Κλιματική αλλαγή: Στην τελική φάση οι πιλοτικές εφαρμογές (LIFE-IP AdaptInGR) σε τρεις περιφέρειες και πέντε δήμους

Σε φάση ολοκλήρωσης μπαίνει η υλοποίηση του έργου LIFE-IP AdaptInGR του προγράμματος LIFE του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που συμβάλει στην ενίσχυση της εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής και των Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή. Η τελευταία ετήσια σύμβαση (2025-2026) του έργου δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 17 Μαρτίου, θέτοντάς το στην τελική του φάση υλοποίησης που είναι η προετοιμασία για τη μετάβαση στο 2ο κύκλο πολιτικής, δηλαδή την βιωσιμότητα των πολιτικών που έχουν διαμορφωθεί μετά το πέρας του προγράμματος, μετά το 2026.

Το έργο

Το έργο LIFE IP AdaptInGR είναι ένα εκ των έργων του προγράμματος LIFE που έλαβε χρηματοδότηση για τη διατήρηση της φύσης, την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το LIFE, συγκεκριμένα, είναι το χρηματοδοτικό μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον. Συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη και στην επίτευξη των σκοπών και στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020, στηρίζει την εφαρμογή του 7ου Προγράμματος Δράσης για το Περιβάλλον και άλλες στρατηγικές και σχέδια της ΕΕ για το περιβάλλον και για το κλίμα.

Μάλιστα αποτελεί σημαντικό έργο για την προσαρμογή της Ελλάδας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Έχει διάρκεια εφτά έτη και έχει ξεκινήσει από το 2019. Με συντονιστή το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), συμμετέχουν το Πράσινο Ταμείο, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ), η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝ.Π.Ε.),η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (ΠΣΕ), η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (ΠΙΝ), η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος (ΠΔΕ), ορισμένοι δήμοι (Δήμος Κατερίνης, Δήμος Λαρισαίων, Δήμος Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Δήμος Ρόδου,Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Κομοτηνής (ΔΕΥΑΚ)), η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), η Ακαδημία Αθηνών (AA), το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) και το Μαριολοπούλειο – Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος (ΜΚΙ).

Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 14.189.548, εκ των οποίων €8,3 εκατ. παρέχονται από την ΕΕ, €2,4 εκατ. από εθνικούς πόρους (Πράσινο Ταμείο), €3,2 εκατ. από ίδιους πόρους των εταίρων και €0,3 εκατ. από ιδιωτικούς φορείς (υποστηρικτές). Το ΥΠΕΝ συμμετέχει σε αυτό με €2 εκατ.

Οι υποχρεώσεις του Υπουργείου

Η τελευταία σύμβαση δείχνει τα παραδοτέα που έχει να εκπληρώσει το Υπουργείο στο πλαίσιο της εφαρμογής των περιφερειακών σχεδίων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και ορισμένα από αυτά αναδεικνύει πως ακόμα δεν έχουν γίνει κάποιες απαραίτητες ενέργειες για την ενίσχυση των περιφερειών και των δήμων εν μέσω της κλιματικής αλλαγής.

Συγκεκριμένα, το Υπουργείο οφείλει να συμμετέχει στην ολοκλήρωση της έκθεσης που θα αναφέρει την κατάσταση και το επίπεδο υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής και των Περιφερειακών Σχεδίων για την Κλιματική Αλλαγή καθώς και να ολοκληρώσει τις εργασίες ανάπτυξης του μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης των πολιτικών προσαρμογής, τη βελτιστοποίηση του και στη συλλογή στοιχείων.

Επίσης, είναι υπεύθυνο να αναλάβει το συντονισμό και την υλοποίηση των εργασιών εκπόνησης της έκθεσης αξιολόγησης και της μελέτης αναθεώρησης της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή καθώς και να διατυπώσει κατευθύνσεις για την αξιολόγηση και αναθεώρηση των 13 Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή.

Ακόμα, θα πρέπει να υλοποιήσει και να επιδείξει πιλοτικές εφαρμογές στις 3 Περιφέρειες του προγράμματος, Δυτικής Ελλάδας, Ιονίων Νήσων και Στερεάς Ελλάδας και στους 5 Δήμους Αγ. Αναργύρων –Καματερού, Κατερίνης, Κομοτηνής (ΔΕΥΑΚ), Λαρισαίων και Ρόδου, να εκπονήσει δράσεις επιμόρφωσης των στελεχών της δημόσιας διοίκησης και των συναφών επαγγελματικών ομάδων. Επιπλέον, οφείλει να συλλέγει και να παρέχει στοιχεία για την παρακολούθηση των επιπτώσεων στην ανθεκτικότητα και το φυσικό περιβάλλον των πιλοτικών περιοχών.

Οι πιλοτικές εφαρμογές που θα υλοποιηθούν στις παραπάνω περιφέρειες και δήμους περιλαμβάνουν τους 5 τομείς προτεραιότητας του σχεδίου για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: διαχείριση κινδύνων πλημμύρας, διαχείριση παράκτιας ζώνης, δασικές πυρκαγιές σε περιοχές επιρρεπείς στην ξηρασία, διαχείριση υδατικών πόρων, πολεοδομικός σχεδιασμός και αστικές αναπλάσεις.

Το Υπουργείο έχει μια σειρά ακόμα από υποχρεώσεις στο πλαίσιο του έργου, συμπεριλαμβανομένης της συνεχείς παρακολούθησης και επιτόπιας αξιολόγησης των αποτελεσμάτων στις εν λόγω περιοχές.

Έτσι, λοιπόν, μένει να δούμε στην τελική έκθεση του εν λόγω έργου το ποια ήταν τα αποτελέσματα από αυτές τις πιλοτικές εφαρμογές και αν θα συμβάλλουν σε ένα ολοκληρωμένο αναθεωρημένο σχέδιο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, αφού δήμοι που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, όπως η Ρόδος και η Λάρισα, έχουν ήδη πληγεί καταστροφικά από τις ολέθριες επιπτώσεις φωτιάς και πλημμύρων.

Μαριάνθη Πελεκανάκη

[email protected]