Κρίσιμη συνάντηση ΕΕ – Τουρκίας στη Βάρνα

To κλίμα που θα επικρατήσει στη συνάντηση της ηγεσίας της ΕΕ – δηλαδή των Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και Ντόναλντ Τουσκ – με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σήμερα στη Βάρνα της Βουλγαρίας, παραμένει ο μεγάλος άγνωστος. Και αυτό διότι ενώ οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες θα κινηθούν λίγο πολύ στη γραμμή των αποφάσεων της προχθεσινής Συνόδου Κορυφής, ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει τις θέσεις με τις οποίες θα προσέλθει ο Τούρκος Πρόεδρος.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έστειλε αυστηρή προειδοποίηση στην Άγκυρα ότι για να υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις της με την ΕΕ θα πρέπει πρωτίστως να αποδείξει ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν την ανησυχία τους για την τουρκική εισβολή στο Αφρίν της Συρίας, καταδίκασαν τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο και στο Αιγαίο, ενώ έκαναν ρητή αναφορά στην κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτών, ζητώντας την απελευθέρωσή τους.

«Η γλώσσα με την οποία διατυπώθηκαν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Τουρκία, την Πέμπτη το βράδυ είναι από τις πιο επιθετικές και αιχμηρές στην ιστορία των ευρωτουρκικών σχέσεων», σχολίασε Ευρωπαίος αξιωματούχος μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Όμως παρόλο που πολλοί πίστευαν ότι τα συμπεράσματα αυτά θα μπορούσαν να τινάξουν στον αέρα τη Σύνοδο της Βάρνας, η Άγκυρα το απέφυγε. Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ερντογάν αντέδρασε με εξίσου σκληρή γλώσσα, κατηγορώντας την Ευρώπη ότι συντάσσεται με τους Έλληνες και τους Κύπριους, αλλά απέφυγε να διακόψει την προοπτική του διαλόγου με την ΕΕ που ανοίγεται στη συνάντηση της Βάρνας.

Το ίδιο ωστόσο ισχύει και για την ΕΕ. «Παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες η Σύνοδος στη Βάρνας έπρεπε να γίνει, γιατί θέτει το μοναδικό πλαίσιο για να μην διαρραγούν εντελώς οι σχέσεις με την Τουρκία», σχολίαζε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ Ευρωπαίος αξιωματούχος. Κι αυτό γιατί όπως εξηγούσε, η Ευρώπη μόνο μέσω του διαλόγου με την Άγκυρα μπορεί να εξυπηρετήσει δυο από τα βασικά στρατηγικά της συμφέροντα: τη συνεργασία της Τουρκίας στο προσφυγικό και στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Δεν θα πρέπει επίσης να λησμονηθεί ότι η ΕΕ θα προσφέρει στη Βάρνα άλλα 3 δισ. ευρώ για τους Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία. Πρόκειται για το δεύτερο πακέτο 3 δισ. ευρώ, όπως προβλέπεται στη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, ποσό το οποίο δεν δίνεται απευθείας στην Άγκυρα, αλλά σε οργανισμούς όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (IOM) και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) που διαχειρίζονται τη διατροφή, τη στέγαση και την ιατρική περίθαλψη των προσφύγων.

Εντούτοις δεν είναι ακόμα σαφές τί θα γίνει στη Βάρνα. Η συνάντηση «δεν θα είναι εύκολη» προέβλεψε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ενώ ο κ. Γιούνκερ δήλωσε ότι πηγαίνει στη Βάρνα με «ανάμεικτα συναισθήματα». Ο πρόεδρος της Επιτροπής εξήγησε ότι τα προβλήματα με την Τουρκία μεγαλώνουν, ωστόσο, υπάρχει ένας «ειλικρινής» και «ανοιχτός» διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών, ο οποίος πρέπει να συνεχιστεί. Το γεγονός πάντως και μόνο ότι η συνάντηση αυτή πραγματοποιείται σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο είναι θετικό και έχει μεγάλη σημασία, σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές.