Κωδικός AUKUS: Το κοινό μέτωπο ΗΠΑ – Βρετανίας – Αυστραλίας εναντίον της Κίνας

Στρατηγική συμφωνία εναντίον της Κίνας ανακοίνωσαν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Αυστραλία με την τελευταία να ανακοινώνει ότι θα αποκτήσει για πρώτη φορά πυρηνικά υποβρύχια. Το Πεκίνο κάνει λόγο για ψυχροπολεμική νοοτροπία. Οι συγκεκριμένες εξελίξεις αναμένεται να πυροδοτήσουν νέο γύρο έντονων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και ανταγωνισμών. 

«Η πρώτη σημαντική πρωτοβουλία αυτού του (νέου συμφώνου που φέρει την ονομασία) AUKUS, θα είναι η παράδοση ενός στόλου πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον στην τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό Βρετανό Μπόρις Τζόνσον και τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος διοργάνωσε την τηλεδιάσκεψη αυτή.  

«Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ θα συνδεθούν ακόμη στενότερα, γεγονός που αντικατοπτρίζει το επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ μας και το βάθος της φιλίας μας», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον. 

Η ευρεία συμφωνία μεταξύ των τριών κρατών στη ζώνη του Ινδικού – Ειρηνικού ενδέχεται να υπονομεύσει και τις γαλλικές βλέψεις στην περιοχή.

Ειδικότερα γνωστό πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα δεχθεί στις 24 Σεπτεμβρίου στην Ουάσινγκτον τους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας με στόχο την αναβίωση της λεγόμενης Quad, την άτυπη τετραμερή συμμαχία των ΗΠΑ, η οποία θεωρείται πως έχει συμπηχθεί για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη ισχύς και επιρροή της Κίνας στην περιφέρεια Ινδικού-Ειρηνικού. 

Το κοινό ανακοινωθέν για τα πυρηνικά υποβρύχια

«Με βάση την κοινή ναυτική ιστορία των δημοκρατιών μας, δεσμευόμαστε για μια κοινή φιλοδοξία να υποστηρίξουμε την Αυστραλία στην απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων» αναφέρει το κοινό ανακοινωθέν των τριών κρατών. 

«Η μόνη χώρα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μοιραστεί ποτέ αυτή την τεχνολογία πυρηνικής πρόωσης είναι με την Μεγάλη Βρετανία» από το 1958, δήλωσε νωρίτερα ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Αυτή είναι μια θεμελιώδης απόφαση, θεμελιώδης. Θα δεσμεύσει την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία για γενιές».

Ο Τζο Μπάιντεν δήλωσε πως θέλει «να επενδύσει στη μεγαλύτερη πηγή της δύναμης μας, τις συμμαχίες μας» και ότι επιθυμεί «αυτές να τις αναβαθμίσει για να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις απειλές του σήμερα και του αύριο».

Ακύρωση της σύμβασης Αυστραλίας – Γαλλίας για συμβατικά υποβρύχια 

Την ακύρωση της γιγαντιαίας σύμβασης που σύναψε η Αυστραλία το 2016 με τη Γαλλία για την προμήθεια συμβατικών υποβρυχίων, προτιμώντας την κατασκευή πυρηνικών υποβρυχίων με αμερικανική και βρετανική τεχνολογία, επιβεβαίωσε ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον.

«Η απόφαση που λάβαμε να μην συνεχίσουμε με τα υποβρύχια κατηγορίας Attack και να το ακολουθήσουμε άλλο δρόμο δεν είναι αλλαγή νοοτροπίας, είναι αλλαγή ανάγκης», δήλωσε ο Μόρισον, ο οποίος ανακοίνωσε επίσης την αγορά αμερικανικών πυραύλων Tomahawk.

Ενοχλημένη η Γαλλία

Ενοχλημένη εμφανίζεται η Γαλλία. Οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας της Γαλλίας ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους ότι η απόφαση της Αυστραλίας να αθετήσει τη σύμβαση είναι αντίθετη με το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Στο στόχαστρο του Παρισιού και οι ΗΠΑ καθώς σε ανακοίνωση αναφέρει πως η απόφαση των ΗΠΑ να παραμερίσουν τη Γαλλία από μια συμφωνία που είχε συνάψει με την Αυστραλία για την προμήθεια υποβρυχίων δείχνει μια έλλειψη συνοχής σε μια στιγμή που οι δύο σύμμαχοι αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. 

Η Γαλλία «είναι ένας βασικός εταίρος» των ΗΠΑ, είπε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν που υποστήριξε ότι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν «να συνεργαστούν στενά με τη Γαλλία» σε αυτήν την πολύ μεγάλης σημασίας στρατηγική ζώνη.

Ωστόσο η συγκεκριμένη κίνηση αναμένεται να ψυχράνει τις σχέσεις ΗΠΑ – Γαλλία και να πυροδοτήσει νέους ανταγωνισμούς καθώς παγώνει η «σύμβαση του αιώνα» για τη γαλλική αμυντική βιομηχανία. Η συμφωνία-πλαίσιο που υπογράφηκε το 2016 από την Αυστραλία, η οποία αντιμετώπιζε δυσκολίες, προέβλεπε την κατασκευή 12 πυροκίνητων υποβρυχίων επίθεσης, σχεδιασμένων από τα γαλλικά υποβρύχια κατηγορίας Barracuda.

Το συνολικό κόστος του προγράμματος, για το οποίο αρμόδιο είναι ο γαλλικός ναυπηγικός όμιλος, ανέρχεται σε 50 δισεκατομμύρια αυστραλιανά δολάρια (31 δισεκατομμύρια ευρώ). Ο όμιλος που ειδικεύεται στην ναυπηγική βιομηχανία άμυνας εξέφρασε την «μεγάλη απογοήτευσή» του χθες Τετάρτη.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον Αυστραλό πρωθυπουργό Μόρισον στα μέσα Ιουνίου, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε επιβεβαιώσει την «πλήρη δέσμευση» της Γαλλίας για την τήρηση του δικού της μέρος της σύμβασης.

Για ψυχροπολεμική νοοτροπία μιλάει η Κίνα

Να «αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη» κάλεσε τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία η πρεσβεία της Κίνας στην Ουάσινγκτον αντιδρώντας αντέδρασε στο νέο σύμφωνο που ανακοινώθηκε χθες.

Ερωτηθείς να σχολιάσει, ο εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας Λιου Πενγκού είπε ότι οι χώρες «δεν πρέπει να οικοδομούν μπλοκ αποκλεισμού που στοχεύουν ή βλάπτουν τα συμφέροντα τρίτων. Συγκεκριμένα, πρέπει να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη», είπε.

Η αντίδραση της Νέας Ζηλανδίας

Η Νέα Ζηλανδία θα διατηρήσει την απαγόρευση εισόδου πυρηνικών πλοίων στα χωρικά της ύδατα, καθώς η Αυστραλία, στενός της σύμμαχος, αποφάσισε να αναπτύξει στόλο πυρηνικών υποβρυχίων, δήλωσε σήμερα η πρωθυπουργός Τζασίντα Άρντερν.

«Η θέση της Νέας Ζηλανδίας αναφορικά με την απαγόρευση πυρηνικών πλοίων στα ύδατά της παραμένει αμετάβλητη», ανέφερε η Άρντερν σε ανακοίνωσή της.