Λαγκάρντ: Τα μέτρα για την ενεργειακή κρίση πρέπει να είναι προσωρινά – Να δουλέψουν όλοι για να μειωθεί ο πληθωρισμός

Σαφές μήνυμα προς τις κυβερνήσεις των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέστειλε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, τονίζοντας ότι τα κράτη – μέλη της ΕΕ θα πρέπει να προχωρήσουν σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να μειώσουν τους υψηλούς δείκτες δημοσίου χρέους και παράλληλα να λάβουν μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την ενίσχυση του ενεργειακού εφοδιασμού.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που ακολούθησε τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ αυξάνοντας τα τρία βασικά επιτόκια της κατά 75 μονάδες βάσης, η κα Λαγκάρντ υπογράμμισε ότι τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης για την προστασία της οικονομίας από τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών της ενέργειας θα πρέπει να είναι προσωρινά και να στοχεύουν στους πιο ευάλωτους.

«Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να παρέχουν κίνητρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την ενίσχυση του ενεργειακού εφοδιασμού. Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ακολουθήσουν δημοσιονομικές πολιτικές που θα δείχνουν ότι έχουν δεσμευτεί να μειώσουν σταδιακά τους υψηλούς δείκτες δημόσιου χρέους. Οι διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να σχεδιαστούν για να αυξήσουν το αναπτυξιακό δυναμικό και την ικανότητα προσφοράς της ζώνης του ευρώ και να τονώσουν την ανθεκτικότητά της, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των μεσοπρόθεσμων πιέσεων στις τιμές»

Σύμφωνα με την πρόεδρο της ΕΚΤ, η ταχεία εφαρμογή των σχεδίων για τις επενδύσεις και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του προγράμματος NextGenerationEU θα συμβάλλει σημαντικά σε αυτούς τους στόχους, καθώς ο πληθωρισμός άγγιξε το 9,9% τον Σεπτέμβριο, αντανακλώντας περαιτέρω αυξήσεις σε όλες τις συνιστώσες του πληθωρισμού, ενώ η υποτίμηση του ευρώ συνέβαλε στη συσσώρευση πληθωριστικών πιέσεων. «Οι πιέσεις στις τιμές είναι εμφανείς σε όλο και περισσότερους τομείς, εν μέρει λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους, ενώ μια αποδυνάμωση της παγκόσμιας οικονομίας θα μπορούσε να αποτελέσει πρόσθετο εμπόδιο στην ανάπτυξη στην Ευρωζώνη.

Όπως υπογράμμισε η πρόεδρος της ΕΚ, «στην παρούσα κατάσταση αβεβαιότητας, με την πιθανότητα διαφαινόμενης ύφεσης, όλοι πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους. Η δουλειά μας, στην ΕΚΤ είναι η σταθερότητα των τιμών. Αυτή είναι η πρωταρχική μας εντολή. Και είμαστε προσηλωμένοι σε αυτόν τον σκοπό. Είμαστε αποφασισμένοι όλοι εμείς στο Διοικητικό Συμβούλιο να επιτύχουμε τη σταθερότητα των τιμών που έχουμε ορίσει ως στόχο πληθωρισμού κοντά στο 2% μεσοπρόθεσμα. Δεν υπάρχει κανένας δισταγμός σε αυτό το μέτωπο».

Πρώτον η τροποποίηση του TLTRO III στις μέρες της πανδημίας, έγινε προκειμένου να δοθούν κίνητρα στις τράπεζες να πράξουν το αντίθετο από αυτό που κανονικά θα έκαναν. Ήτοι τον περιορισμό του δανεισμού. «Θέλαμε να υποστηρίξουμε τον δανεισμό και επομένως να ενθαρρύνουμε τις τράπεζες προσφέροντάς τους όρους που ήταν πολύ ελκυστικοί. Ωστόσο μας εξέπληξε τελείως η άνευ προηγουμένου άνοδος του πληθωρισμού σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα», δήλωσε η κα Λαγκάρντ. Ο δεύτερος λόγος ήταν να μειωθεί το μέγεθος του συνολικού ισολογισμού του Ευρωσυστήματος και ο τρίτος να αυξηθεί το σύνολο των εξασφαλίσεων που θα είναι διαθέσιμες στο μέλλον.

«Αυτό που κάνουμε είναι να προσβλέπουμε για την εποχή μετά την 23η Νοεμβρίου, συνεπώς δίνουμε χρόνο σε όλους να προσαρμοστούν και να προετοιμαστούν», δήλωσε η πρόεδρος της ΕΚΤ.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο, προχώρησε σε τρίτη διαδοχική αύξηση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, σε μια προσπάθεια να ελέγξει τον αυξανόμενο πληθωρισμό.

Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε στο 9,9% τον Σεπτέμβριο-το υψηλότερο επίπεδο από την εισαγωγή του ευρώ το 1999. Και η ΕΚΤ στοχεύει σε ένα ποσοστό πληθωρισμού γύρω στο 2% για την περιοχή. Όπως σημειώνει το Διοικητικό Συμβούλιο τα επιτόκια αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω. 

Η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να αυξήσει κατά 75 μονάδες βάσης τα επιτόκια της ΕΚΤ. Με αυτή την τρίτη στη σειρά σημαντική αύξηση των επιτοκίων, το Διοικητικό Συμβούλιο έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο ως προς την άρση της διευκολυντικής κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής, σημειώνει η ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας.

«Το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε τη σημερινή απόφαση και αναμένει ότι θα αυξήσει τα επιτόκια περαιτέρω, ούτως ώστε να διασφαλίσει την έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα στηρίξει τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων πολιτικής στην εξέλιξη των προοπτικών για τον πληθωρισμό και την οικονομία, ακολουθώντας μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση.

Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλός και θα παραμείνει πάνω από τον στόχο για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός της ζώνης του ευρώ ανήλθε σε 9,9%. Τους τελευταίους μήνες, η αλματώδης αύξηση των τιμών της ενέργειας και των ειδών διατροφής, τα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού και η ανάκαμψη της ζήτησης μετά την πανδημία έχουν συμβάλει στη διεύρυνση των πιέσεων στις τιμές και στην άνοδο του πληθωρισμού. Η νομισματική πολιτική του Διοικητικού Συμβουλίου επιδιώκει να μειώσει τη στήριξη της ζήτησης και να αποτρέψει τον κίνδυνο επίμονης μετατόπισης προς τα πάνω των προσδοκιών για τον πληθωρισμό.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε επίσης να τροποποιήσει τους όρους της τρίτης σειράς στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO ΙΙΙ). Στη διάρκεια της οξείας φάσης της πανδημίας, αυτό το μέσο συνέβαλε σημαντικά στην αντιμετώπιση των καθοδικών κινδύνων για τη σταθερότητα των τιμών. Σήμερα, λαμβανομένης υπόψη της απρόβλεπτης και πρωτοφανούς αύξησης του πληθωρισμού, είναι αναγκαίο να αναπροσαρμοστεί προκειμένου να διασφαλιστεί ότι είναι συμβατό με την ευρύτερη διαδικασία εξομάλυνσης της νομισματικής πολιτικής και να ενισχυθεί η μετάδοση των αυξήσεων των επιτοκίων πολιτικής στις συνθήκες τραπεζικών χορηγήσεων. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε επομένως να προσαρμόσει τα επιτόκια που ισχύουν για τις TLTRO ΙΙΙ από τις 23 Νοεμβρίου 2022 και να παράσχει στις τράπεζες επιπρόσθετες ημερομηνίες για πρόωρη αποπληρωμή σε προαιρετική βάση.

Τέλος, προκειμένου να υπάρξει μια στενότερη ευθυγράμμιση του τοκισμού των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών που τηρούνται από τα πιστωτικά ιδρύματα στο Ευρωσύστημα με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά χρήματος, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να ορίσει το επιτόκιο των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών στο επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ.

Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 2,00%, 2,25% και 1,50% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 2 Νοεμβρίου 2022.

Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)

Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία άρχισε να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και, σε κάθε περίπτωση, για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για τη διατήρηση συνθηκών άφθονης ρευστότητας και της ενδεδειγμένης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής.

Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα PEPP, το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.

Πράξεις αναχρηματοδότησης

Tο Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αναπροσαρμόσει τα επιτόκια που εφαρμόζονται στις TLTRO ΙΙΙ. Από τις 23 Νοεμβρίου 2022 και ως την ημερομηνία λήξης ή τυχόν πρόωρης αποπληρωμής της κάθε αντίστοιχης ανεξόφλητης TLTRO III, το επιτόκιο αυτών των πράξεων θα συνδέεται με τα μέσα εφαρμοστέα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ για τη συγκεκριμένη περίοδο. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε επίσης να παράσχει στις τράπεζες επιπρόσθετες ημερομηνίες πρόωρης αποπληρωμής σε προαιρετική βάση. Σε κάθε περίπτωση, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.

***

Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα. Το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμιστούν ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά, που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώσει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για τη σταθερότητα των τιμών».