Mises Institute: Οι 7 λόγοι για τους οποίους οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν σοβαρά προβλήματα

Ενώ η κρίση του ευρώ φαίνεται να έχει μείνει πίσω, καθώς όλες οι χώρες της Ευρωζώνης έχουν πλέον κυβερνητικά ελλείμματα κάτω του 3% του ΑΕΠ, υπάρχει ένα πρόβλημα που συνεχίζει να αυξάνεται στη σκιά: η ανεπίλυτη τραπεζική κρίση.

Και αυτό δεν είναι ένα μικρό πρόβλημα, αναφέρει ο Philipp Bagus του Mises Institute, υπενθυμίζοντας ότι οι ισολογισμοί των τραπεζών της Ευρωζώνης ανέρχονται στα 30 τρισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2018, δηλαδή περίπου 291% του ΑΕΠ.

Αλλά οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν προβλήματα για διάφορους λόγους.

Πρώτον, η τραπεζική ρύθμιση έχει καταστεί αυστηρότερη μετά την οικονομική κρίση.

Κατά συνέπεια, το κόστος ρύθμισης και συμμόρφωσης αυξάνεται σημαντικά.

Σήμερα οι τράπεζες πρέπει να εκπληρώσουν τις απαιτήσεις των εθνικών αρχών, της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας, της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών και των εθνικών κεντρικών τραπεζών.

Με άλλα λόγια από το επίπεδο του 4% των συνολικών εσόδων, το κόστος συμμόρφωσης αναμένεται να ανέλθει στο 10% των συνολικών εσόδων μέχρι το 2022.

Δεύτερον, υπάρχουν κίνδυνοι κρυφοί στους ισολογισμούς των τραπεζών.

Η ύπαρξη κάποιας “τρύπας” στα χαρτοφυλάκια των ευρωπαϊκών τραπεζών μπορεί να εντοπιστεί γρήγορα όταν συγκρίνεται η κεφαλαιοποίηση των τραπεζών με τη λογιστική τους αξία.

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν δείκτες p/bv κάτω από 1.

Ο λόγος της γερμανικής Commerzbank είναι 0,49, της Deutsche Bank είναι 0,36, της ιταλικής UniCredit 0,23, της ελληνικής Τράπεζας Πειραιώς 0,14 και της Alpha Bank 0,34.

Με τον εν λόγω δείκτη κάτω από το 1, η αγορά μιας τραπεζικής μετοχής στις τρέχουσες τιμές ένας επενδυτής θα μπορούσε να αποκομίσει κέρδη.

Γιατί οι επενδυτές δεν το κάνουν;

Απλά επειδή δεν πιστεύουν στη λογιστική αξία των χαρτοφυλακίων των τραπεζών.

Τα περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται υπερβολικά αισιόδοξα στα μάτια των συμμετεχόντων στην αγορά.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δείκτης ιδίων κεφαλαίων (μετοχές διαιρούμενες με το σύνολο του ισολογισμού) του τραπεζικού τομέα της Ευρώπης είναι μόλις 8,3%, μια υποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε γρήγορα να εξανεμίσει τα ίδια κεφάλαια.

Τρίτον, τα χαμηλά επιτόκια συνέβαλαν στην αύξηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων.

Οι μετοχές και οι τιμές των ομολόγων αυξήθηκαν λόγω της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, οδηγώντας έτσι σε λογιστικά κέρδη για τις τράπεζες.

Επομένως, η νομισματική πολιτική ενίσχυσε τεχνητά τα τραπεζικά κέρδη τα τελευταία χρόνια.

Τέταρτον, σύμφωνα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της ΕΚΤ, δηλαδή δάνεια στα οποία οι οφειλέτες δεν εξυπηρετούν, ανέρχονται σε 759 δισ. ευρώ, ήτοι 30% των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών.

Πέμπτον, περισσότερα προβλήματα για τις τράπεζες φαίνεται να έρχονται.

Λόγω των τεχνητά χαμηλών επιτοκίων, τα ποσοστά αφερεγγυότητας έχουν μειωθεί.

Στη Γερμανία το 2003, 39.470 επιχειρήσεις (1,36% των υφιστάμενων εταιρειών) κατέστησαν αφερέγγυες.

Μέχρι το 2017, οι αφερεγγυότητες μειώθηκαν σε 20.200 επιχειρήσεις (0,62%)

Οι εταιρείες που διαφορετικά θα έπρεπε να κλείσουν, μπορούν να επιβιώσουν λόγω των επιτοκίων κοντά στο μηδέν.

Η επιβίωσή τους δεν είναι χωρίς κόστος καθώς απορροφούν πόρους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε άλλα έργα.

Κάθε χρόνο, η πολιτική μηδενικών επιτοκίων της ΕΚΤ αναβάλλει 10.000 πτωχεύσεις προσθέτοντας ένα αυξανόμενο απόθεμα εταιρειών – ζόμπι.

Οι εταιρείες ζόμπι συμβάλλουν στην αναιμική ανάπτυξη επειδή δεν χρησιμοποιούν πόρους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πιο παραγωγικά σε άλλες γραμμές της οικονομίας.

Μόλις αυξηθούν γρήγορα τα επιτόκια, αυτές οι εταιρίες ζόμπι θα έρθουν αντιμέτωπες με σοβαρά προβλήματα και τα ποσοστά αφερεγγυότητας θα επανέλθουν σε πιο κανονικά επίπεδα, προκαλώντας προβλήματα στις τράπεζες.

Έκτον, τα χαμηλότερα επιτόκια δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα στα περιθώρια επιτοκίων των τραπεζών.

Το παθητικό, ο μετασχηματισμός και το πιστωτικό περιθώριο των τραπεζών έχουν μειωθεί.

Το παθητικό περιθώριο προκύπτει από επενδύσεις καταθέσεων πελατών στη διατραπεζική αγορά διάρκειας μίας ημέρας.

Οι τράπεζες θα μπορούσαν να κερδίσουν παραδοσιακά margins με αυτόν τον τρόπο, αλλά όχι σε έναν κόσμο αρνητικών διατραπεζικών επιτοκίων.

Το περιθώριο μετασχηματισμού προκύπτει από μετασχηματισμό των λήξεων, όταν μια τράπεζα δανείζεται βραχυπρόθεσμα από έναν πελάτη και δανείζει μακροπρόθεσμα σε άλλον πελάτη.

Σε μια επίπεδη καμπύλη αποδόσεων, αυτός ο μετασχηματισμός αποδίδει λιγότερο από ό, τι κανονικά.

Ο δανεισμός στο 0% προκειμένου να δανειστεί μακροπρόθεσμα στο 0% δεν είναι επικερδής.

Επιπλέον, όταν οι τράπεζες δανείζουν μακροπρόθεσμα πολύ χαμηλά επιτόκια και αρχίζουν να αυξάνονται τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, τα περιθώρια μειώνονται περαιτέρω.

Το πιστωτικό περιθώριο προκύπτει από τον κίνδυνο δανεισμού.

Οι τράπεζες προσπαθούν να αντισταθμίσουν την πτώση του περιθωρίου παθητικού και μετασχηματισμού, αναλαμβάνοντας υψηλότερους πιστωτικούς κινδύνους.

Ο ανταγωνισμός των τραπεζών σε αυτόν τον τομέα μειώνει επίσης το πιστωτικό περιθώριο.

Έτσι, η πολιτική μηδενικού επιτοκίου της ΕΚΤ έχει αποδώσει την παραδοσιακή κερδοφορία των τραπεζών.

Έβδομο, οι τράπεζες στην Ευρωζώνη εξακολουθούν να συνδέονται στενά με την κυβέρνησή τους.

Από τον Ιανουάριο του 2018, οι τράπεζες της Ευρωζώνης κατείχαν 3,536 τρισ. ευρώ ομολόγων.

Το δημόσιο χρέος στα βιβλία τους ανέρχεται στο 13% του συνολικού ισολογισμού τους.

Όταν στην επόμενη ύφεση, η κρίση χρέους επανέλθει, οι τράπεζες μπορούν να αναμένουν απώλειες στο χαρτοφυλάκιο κρατικών χρεωστικών τίτλων.

Επίσης, όταν τα επιτόκια αυξηθούν στο μέλλον, οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν αρκετές δυσκολίες.

– Πρώτον, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και οι εταιρείες ζόμπι θα αυξηθούν.

– Δεύτερον, τα μακροπρόθεσμα δάνεια χαμηλών επιτοκίων των τραπεζών θα γίνουν πιο δύσκολα να αναχρηματοδοτηθούν κερδοφόρα.

– Τρίτον, οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων θα μειωθούν

Ως αποτέλεσμα αυτών των ζημιών, οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να περιορίσουν τις πιστώσεις καθώς συρρικνώνεται το μετοχικό τους κεφάλαιο.

Κατά ειρωνικό τρόπο, η πολιτική μηδενικού επιτοκίου της ΕΚΤ που αποσκοπεί στην προώθηση της πιστωτικής επέκτασης θα οδηγήσει τελικά σε συρρίκνωση της πιστωτικής επέκτασης.

Θα υπάρξει σοβαρή ύφεση και πτώση της προσφοράς χρήματος.

Η κρίση όχι μόνο θα έθετε σε κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα αλλά και το ευρώ, διότι οι αδύναμες κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα προσπαθήσουν να ανακεφαλαιοποιήσουν τις τράπεζες τους χάρη στη νομισματοποίηση των πρόσφατα εκδοθέντων χρεών.