Κυρ. Μητσοτάκης: Είμαστε ανοιχτοί σε μια θετική ατζέντα με την Τουρκία, αλλά με τρόπο αναλογικό

Ζητήματα περιφερειακής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, η πορεία της εμβολιαστικής εκστρατείας, αλλά και η επιτυχής έκβαση του εγχειρήματος του Ψηφιακού Πιστοποιητικού ήταν τα σημεία στα οποία εστίασε στην τοποθέτησή του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την έναρξη των εργασιών της Υπουργικής Συνόδου των Med7 στην Αθήνα.

Ειδικότερα και εν όψει της κατ’ ιδίαν συνάντησης, που θα έχει με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την προσεχή Δευτέρα, 14 Ιουνίου μετά το πέρας της Συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι ως Ελλάδα «είμαστε πάντα ανοιχτοί σε μια θετική ατζέντα, αλλά κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο, για να χρησιμοποιήσω τις φράσεις που περιλαμβάνονταν στο κείμενο των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου του Μαρτίου. Και αυτό, φυσικά, υπό την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα αποκλιμάκωση θα διατηρηθεί και ότι η Τουρκία θα συμμετάσχει με εποικοδομητικό τρόπο στον διάλογο και θα σεβαστεί τους όρους που θέτει η Ε.Ε., πάντα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)».

Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε εκ νέου ότι «συζήτηση για λύση δύο κρατών δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να γίνει όχι μόνο από την Κύπρο ή την Ελλάδα ως εγγυήτρια δύναμη, αλλά και από κάθε μέλος της ΕΕ, διότι παραβιάζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Τέλος, και σε ό,τι αφορά στο μεταναστευτικό ο κ. Μητσοτάκης διεμήνυσε ότι «δεν θέλουμε να δούμε να επαναλαμβάνεται μια κατάσταση, όπου μετανάστες και πρόσφυγες, απελπισμένοι άνθρωποι, θα χρησιμοποιηθούν ως γεωπολιτικά εργαλεία, ως μοχλοί άσκησης γεωπολιτικής ισχύος». 

Αναλυτικά ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης είπε τα εξής:

«Σας ευχαριστώ. Είναι πραγματική χαρά που σας φιλοξενούμε εδώ στην Αθήνα για τη συνάντηση των υπουργών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των χωρών της Med 7. Έχετε μια πολύ γεμάτη ατζέντα και το καθήκον να προετοιμάσετε τη Σύνοδο Κορυφής σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο νησί μου στην Κρήτη, και μάλιστα στην πόλη μου, στα Χανιά, στις 17 Σεπτεμβρίου και θα είναι χαρά μου να σας υποδεχθώ και πάλι τότε. Έχουμε επίσης έχουμε λάβει, έχω λάβει, επιστολές από τους Πρωθυπουργούς της Κροατίας και της Σλοβενίας που ζητούν επίσημα να ενταχθούν στην ομάδα Med 7.

Αυτό είναι επίσης ένα θέμα που καταλαβαίνω ότι θα συζητήσετε επί της αρχής. Είμαστε πολύ, πολύ θετικοί στην ιδέα ότι κάθε ευρωπαϊκή χώρα που έχει μεσογειακή ακτογραμμή θα πρέπει να συμμετέχει στην ομάδα μας. Έτσι, ίσως θα έχουμε την ευκαιρία να διευρύνουμε το Med 7 σε Med 9 και να έχουμε την πρώτη εναρκτήρια συνάντηση στην Κρήτη. Αυτό βέβαια εξαρτάται από εσάς. Αν το αποφασίσετε στη συνέχεια θα κάνετε σχετικές εισηγήσεις στους ηγέτες σας.

Άλλωστε – όπως σωστά επεσήμανε ο Μιλτιάδης – τους τελευταίους μήνες ήμασταν πολύ, πολύ απασχολημένοι με την επιτάχυνση του προγράμματος εμβολιασμού. Και νομίζω ότι είναι πάντα σημαντικό να τονίζουμε ότι, παρά τις αρχικές δυσκολίες και καθυστερήσεις, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αγοράσει τα εμβόλια συλλογικά και να τα διανείμει αναλογικά σε όλα τα κράτη μέλη ήταν η σωστή απόφαση. Ήταν ένα ξεκάθαρο δείγμα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Και νομίζω ότι τώρα, καθώς όλοι επιταχύνουμε τις εκστρατείες εμβολιασμού μας, βλέπουμε τα σαφή οφέλη αυτής της προσέγγισης. Στην Ελλάδα, εμβολιάζουμε περίπου 100.000 ανθρώπους την ημέρα και σκοπεύουμε να διατηρήσουμε αυτόν τον ρυθμό μέχρι να φτάσουμε το όριο που απαιτείται για την ανοσία της αγέλης -κάτι που ελπίζουμε ότι θα συμβεί κάποια στιγμή στη διάρκεια του καλοκαιριού.

Και ξέρω ότι όλες οι χώρες έχουν κάνει φανταστική δουλειά στον γρήγορο εμβολιασμό των πολιτών τους. Και φυσικά, αυτό μας επιτρέπει επίσης να χαλαρώσουμε σταδιακά τους περιορισμούς στις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Και φυσικά, αυτό είναι κάτι που θα επιτρέψει στους ανθρώπους να ταξιδέψουν και πάλι. Ήμασταν πρωτοπόροι στην πρωτοβουλία για την θέσπιση ενός – όπως το αποκαλούμε τώρα – Ψηφιακού Πιστοποιητικού Covid. Νομίζω ότι ήταν μια πολύ επιτυχημένη πρωτοβουλία. Όλοι έχουμε κοινό συμφέρον στο να διασφαλίσουμε ότι ο κόσμος θα είναι σε θέση να ταξιδέψει στις χώρες μας.

Εξαρτόμαστε σε σημαντικό βαθμό από τον τουρισμό και το γεγονός ότι ο κόσμος μπορεί να ταξιδεύει απρόσκοπτα, είτε προσκομίζοντας απλώς μια βεβαίωση εμβολιασμού, είτε ένα αρνητικό τεστ, είτε βεβαίωση πως έχει νοσήσει, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όλους, και ιδιαίτερα την Πορτογαλική Προεδρία, για την εξαιρετική δουλειά που κάνατε για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν ήταν εύκολο. Υπό κανονικές συνθήκες, αυτές οι συζητήσεις διαρκούν χρόνια. Καταφέραμε, όμως, να φτάσουμε σε συμφωνία μέσα σε τρεις μήνες. Και νομίζω ότι όλοι θα πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για ό,τι πετύχαμε σε αυτό το μέτωπο.

Νομίζω ότι θα πρέπει επίσης να είμαστε υπερήφανοι που έχουμε ξεκινήσει τη διαδικασία για την υλοποίηση του προγράμματος Νext Generation EU μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Έχουμε όλοι υποβάλει τα σχέδιά μας. Αναμένουμε την έγκρισή τους και είναι πολύ σημαντικό για τις οικονομίες μας να διασφαλίσουμε ότι τα απαραίτητα κονδύλια θα φτάσουν σε εμάς το συντομότερο δυνατό. Έχουμε όλοι εναρμονιστεί με τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να κάνουμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά και την πράσινη μετάβαση, αναπόσπαστα μέρη αυτών των σχεδίων.
Και νομίζω ότι είναι επίσης σημαντικό στο δικό μας επίπεδο -επειδή πολλές από τις οικονομικές προκλήσεις αλλά και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι κοινές- να θεσπίσουμε ένα πλαίσιο.

Το έχουμε ήδη κάνει ανεπίσημα μπαίνοντας στη διαδικασία να συγκρίνουμε δεδομένα και να ανταλλάξουμε τις βέλτιστες πρακτικές, όσον αφορά στο ποιες επενδυτικές πρωτοβουλίες ήταν πιο αποτελεσματικές. Νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να μάθουμε από τους άλλους, σε ό,τι αφορά καινοτόμες λύσεις για την καλύτερη απορρόφηση των κεφαλαίων. Ένα ακόμα ζήτημα είναι ότι θα πρέπει να διασφαλίσουμε πως διαθέτουμε όλοι τις απαιτούμενες δυνατότητες σε επίπεδο κυβερνήσεων ώστε να εγγυηθούμε ότι αυτά τα κεφάλαια θα αξιοποιηθούν σωστά. 

Άλλωστε, το ενδεχόμενο να μετατραπεί αυτός ο μηχανισμός σε έναν μόνιμο μηχανισμό θα  εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητά μας να αποδείξουμε στους Ευρωπαίους φορολογούμενους ότι θα χρησιμοποιήσουμε σωστά αυτά τα κεφάλαια. Νομίζω, λοιπόν, ότι έχουμε σίγουρα κοινό συμφέρον να διασφαλίσουμε ότι αυτό θα συμβεί. Και φυσικά, θα ήθελα να τονίσω πολύ τη σημασία που έχει το γεγονός ότι αυτές οι μεταβάσεις, η πράσινη μετάβαση και η ψηφιακή μετάβαση, θα γίνουν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μείνει κανείς πίσω. Επομένως, αυτό είναι το πραγματικό σχέδιο για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, το οποίο προτάθηκε από την Επιτροπή, και εγκρίθηκε από όλους μας στην Κοινωνική Σύνοδο Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στο Πόρτο. Αυτό είναι κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς.

Δεν θέλουμε οι πολίτες μας να αισθάνονται ότι αυτή η μετάβαση δεν τους αφορά, ή ακόμη χειρότερα, ότι κινδυνεύουν να μείνουν πίσω καθώς αλλάζουμε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε ηλεκτρισμό, τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζουμε τα κτίριά μας ή τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουμε τις νέες μας συνήθειες στις μετακινήσεις. Τώρα, όσον αφορά τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, όσον αφορά τη μετανάστευση, όλοι γνωρίζουμε ότι αντιμετωπίζουμε μεγάλες προκλήσεις λόγω των συνεχιζόμενων μεταναστευτικών ροών των τελευταίων ετών.

Όλοι συμφωνούμε ότι απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση επί του θέματος. Θα συνεχίσουμε να συμμετέχουμε στις διαπραγματεύσεις με τρόπο εποικοδομητικό σε ό,τι αφορά το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, διότι οι αρχές της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής των ευθυνών είναι ιδιαίτερα σημαντικές για όλους μας, καθώς γνωρίζουμε πόσο μεγάλη πίεση μπορεί να ασκήσει η μετανάστευση στις χώρες που αποτελούν και τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το είδαμε πολύ, πολύ καθαρά τον Μάρτιο του περασμένου χρόνου. Δεν θέλουμε να δούμε να επαναλαμβάνεται μια κατάσταση, όπου μετανάστες και πρόσφυγες, απελπισμένοι άνθρωποι, θα χρησιμοποιηθούν ως γεωπολιτικά εργαλεία, ως μοχλοί άσκησης γεωπολιτικής ισχύος.

Το είδαμε αυτό στην Ισπανία πολύ πρόσφατα. Νομίζω ότι πρέπει να στείλουμε ένα πολύ, πολύ σαφές μήνυμα ότι τέτοιου είδους συμπεριφορές δεν μπορούν να γίνονται ανεκτές. Και πρέπει να το κάνουμε όχι μόνο σε επίπεδο κρατών μελών, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όσον αφορά τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου και σε συνέχεια της πολύ σαφούς θέσης που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προς την Τουρκία τον Μάρτιο, όπως ξέρετε, έχουμε πετύχει έναν βαθμό αποκλιμάκωσης, που μας επιτρέπει να ξαναρχίσουμε τον διάλογο με την Τουρκία.

Θα έχω την ευκαιρία να συναντήσω τον Πρόεδρο Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τη Δευτέρα. Και φυσικά είμαστε πάντα ανοιχτοί σε μια θετική ατζέντα, αλλά κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο, για να χρησιμοποιήσω τις φράσεις που περιλαμβάνονταν στο κείμενο των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου του Μαρτίου. Και αυτό, φυσικά, υπό την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα αποκλιμάκωση θα διατηρηθεί και ότι η Τουρκία θα συμμετάσχει με εποικοδομητικό τρόπο στον διάλογο και θα σεβαστεί τους όρους που θέτει η ΕΕ, πάντα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). 

Και σε ό,τι αφορά την Κύπρο, αγαπητέ Νίκο, θα ήθελα να επαναδιατυπώσω την ισχυρή δέσμευσή μας για δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, πάντα σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που είναι απολύτως δεσμευτικά για όλες τις πλευρές και απόλυτα ευθυγραμμισμένα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Έτσι, συζήτηση για λύση δύο κρατών δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να γίνει όχι μόνο από την Κύπρο ή την Ελλάδα ως εγγυήτρια δύναμη, αλλά και από κάθε μέλος της ΕΕ, διότι παραβιάζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Δεν θα μπορούσε κανείς να ξεκινήσει μια εποικοδομητική συζήτηση επί του θέματος εάν η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι ξεκινήσουν από αυτή την θέση. Ένα τελευταίο σημείο σχετικά με τις περιφερειακές προκλήσεις που όλοι αντιμετωπίζουμε. Σε ό,τι αφορά τη Λιβύη, παραμένουμε όλοι προσηλωμένοι στη δέσμευσή μας να συμβάλουμε στην πολιτική διαδικασία που εκτυλίσσεται στη Λιβύη για τη διεξαγωγή εθνικών εκλογών στις 24 Δεκεμβρίου. Και φυσικά, επαναλαμβάνουμε τη δέσμευσή μας για την εφαρμογή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός – που συνήφθη τον Οκτώβριο του 2020 και, φυσικά, στην αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων, μαχητών και μισθοφόρων από τη Λιβύη.
Η Λιβύη θα πρέπει να αφεθεί μόνη της να αποφασίσει για το μέλλον της χωρίς καμία ξένη παρέμβαση.

Επιτρέψτε μου λοιπόν να κλείσω καλωσορίζοντάς σας και πάλι στην Αθήνα. Σας εύχομαι μια γόνιμη και εποικοδομητική συνάντηση που θα αναδείξει τις κοινές μας πεποιθήσεις και, φυσικά, θα προωθήσει τα κοινά μας συμφέροντα. Ανυπομονώ να σας καλωσορίσω και πάλι στην Κρήτη στις 17 Σεπτεμβρίου, για την επόμενη Σύνοδο Med 7 ή Med 9. Αυτό θα το αποφασίσουμε. Και πάλι καλώς ήρθατε».