Κλιματική Αλλαγή: «Πλήρης απεξάρτηση από τον άνθρακα έως το 2040»

Τον περιορισμό των καθαρών εκπομπών των αποκαλούμενων «αερίων του θερμοκηπίου» κατά 90% ως το 2040, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, πρότεινε η Κομισιόν.

Το πλαίσιο που παρουσίασε είναι αναμφίβολα φιλόδοξο και δύσκολο να επιτευχθεί, καθώς μέχρι το 2022 το σχετικό ποσοστό ανερχόταν στο 33%.

Στην περίπτωση δε που δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά – κάτι που, βεβαίως, δεν εξαρτάται μόνο από την Ευρώπη –, τότε το κόστος ως το τέλος του αιώνα θα αντιστοιχεί στο 7% του ΑΕΠ των «27».

Συνάδει, ωστόσο, με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, που ζητούν μείωση κατά 90%-95%, ενώ αναμένεται να πάρει σάρκα και οστά και σε νομοθετικό επίπεδο μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, καθώς η επόμενη Επιτροπή καλείται να καθορίσει έναν συγκεκριμένο «οδικό χάρτη», που θα δεσμεύει όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, σε συνεργασία με το Συμβούλιο και τη νέα Ευρωβουλή – έστω και αν εκφράζεται ανησυχία ότι η σύνθεσή της θα περιπλέξει την υλοποίηση των παραπάνω στόχων.

Καπνός και ατμός βγαίνουν από τον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής του Μπελτσάτοφ, το μεγαλύτερο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στην Ευρώπη, που λειτουργεί με λιγνίτη, στο Ρόγκοβιετς της Πολωνίας

Διανομή ενέργειας

Ειδικά όσον αφορά τον κλάδο της παραγωγής και διανομής ενέργειας, προβλέπεται ότι θα έχει απεξαρτηθεί πλήρως από τον άνθρακα το αργότερο ως το 2040.

Κι αυτό, με τη σειρά του, θα μειώσει τη συνολική εξάρτηση της ΕΕ από τα ορυκτά καύσιμα κατά 80%, γεγονός ιδιαιτέρως σημαντικό στο φόντο των γεωπολιτικών εξελίξεων στη «γειτονιά» της Ευρώπης και του πολέμου στην Ουκρανία – έτσι ώστε, όπως τονίζεται, να «ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της ΕΕ απέναντι σε μελλοντικές κρίσεις».

Είναι δε κάτι που, σύμφωνα με την πρόταση, θα επιτευχθεί μέσα από έναν συνδυασμό παραγόντων: την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ατομικής ενέργειας (κάτι που απαίτησαν η Γαλλία και αρκετά ακόμη κράτη-μέλη), την εξοικονόμηση και αποτελεσματική χρήση της ενέργειας στις υπάρχουσες χρήσεις, την ανάπτυξη και βελτιστοποίηση των τεχνολογιών αποθήκευσης διοξειδίου και άλλων αερίων (σε αυτό υπάρχει, μάλιστα, ειδική και εκτεταμένη αναφορά) και άλλων.

Η τήρηση της δέσμευσης

Ενδιάμεσος και αποφασιστικός «σταθμός» για την επίτευξη των παραπάνω στόχων είναι, όπως τονίζεται με ιδιαίτερη έμφαση, η τήρηση της υπάρχουσας δέσμευσης που έχει τεθεί με την «Πράσινη Συμφωνία» (Green Deal) για μείωση των εκπομπών κατά 55% ως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, δηλαδή ως το 2030.

Είναι κάτι, άλλωστε, που επιβάλλεται από τις συνέπειες που έχει ήδη επιφέρει η κλιματική αλλαγή, η οποία εκτιμάται ότι μόνο στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας έχει επιβαρύνει την οικονομία της ΕΕ κατά περίπου 170 δισ. ευρώ.

Στην περίπτωση δε που δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά – κάτι που, βεβαίως, δεν εξαρτάται μόνο από την Ευρώπη –, τότε το κόστος ως το τέλος του αιώνα θα αντιστοιχεί στο 7% του ΑΕΠ των «27».

Δικαιοσύνη και αλληλεγγύη

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι στο φόντο των αγροτικών κινητοποιήσεων και των αντιδράσεων από άλλες κοινωνικές ομάδες η Κομισιόν κάνει λόγο στην πρότασή της για την ανάγκη «η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη και οι κοινωνικές πολιτικές να παραμείνουν στον πυρήνα της μετάβασης», προτείνοντας ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο με όλους τους εμπλεκομένους – πρωτίστως με τη βιομηχανία και τον αγροτικό τομέα, όπως αναφέρεται συγκεκριμένα.

Προσθέτει δε ότι «η κλιματική δράση οφείλει να φέρει οφέλη σε όλους στις κοινωνίες μας, ενώ οι κλιματικές πολιτικές πρέπει να λάβουν υπόψη τους εκείνους οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι ή αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις κατά την προσαρμογή τους» στα νέα δεδομένα.

Υπενθυμίζεται ότι οι βασικές «δεξαμενές» για τη χρηματοδότηση των παραπάνω πολιτικών είναι δύο:

Τα 1,8 τρισ. ευρώ του NextGenerationEU (που διατίθενται με τη μορφή τόσο επιδοτήσεων όσο και δανείων με ευνοϊκούς όρους) και ο τακτικός προϋπολογισμός της ΕΕ που αφορά στην περίοδο 2021-’27.