Κομισιόν: Σχέδια στρατηγικής οικονομικής ασφάλειας στις επενδύσεις

Αυστηρότερους ελέγχους στις επενδύσεις τρίτων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως σε κρίσιμους τομείς, όπως οι μεταφορές και οι επικοινωνίες και περιορισμούς στις εξαγωγές τεχνολογιών «διπλής χρήσης», δηλαδή σε αυτές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολιτικούς και στρατιωτικούς λόγους, πρότεινε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σε μια προσπάθεια να  θωρακίσει  την οικονομική ασφάλεια της ΕΕ, η Κομισιόν επιθυμεί να ενισχύσει το ευρωπαϊκό οπλοστάσιο, ώστε να υπάρξουν νέα εργαλεία που θα ελέγχουν αποτελεσματικότερα τις ξένες επενδύσεις και τις εξαγωγές, σε ένα ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον.

Τα σχέδια της Κομισιόν, που παρουσίασαν η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Μαργκρέτε Βεστάγκερ και ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις, δεν κατονομάζουν καμία χώρα, αλλά η Κίνα είναι ξεκάθαρα στο κάδρο με το μονοπώλιο στις σπάνιες γαίες ζωτικής σημασίας για πολλές τεχνολογίες, όπως οι μπαταρίες ή οι ανεμογεννήτριες, αλλά και οι ΗΠΑ με τις κρατικές ενισχύσεις που παρέχουν σε βιομηχανίες, κυρίως πράσινης ενέργειας, οι οποίες απειλούν ευθέως να εγκαταλείψουν την ΕΕ μεταφέροντας τις δραστηριότητές τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στοχεύουν σε:

1. περαιτέρω ενίσχυση της προστασίας της ασφάλειας και της δημόσιας τάξης της ΕΕ με την πρόταση βελτιωμένου ελέγχου των ξένων επενδύσεων στην ΕΕ.

2. ενθάρρυνση συζητήσεων και δράσης για περισσότερο ευρωπαϊκό συντονισμό στον τομέα των ελέγχων των εξαγωγών , με πλήρη σεβασμό των υφιστάμενων πολυμερών καθεστώτων και των προνομίων των κρατών μελών

3. διαβούλευση με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη για τον εντοπισμό πιθανών κινδύνων που απορρέουν από εξερχόμενες επενδύσεις σε ένα στενό σύνολο τεχνολογιών

4. προώθηση περαιτέρω συζητήσεων σχετικά με τον τρόπο καλύτερης υποστήριξης της έρευνας και ανάπτυξης που περιλαμβάνει τεχνολογίες με δυνατότητα διπλής χρήσης

5. Προτάσεις προς το Συμβούλιο ώστε να προτείνει μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ασφάλειας της έρευνας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Τον περασμένο χρόνο, οι ΗΠΑ, η Ολλανδία και η Ιαπωνία συμφώνησαν να ελέγχουν από κοινού τις εξαγωγές προηγμένων μικροτσιπ στην Κίνα, ενώ η Χάγη σχεδιάζει να θέσει περιορισμούς σε αλλοδαπούς φοιτητές, κυρίως από την Κίνα, που θέλουν να σπουδάσουν σε κλάδους που σχετίζονται με την έρευνα και την παραγωγή ευαίσθητων τεχνολογιών.

Οι διαφωνίες ανάμεσα στα κράτη – μέλη της ΕΕ είναι μεγάλες, καθώς δεν τίθεται απλώς το ζήτημα εθνικής ή ευρωπαϊκής αρμοδιότητας στις ξένες επενδύσεις και τις εξαγωγές, αλλά υπάρχει έντονος προβληματισμός, σε κράτη – μέλη όπως η Γερμανία, καθώς θεωρούν ότι περιοριστικά μέτρα θα μπορούσαν να πλήξουν τις εξαγωγές τους. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος εμπορικός παράγοντας, με εξαγωγές άνω των 3,1 τρισεκατομμυρίων ευρώ σε αγαθά και υπηρεσίες και με εισαγωγές 2,8 τρισεκατομμύρια ευρώ. Τα τελευταία δέκα χρόνια, η ΕΕ υπήρξε επίσης ο κύριος εμπορικός εταίρος στην Ασία, την Αφρική και παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για τις ΗΠΑ. Στην ΕΕ, οι εξαγωγές υποστηρίζουν 38 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, με μία στις πέντε θέσεις εργασίας στην ΕΕ να εξαρτάται από τις αυτές.