Μίχαλος: Γιατί οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό

Στην εκδήλωση με θέμα «Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, Πυλώνες για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση» που διοργανώνει το Ινστιτούτο Δημοκρατίας “Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Τομέας Παιδείας και Θρησκευμάτων της Νέας Δημοκρατίας ΕΒΕΑ» μίλσε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος.

Ο κ. Μίχαλος τόνισε ότι: Το παράδοξο και ταυτόχρονα ανησυχητικό, όμως, είναι το εξής: την ίδια ώρα που η ανεργία ειδικά μεταξύ των νέων καλπάζει στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να βρουν κατάλληλο προσωπικό». Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ και της ΚΕΕΕ: «

Σύμφωνα με τους εργοδότες, η δυσκολία αυτή μεταφράζεται σε μειωμένη ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα, μειωμένη ικανότητα ανταπόκρισης στις ανάγκες των πελατών, μειωμένη δημιουργικότητα και καινοτομία.

Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους δυσκολεύονται οι επιχειρήσεις να βρουν προσωπικό; Είναι κυρίως η έλλειψη απαιτούμενης εμπειρίας και η έλλειψη τεχνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων.

Οι θέσεις εργασίας στις οποίες εντοπίζονται τα μεγαλύτερα προβλήματα εύρεσης προσωπικού είναι οι επαγγελματίες πωλητές, τα υψηλόβαθμα στελέχη, αλλά και οι εξειδικευμένοι τεχνίτες, οι εργάτες και οι χειριστές μηχανημάτων.

Τι σημαίνει αυτό: έχουμε, από τη μία, ανθρώπους με υψηλά τυπικά προσόντα, αλλά χωρίς τις κατάλληλες επαγγελματικές δεξιότητες, ώστε να ενταχθούν στην αγορά. Κι έχουμε ταυτόχρονα έλλειψη σε θέσεις που μέχρι πρότινος αντιμετωπίζονταν ως “δεύτερης κατηγορίας”.

Στο πρόβλημα αυτό πρέπει να δοθεί λύση, αν θέλουμε να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα εξόδου από την οικονομική και κοινωνική κρίση. Ένας δρόμος, τον οποίο δεν θα πάψουμε ποτέ να δείχνουμε, είναι η αποτελεσματικότερη σύνδεση της ανώτατης και ανώτερης εκπαίδευσης με τον κόσμο της παραγωγής. Με τον κόσμο των επιχειρήσεων, με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αγοράς.

Ένας άλλος κρίσιμος τομέας, στον οποίο επενδύουν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες σήμερα, είναι η αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Τα Επιμελητήρια, έχουν αντιληφθεί από νωρίς τη σημασία της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, τόσο για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των μελών τους, όσο και για την τόνωση της οικονομίας.

Γι’ αυτό και αναλάβαμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Αναπτύξαμε συνεργασίες και προγράμματα με φορείς και χώρες που έχουν καλές πρακτικές. Αλλά προχωρήσαμε κι ένα βήμα παραπάνω με τη δημιουργία του δικού μας φορέα πιστοποίησης προσώπων και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Αξιοποιήσαμε το θεσμικό μας ρόλο, την αναγνώριση των επιμελητηρίων, την γνώση μας για την αγορά και τις ανάγκες της σε κατάρτιση και εκπαίδευση προσωπικού».

Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία του Κωνσταντίνου Μίχαλου

«Σας καλωσορίζω στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών. Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι ένα ζήτημα με κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια για την ανάκαμψη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας.

Η μόρφωση και η επαγγελματική κατάρτιση είναι η βάση της ευημερίας μας. Η τύχη μιας χώρας καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο καλλιεργούνται, ενισχύονται και αξιοποιούνται οι δεξιότητες των ανθρώπων τους και κυρίως της νέας γενιάς.

Το θέμα αυτό απασχολεί σήμερα ολόκληρη την Ευρώπη. Πριν από λίγες ημέρες, ο Μπενουά Κερέ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μίλησε για τον κίνδυνο να υπάρξει μια «χαμένη γενιά», λόγω της υψηλής ανεργίας των νέων. Υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη σήμερα υπάρχουν πάνω από 7 εκατομμύρια άνεργοι νέοι. Άνθρωποι που θέλουν να εργαστούν, θέλουν να αναπτύξουν τις ικανότητές τους, αλλά δεν μπορούν να ενταχθούν στην αγορά.

Στις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο το πρόβλημα είναι εντονότερο. Με την Ελλάδα να κατέχει φυσικά το ρεκόρ της ανεργίας, τόσο στο σύνολο του πληθυσμού όσο και στους νέους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το Μάρτιο του 2016 ο αριθμός των ανέργων ξεπερνούσε το 1,1 εκατ.

Το ποσοστό ανεργίας μεταξύ των νέων ηλικίας 15-24 ετών βρίσκεται σταθερά πάνω από το 50%.

Το παράδοξο και ταυτόχρονα ανησυχητικό, όμως, είναι το εξής: την ίδια ώρα που η ανεργία ειδικά μεταξύ των νέων καλπάζει στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να βρουν κατάλληλο προσωπικό.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της ετήσιας έρευνας της ManpowerGroup για το 2015, έξι στους δέκα εργοδότες στη χώρα μας – το 59% – δυσκολεύονται να καλύψουν θέσεις εργασίας!

Το ποσοστό αυτό, μάλιστα, είναι το υψηλότερο που καταγράφεται στην Ελλάδα τα τελευταία οκτώ χρόνια, κατά τα οποία διεξάγεται στη χώρα μας η συγκεκριμένη έρευνα. Είναι κατά 17 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο σε σχέση με το 2014 και κατά 21 μονάδες υψηλότερο σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, που βρίσκεται στο 38%.

Σύμφωνα με τους εργοδότες, η δυσκολία αυτή μεταφράζεται σε μειωμένη ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα, μειωμένη ικανότητα ανταπόκρισης στις ανάγκες των πελατών, μειωμένη δημιουργικότητα και καινοτομία.

Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους δυσκολεύονται οι επιχειρήσεις να βρουν προσωπικό; Είναι κυρίως η έλλειψη απαιτούμενης εμπειρίας και η έλλειψη τεχνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων.

Οι θέσεις εργασίας στις οποίες εντοπίζονται τα μεγαλύτερα προβλήματα εύρεσης προσωπικού είναι οι επαγγελματίες πωλητές, τα υψηλόβαθμα στελέχη, αλλά και οι εξειδικευμένοι τεχνίτες, οι εργάτες και οι χειριστές μηχανημάτων.

Τι σημαίνει αυτό: έχουμε, από τη μία, ανθρώπους με υψηλά τυπικά προσόντα, αλλά χωρίς τις κατάλληλες επαγγελματικές δεξιότητες, ώστε να ενταχθούν στην αγορά. Κι έχουμε ταυτόχρονα έλλειψη σε θέσεις που μέχρι πρότινος αντιμετωπίζονταν ως «δεύτερης κατηγορίας».

Στο πρόβλημα αυτό πρέπει να δοθεί λύση, αν θέλουμε να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα εξόδου από την οικονομική και κοινωνική κρίση. Ένας δρόμος, τον οποίο δεν θα πάψουμε ποτέ να δείχνουμε, είναι η αποτελεσματικότερη σύνδεση της ανώτατης και ανώτερης εκπαίδευσης με τον κόσμο της παραγωγής. Με τον κόσμο των επιχειρήσεων, με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αγοράς.

Ένας άλλος κρίσιμος τομέας, στον οποίο επενδύουν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες σήμερα, είναι η αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Τα Επιμελητήρια, έχουν αντιληφθεί από νωρίς τη σημασία της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, τόσο για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των μελών τους, όσο και για την τόνωση της οικονομίας.

Γι’ αυτό και αναλάβαμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Αναπτύξαμε συνεργασίες και προγράμματα με φορείς και χώρες που έχουν καλές πρακτικές. Αλλά προχωρήσαμε κι ένα βήμα παραπάνω με τη δημιουργία του δικού μας φορέα πιστοποίησης προσώπων και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Αξιοποιήσαμε το θεσμικό μας ρόλο, την αναγνώριση των επιμελητηρίων, την γνώση μας για την αγορά και τις ανάγκες της σε κατάρτιση και εκπαίδευση προσωπικού.

Από τον περασμένο Νοέμβριο ιδρύσαμε στην ΚΕΕΕ τον Διεπιμελητηριακό Φορέα Πιστοποίησης που σαν κύρια δραστηριότητά του έχει την πιστοποίηση των προσόντων / δεξιοτήτων των φυσικών προσώπων. Για το σκοπό αυτό συνεργάζεται με όλα τα επιμελητήρια της χώρας ώστε να εντοπιστούν οι δυναμικές και δυνατότητες που υπάρχουν σε κάθε περιοχή. Στη συνέχεια σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς προετοιμάζουμε τόσο το εκπαιδευτικό πλαίσιο για τους εν λόγω επαγγελματίες όσο και τη διαδικασία εξετάσεων / πιστοποίησης.

Όλη η παραπάνω διαδικασία ακολουθεί διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα και συγκεκριμένα το ISO17024 για την πιστοποίηση των προσώπων ώστε να έχει διεθνή αναγνώριση.

Ως συγκεκριμένα παραδείγματα επαγγελμάτων για τα οποία έχουμε ξεκινήσει διαδικασίες πιστοποίησης και υπάρχει αντίστοιχο ενδιαφέρον αναφέρουμε τους συμβούλους μετάβασης επιχειρήσεων, τους συλλέκτες μανιταριών στα Γρεβενά, τους Αργυροχρυσοχόους Ιωαννίνων, τους τεχνίτες συστημάτων σκίασης ,του μεσίτες ακινήτων καθώς και ναυπηγοεπισκευαστικά επαγγέλματα.

Επομένως έχουμε αναλάβει από τη μια να ξεπεράσουμε γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και δημιουργούμε το πλαίσιο πιστοποίησης τεχνικών επαγγελμάτων και προγραμμάτων κατάρτισης και από την άλλη προδιαγράφουμε, αποτυπώνουμε και προστατεύουμε επαγγέλματα που έχουν σημασία τόσο για την τοπική οικονομία όσο και για την εθνική ανταγωνιστικότητα.

Επίσης, ένας άλλος θεσμός στον οποίο πιστεύουμε και θεωρούμε ότι οφείλουμε να επενδύσουμε είναι αυτός της μαθητείας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εφαρμόζουν συστηματικά το συγκεκριμένο θεσμό, εμφανίζουν θετικότερες επιδόσεις στο θέμα της απασχόλησης.

Η Γερμανία έχει τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο στο συνολικό πληθυσμό με ποσοστό 4,5%, όσο και μεταξύ των νέων με 7%. Στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα, το ποσοστό είναι σχεδόν τρεις φορές χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Στην Ελλάδα έχουμε συζητήσει αρκετά το θέμα της μαθητείας, και έχει υπάρξει μια σχετική κινητοποίηση προς αυτή την κατεύθυνση. Χρειάζεται όμως μεγαλύτερη προσπάθεια και καλύτερος συντονισμός.

Χρειάζεται, επίσης, μεγαλύτερη εμπλοκή των επιχειρηματικών φορέων, οι οποίοι γνωρίζουν άμεσα τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της αγοράς εργασίας, σε τοπικό ή σε κλαδικό επίπεδο. Τα Επιμελητήρια μπορούν και οφείλουν να συμβάλουν ενεργά στην εφαρμογή του συστήματος μαθητείας, αξιοποιώντας εμπειρία και καλές πρακτικές από αντίστοιχους φορείς του εξωτερικού.

Το Επιμελητήριο μπορεί να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος μεταξύ της επιχειρηματικής κοινότητας και του εκπαιδευτικού συστήματος. Μπορεί να προτείνει ειδικότητες που ανταποκρίνονται στις τρέχουσες ανάγκες της αγοράς, αλλά ταυτόχρονα υπηρετούν τον ευρύτερο στόχο της ανάπτυξης και της ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Το Επιμελητήριο μπορεί επίσης να ασκεί εποπτικό ρόλο, ελέγχοντας την τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών που θα πρέπει να τηρούνται από τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις. Μπορεί να οργανώνει τη διεξαγωγή εξετάσεων, με στόχο την πιστοποίηση των δεξιοτήτων που αποκτώνται στο πλαίσιο της μαθητείας. Και βεβαίως, να συνεργάζεται με τους αρμόδιους φορείς, με στόχο την αποτελεσματικότερη ένταξη των ασκούμενων στην αγορά εργασίας.

Τέλος, το Επιμελητήριο μπορεί να συμβάλει στο πλαίσιο της επικοινωνίας του θεσμού και της κινητοποίησης, τόσο των επιχειρήσεων όσο και της κοινωνίας. Είναι σημαντικό να δημιουργηθεί μια νέα κουλτούρα όσον αφορά τον επαγγελματικό προσανατολισμό στη χώρα μας. Μια κουλτούρα η οποία θα ξεφεύγει από στερεότυπα του παρελθόντος και θα αναδεικνύει νέες επιλογές και διεξόδους σταδιοδρομίας για τους νέους ανθρώπους.

Η στενότερη διασύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, με τον παραγωγικό τομέα της οικονομίας, είναι για μας ένα ζητούμενο κρίσιμης σημασίας. Όχι μόνο για την καταπολέμηση της ανεργίας, αλλά και για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και για την οικοδόμηση ενός νέου, βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης στην Ελλάδα.

Βεβαίως, αυτή η προσπάθεια οφείλει να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων και αλλαγών. Αλλαγών με στόχο να βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον, να στηριχθεί η επιχειρηματική ανάπτυξη, να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις και η αύξηση της απασχόλησης. Όσο λιγοστεύουν οι επιχειρήσεις, τόσο θα λιγοστεύουν και οι θέσεις εργασίας. Όσο το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας ανεβαίνει, τόσο θα μειώνονται οι νέες προσλήψεις. Όσο μας αποφεύγουν οι επενδυτές, θα μας λείπουν και οι ευκαιρίες απασχόλησης.

Εάν δεν δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο και ανταγωνιστικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις – σε συνδυασμό με την αναβάθμιση των δομών κατάρτισης – θα μιλάμε κι εμείς για χαμένες γενιές. Και θα συνεχίσουμε να εξάγουμε – δωρεάν, μάλιστα – ανθρώπινο δυναμικό, σε τρίτες χώρες.

Εμείς, ως Επιμελητηριακή Κοινότητα, είμαστε εδώ για να συνεργαστούμε με όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Να καταθέσουμε την εμπειρία, την τεχνογνωσία και τις προτάσεις μας, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε επιτέλους στις αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Αλλαγές που χρωστάμε, όχι στους δανειστές μας, αλλά στα παιδιά μας. Στις γενιές που έρχονται».