Λιβάνιος σε Μασούτη: Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των δήμων η αύξηση δημοτικών τελών στις επιχειρήσεις…

Διευκρινίσεις…. θεσμικές αλλά όχι απαντήσεις επί του πρακτέου σχετικά με τα δημοτικά τέλη και το τέλος παρεπιδημούντων προς τις επιχειρήσεις δίνει ο υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος σε απαντητική επιστολή του προς τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, Ιωάννη Μασούτη.

Σε πρόσφατη επιστολή του προς τον κ. Λιβάνιο, ο κ. Μασούτης έκανε λόγο για σημαντικές αυξήσεις σε αυτά τα τέλη ύστερα από την ψήφιση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Εσωτερικών, (ν.5143/2024) που περιλαμβάνει σχετικά άρθρα, ενώ προτείνει στον υπουργό αντί της αύξησης των τελών να παροτρύνει τους ΟΤΑ να αναζητήσουν νέες πηγές χρηματοδότησής τους και να αυξηθεί η κρατική χρηματοδότηση.

“Στο πλαίσιο αυτό, και δεδομένου ότι το εν λόγω μέτρο απειλεί τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων -καθιστώντας τις λιγότερο ανταγωνιστικές συγκριτικά με αυτές άλλων χωρών- παρακαλούμε όπως αποφευχθεί οποιαδήποτε αύξηση στα δημοτικά τέλη”, τονίζει ο κ. Μασούτης στην επιστολή του.

Στην απάντησή του ο κ. Λιβάνιος αναφέρει ότι η έναρξη ισχύος του νόμου, όχι μόνο δεν επέφερε αυξήσεις στα δημοτικά τέλη, αντιθέτως με τα άρθρα 25 και 26 εισάγει τη δυνατότητα ρύθμισης φυσικών και νομικών προσώπων έως 60 δόσεις σε δήμους και περιφέρειες, καθώς και τη δυνατότητα υπαγωγής, στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.

Για το τέλος παρεπιδημούντων, σημειώνει ότι η αύξηση από 0,5% στο 0,75% “εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των δήμων της χώρας και γίνεται με στόχο την κάλυψη των αναγκών των δήμων για τις παροχές, ιδίως καθαριότητας, λόγω του αυξημένου πληθυσμού που πρέπει να εξυπηρετούν”, υπενθυμίζοντας ότι το εν λόγω τέλος, έως και το 2009 ανέρχονταν σε ποσοστό 2%, «με το κόστος της αποκομιδής να έχει αυξηθεί σημαντικά μέσα σε αυτά τα χρόνια».

Και ενώ στην επιστολή τίθεται θέμα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και ζητείται «παρότρυνση Υπουργείου προς τους ΟΤΑ», για να μη διευρυνθούν τα φαινόμενα αυξήσεων στα δημοτικά τέλη (κάτι που ήδη συμβαίνει σε πολλούς δήμους), ο κ. Λιβάνιος προχώρησε σε απάντηση – «μάθημα» περί θεσμών προς την ΚΕΕ λέγοντας ότι οι ΟΤΑ έχουν «διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια» και ότι οι «αυξήσεις που μπορούν να επιβάλλουν οι δήμοι εναπόκεινται στη διακριτή τους ευχέρεια»! Συνεπώς, η λογική του Υπουργείου είναι «Δεν φταίμε εμείς αλλά οι Δήμοι!».

Μάλιστα ο κ. Λιβάνιος διατύπωσε και μομφή προς τον κ. Μασούτη και τα σούπερ μάρκετ λέγοντας ότι «τα σούπερ μάρκετ είναι από τις επιχειρήσεις που παράγουν τα περισσότερα απόβλητα, συμπεριλαμβανομένων μη ανακυκλώσιμων υλικών, για τα οποία οι δήμοι καταβάλλουν πολύ υψηλό τέλος ταφής».

Η απάντηση Λιβάνιου

«Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε,

Διάβασα με μεγάλη προσοχή την υπ’αριθμ. 3868/15.10.2024 επιστολή σας. Λόγω της θεσμικής σας θέσης, του σημαντικού έργου που επιτελείτε, αλλά και της επιλογής σας να δώσετε στη δημοσιότητα την εν λόγω επιστολή, είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω στα σημεία που αναφέρετε σε αυτήν.

Σημείο 1ο: Η ψήφιση του ν.5143/2024 και η έναρξη ισχύος του, όχι μόνο δεν επέφερε αυξήσεις στα δημοτικά τέλη, όπως εσφαλμένα αναφέρετε, αντιθέτως με τα άρθρα 25 και 26 εισάγει τη δυνατότητα ρύθμισης πάσης φύσης οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων έως 60 δόσεις σε Δήμους και Περιφέρειες, καθώς και την υπαγωγή, εφόσον οφειλέτης το επιλέξει, στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών. Επομένως, η σχετική σας αναφορά είναι ανακριβής.

Σημείο 2ο: Η αύξηση του τέλους παρεπιδημούντων από 0,5% στο 0,75% εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των δήμων της χώρας και γίνεται με στόχο την κάλυψη των αναγκών των δήμων για τις παροχές, ιδίως καθαριότητας, λόγω του αυξημένου πληθυσμού που πρέπει να εξυπηρετούν. Άλλωστε, ασφαλώς γνωρίζετε ότι το εν λόγω τέλος, έως και το 2009 ανέρχονταν σε ποσοστό 2%, με το κόστος της αποκομιδής να έχει αυξηθεί σημαντικά μέσα σε αυτά τα χρόνια.

Για να αναφέρουμε ενδεικτικά, ένα παράδειγμα, για ένα γεύμα στην εστίαση της τάξης των 100 ευρώ, το τέλος παραπιδημούντων, μπορεί να αυξηθεί σήμερα, εάν ο δήμος το αποφασίσει, από τα 50 λεπτά του ευρώ στα 75 λεπτά του ευρώ, δηλαδή μια αύξηση της τάξης των 25 λεπτών. Είναι κατανοητό ότι το επιπλέον ποσό που καλείται να πληρώσει ο καταναλωτής σε σχέση με την σημαντική αύξηση των παρεχόμενων υπηρεσιών από τον δήμο, παραμένει πολύ μικρό.

Μέχρι σήμερα, ουδεμία αύξηση του τέλους παρεπιδημούντων έχει αποφασιστεί από τους δήμους της χώρας, καθώς ο συγκεκριμένος νόμος δημοσιεύθηκε μόλις πριν 10 μέρες.

Σημείο 3ο: Όπως ασφαλώς γνωρίζετε, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, απολαμβάνουν από το Σύνταγμα διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Επίσης, γνωρίζετε πολύ καλά ότι οι δαπάνες καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού καλύπτονται αποκλειστικά από τα δημοτικά τέλη, συνθήκη η οποία ισχύει διαχρονικά. Ως εκ τούτου, αυξήσεις που μπορούν να επιβάλλουν οι δήμοι εναπόκεινται στη διακριτή τους ευχέρεια και σύμφωνα με την κρίση τους, εκτιμώντας τις τοπικές συνθήκες και προφανώς φέρουν την ευθύνη για τις αποφάσεις που λαμβάνουν. Οφείλω, όμως, να επισημάνω ότι, ιδίως, τα σούπερ μάρκετ είναι από τις επιχειρήσεις που παράγουν τα περισσότερα απόβλητα, συμπεριλαμβανομένων μη ανακυκλώσιμων υλικών, για τα οποία οι δήμοι καταβάλλουν πολύ υψηλό τέλος ταφής.

Το Υπουργείο Εσωτερικών δεν μπορεί και δεν θα μπορούσε, ακριβώς λόγω της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοτέλειας των ΟΤΑ, ούτε να «παροτρύνει», ούτε να «νουθετήσει» την τοπική αυτοδιοίκηση για τα δημοτικά τέλη που επιβάλλει και ιδίως για αυτά τα οποία έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα.

Η αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης που προτείνετε, αφενός ακολουθεί τη λογική της πληρωμής του κόστους διαχείρισης απορριμμάτων με χρήματα όλων των φορολογούμενων πολιτών και όχι αυτών που παράγουν απορρίμματα και, αφετέρου, έρχεται σε αντίθεση με την κατοχυρωμένη ανταποδοτικότητα των υπηρεσιών.

Είναι ακριβώς το ίδιο το επιχείρημα που χρησιμοποιείται συχνά στο δημόσιο λόγο και αφορά σε ανατιμήσεις των πρώτων υλών που οδηγούν αυτομάτως σε αυξήσεις των τελικών προϊόντων, ενώ αντίστοιχα οι παρατηρούμενες μειώσεις σπανίως απεικονίζονται ανάλογα.

Ειδικά για τη στήριξη της αυτοδιοίκησης, τα τελευταία χρόνια έχουν διατεθεί πόροι άνω των 6 δις ευρώ για τη δημιουργία υποδομών, την τοπική ανάπτυξη και την βελτίωση της ποιότητα ζωής των δημοτών. Οι δε Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι αυξήθηκαν από τα 1,828 δις ευρώ το 2019, στα 2,483 δις ευρώ το 2025, αύξηση κατά 655 εκατομμύρια ευρώ ή 35,8%.

Επιπροσθέτως, τα τελευταία 5 χρόνια η Κυβέρνηση έχει στηρίξει την επιχειρηματικότητα και με σημαντικές μειώσεις φόρων, αλλά και με άμεση οικονομική ενίσχυση, ιδίως, κατά τη περίοδο της πανδημίας. Παράλληλα, αναπτύσσονται είτε στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης είτε μέσω άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, συμπεριλαμβανομένου του Αναπτυξιακού Νόμου, σειρά δράσεων για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας».