλάδα. Σύμφωνα με έκθεση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας για τις αμυντικές δαπάνες των μελών της την περίοδο 2013-2020, η Ελλάδα, με 2,68% του ΑΕΠ (έναντι 2,23% του ΑΕΠ το 2013), είναι μία από τις 11 χώρες που υπερέβησαν πέρυσι τον στόχο του 2% του ΑΕΠ. 

Μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπανούν περισσότερο (3,73% του ΑΕΠ το 2020). Το αντίστοιχο ποσοστό της Τουρκίας ήταν 1,86% του ΑΕΠ έναντι 1,51% του ΑΕΠ το 2013.

Ωστόσο, η χώρα μας έχει το πέμπτο χαμηλότερο ποσοστό δαπανών για εξοπλισμούς – μόλις 12,1% των συνολικών αμυντικών δαπανών έναντι στόχου 20% που έχει τεθεί για όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ. Μόνο δέκα άλλες χώρες δεν πέτυχαν τον στόχο αυτό το 2020. Το 75,6% των συνολικών δαπανών της Ελλάδας πέρυσι αφορούσε το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων – το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των 30 μελών της Συμμαχίας. 

Λιγότερα, η Τουρκία

Συγκριτικά, η Τουρκία ξοδεύει μόνο το 50,4% των συνολικών αμυντικών δαπανών της στο προσωπικό, ενώ δαπανά το 34,2% για εξοπλισμούς (μόνο η Ουγγαρία έχει οριακά υψηλότερο ποσοστό). Οι συνολικές αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας αυξήθηκαν από 3,999 δισ. ευρώ το 2013 σε 4,398 δισ. ευρώ το 2020 (αύξηση 10%). Σε δύο έτη κατά την τελευταία οκταετία, το 2013 και το 2019, οι ετήσιες δαπάνες της Ελλάδας κατέγραψαν μείωση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Στην ίδια περίοδο, οι αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας αυξήθηκαν από 27,46 δισ. τουρκικές λίρες σε 89,39 δισ. τουρκικές λίρες (μια εκτόξευση 225%, που αντανακλά ωστόσο τη σημαντική υποτίμηση της λίρας την περίοδο αυτή). 

Καναδάς και ΗΠΑ

Οι συνολικές αμυντικές δαπάνες των ευρωπαϊκών μελών και του Καναδά αυξήθηκαν από 253 δισ. δολάρια ΗΠΑ το 2013 (σε σταθερές τιμές του 2015) σε 311 δισ. δολάρια το 2020. Η αντίστοιχη αύξηση των δαπανών των Ηνωμένων Πολιτειών στην ίδια περίοδο ήταν από 696 σε 717 δισ. δολάρια.