ΝΑΤΟ: Ουκρανία και Τραμπ θα κρίνουν το μέλλον της συμμαχίας;

Το τετ – α – τετ του υπουργού Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου, με τον Τούρκο ομόλογό του, Χουλουσί Ακάρ ήταν μια σημαντική είδηση για τη χώρα μας από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, στο σύνολό της η συνάντηση των υπουργών της συμμαχίας θεωρείται σημαντική γιατί προηγείται της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής των αρχηγών κρατών του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη στα τέλη Ιουνίου.

Οι συζητήσεις του ΝΑΤΟ αυτή την περίοδο, τόσο οι δημόσιες όσο και οι ιδιωτικές, είναι κρίσιμες για τον τρόπο που θα αντιδράσει η συμμαχία σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχέως και είναι επιρρεπείς σε κρίσεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξε τα δεδομένα της ασφάλειας στην Ευρώπη, δίνοντας μια αίσθηση ενότητας στη συμμαχία και τελικά προωθώντας τη διεύρυνσή της. Παρόλα αυτά το ΝΑΤΟ έχει άλυτα ζητήματα που πρέπει να επιλύσει άμεσα αλλά και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με τον Ντόναλντ Τραμπ να αναδεικνύεται σε υπαρξιακή απειλή για τη συμμαχία. 

Οι άμεσες προκλήσεις

Το ΝΑΤΟ αντιμετωπίζει δύο άμεσα προβλήματα, όπως εξηγεί σε ανάλυσή του το gzeromedia.

Πρώτον, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δηλώνει ότι η Ουκρανία δεν θα υποχωρήσει από την περιοχή του Ντονμπάς, και παραμένει προσηλωμένη στη μάχη με τους Ρώσους εκεί. «Όσες περισσότερες απώλειες υποστεί ο εχθρός [στο Ντονμπάς]», υποστήριξε την Τετάρτη, «τόσο λιγότερη δύναμη θα έχουν για να συνεχίσουν την επιθετικότητα. Ως εκ τούτου, η κατεύθυνση του Ντονμπάς είναι το κλειδί για τον καθορισμό του ποιος θα κυριαρχήσει τις επόμενες εβδομάδες».

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ γνωρίζουν ότι η Ουκρανία χρειάζεται επειγόντως όπλα μεγάλου βεληνεκούς για να μπορέσουν να επιτεθούν άμεσα στη Ρωσία που έχει το πλεονέκτημα του πυροβολικού. Γνωρίζουν, ωστόσο, επίσης από τη μία ότι η μεταφορά αυτών των όπλων συνεπάγεται κόστος και κινδύνους, και από την άλλη ότι είναι περιορισμένη η ικανότητα του ΝΑΤΟ να προμηθεύει αυτά τα όπλα. Θα υπάρξει δέσμευση για περισσότερα όπλα, αλλά η συζήτηση θα συνεχιστεί, εκτιμάει το gzeromedia.

Δεύτερον, το ΝΑΤΟ θέλει να δει γρήγορα στους κόλπους του τη Φιλανδία και τη Σουηδία, με τους αξιωματούχους της συμμαχίας να συνεχίζουν να εκφράζουν την πεποίθηση ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να πειστεί να αποσύρει το βέτο του.

 Οι συζητήσεις στη σύνοδο κορυφής θα επικεντρωθούν στην απόφαση του καλύτερου τρόπου υπεράσπισης των νέων σκανδιναβικών μελών και του τρόπου με τον οποίο θα ενταχθούν στα μελλοντικά σχέδια του ΝΑΤΟ προτού ενταχθούν στη συμμαχία, μόλις τον Σεπτέμβριο.

Οι μεσοπρόθεσμες προκλήσεις

Μεσοπρόθεσμα το ΝΑΤΟ εστιάζει στον επανασχεδιασμό του πλάνου του για τον πόλεμο στην Ουκρανία συμπεριλαμβάνοντας  το γεγονός ότι πλέον προσεγγίζει την φάση του αδιεξόδου: ο ρωσικός στρατός πιθανότατα δεν μπορεί να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο της Ουκρανίας και οι ουκρανικές δυνάμεις δεν έχουν την ικανότητα να εκδιώξουν τις ρωσικές δυνάμεις πλήρως από το ουκρανικό έδαφος.

Εάν ισχύσει αυτή η υπόθεση, το ΝΑΤΟ πρέπει να προετοιμαστεί για μια σύγκρουση «στον πάγο» και πρέπει να διαφυλάξει την ασφάλεια των μελών του τόσο από ξαφνικές εκρήξεις βίας στην Ουκρανία όσο και από νέες ρωσικές επιθέσεις σε χώρες του ΝΑΤΟ χρησιμοποιώντας την οικονομία και κυβερνοχώρο, ή άλλα αντισυμβατικά όπλα. Στη συμμαχία είναι κατανοητό ότι η επόμενη σύγκρουσή με τη Ρωσία μπορεί να γίνει με διαφορετικούς κανόνες και διαφορετικά εργαλεία, σημειώνει το gzeromedia.

Οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις

Σε βάθος χρόνου, το ΝΑΤΟ έχει μία υπαρξιακή φοβία την οποία έχει περιγράψει ο αντιπρόεδρος του Eurasia Group, Τζέραλντ Μπατς: την Ευρώπη ανησυχούν ιδιαίτερα για τα πολιτικά πράγματα στις ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα, ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει αμφισβητήσει δημόσια την αξία του ΝΑΤΟ για την ασφάλεια των ΗΠΑ και έχει εκφράσει τον θαυμασμό του για την εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία. Είναι επίσης σημαντικό ότι ο Τραμπ, που εξακολουθεί να είναι ο πιθανότερος υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για πρόεδρος το 2024, έχει απορρίψει την υλική υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία σε πρόσφατες ομιλίες του. Περισσότερες από δώδεκα χώρες έχουν στείλει στρατιωτική και άλλη βοήθεια στην Ουκρανία, αλλά η συμβολή των ΗΠΑ είναι μακράν η μεγαλύτερη.

Προηγουμένως κανένας πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είχε αμφισβητήσει δημόσια την αξία του ΝΑΤΟ. Αλλά ο Τραμπ – και οι πολιτικοί που θα ήθελαν να κληρονομήσουν τους ψηφοφόρους του – «στολίζουν» την συμμαχία με μια απειλή που μπορεί να μην εξαλειφθεί ποτέ πλήρως. «Το πιο σημαντικό πράγμα για την προεδρία Τραμπ», προειδοποιεί ο Μπατς, «είναι ότι συνέβη και τώρα κάθε σύμμαχος των ΗΠΑ πρέπει να προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο να επαναληφθεί».

Ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρεπουμπλικανός ή Δημοκρατικός, μπορεί να θέλει να απομακρύνει την προσοχή των ΗΠΑ από τα προβλήματα ασφάλειας της Ευρώπης για να επικεντρωθεί περισσότερο στις περίπλοκες, ολοένα και πιο αμφιλεγόμενες σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα. Αλλά ένας Αμερικανός πρόεδρος που είναι ανοιχτά εχθρικός προς τη συνέχιση της συνεισφορά της Ουάσιγκτον στη συμμαχία θα μπορούσε να γίνει ένα πρόβλημα βγαλμένο από την «κόλαση», εκτιμάει το gzeromedia.