Και τώρα «Meloni effect» στις Βρυξέλλες: Ο άνεμος της πολιτικής αλλαγής και η νέα οικονομική και πολιτική ατζέντα

Από πλήθος αναλυτές αναμένεται η εκλογή της Giorgia Meloni στην ηγεσία του κυβερνητικού συνασπισμού στην Ιταλία να αλλάξει τις ισορροπίες προκαλώντας έναν ευρύτερο άνεμο πολιτικής αλλαγής στη Γηραιά Ήπειρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο οι πόροι για την Πράσινη Μετάβαση που θα κατευθυνθούν στην Ιταλία από το Ταμείο στο προσεχές διάστημα υπολογίζονται στα 8 δισ. ευρώ.

Λεπτές ασκήσεις ισορροπίας

Η ίδια ώρα η δεξιά κυβερνητική συμμαχία επιδίδεται σε ασκήσεις ισορροπίας απαραίτητες για την άσκηση της εξουσίας σε ένα σύνθετο οικονομικά και γεωπολιτική περιβάλλον.
Η Τζόρτζια Μελόνι παρουσιάζεται περισσότερο φιλοατλαντική, διατηρώντας το σύνθημα Πρώτα η Ιταλία, ενώ από την άλλη ο Σαλβίνι και ο Μπερλουσκόνι δεν εκφράζουν ευθεία αντίθεση απέναντι στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
Χαρακτηριστικό είναι ότι πριν από ημέρες ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός δήλωσε ότι ο Πούτιν ήθελε να εγκαταστήσει στην ηγεσία της Ουκρανίας τα «σωστά άτομα», αναφερόμενος στις ρωσικές αιτιάσεις απέναντι στην ουκρανική ηγεσία.

Κράτος Δικαίου και δημοκρατική νομιμοποίηση

Όσον αφορά το κράτος δικαίου, τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, την ισότητα των φύλων, ή ακόμα τη μετανάστευση, η Ρώμη θα βρεθεί αναμφίβολα πιο κοντά στις θέσεις της Ουγγαρίας ή της Πολωνίας, κρίνοντας από τις προεκλογικές δηλώσεις της Meloni – και δημιουρφώντας ένα σημαντικό πολιτικό πόλο εντός της ΕΕ ενάντια στην ελίτ.

Kαι εκεί όμως κρίνεται ότι υπάρχει πεδίο συμβιβασμού καθώς το εθνικό δίκαιο παρέχει σημαντική διακριτική ευχέρεια στα κράτη – και βέβαια εάν συγκεντρωθεί πλειοψηφία για την αναθεώρηση του Συντάγματός (απαιτούνται τα 2/3 των Βουλευτών) τόσο η θέση της Μελόνι ενισχύεται

Ταμείο Ανάκαμψης

Τις Βρυξέλλες ανησυχεί το ότι η Meloni έχει ήδη ανακοινώσει ότι επιθυμεί να επαναδιαπραγματευτεί μέρος των όρων που συνοδεύουν το ιταλικό σχέδιο ανάκαμψης, συνολικού ύψους 191,5 δισ. ευρώ — πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί σε οποιαδήποτε χώρα μέλος της ΕΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης (NextGenerationEU).

Όμως τα περιθώρια για διαπραγμάτευση είναι στενά και κανείς στους ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν θα ήθελε να δει να παγώνουν οι μεταρρυθμίσεις που έθεσε σε εφαρμογή ο απερχόμενος Ιταλός πρωθυπουργός Μέριο Ντράγκι. 

Εξάλλου, με χρέος πάνω από το 150% του ΑΕΠ της, η Ιταλία δεν έχει σημαντικά περιθώρια για ελιγμούς – δεδομένου ότι θα υπάρχει σχετική δημοσιονομική επέκταση.

Το λάθος μήνυμα

Η φον ντερ Λάιεν έστειλε το αντιδημοκρατικό, μήνυμα από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον: «Θα συνεργαστούμε με οποιαδήποτε δημοκρατική κυβέρνηση θέλει να συνεργαστεί μαζί μας», όμως «αν τα πράγματα πάνε στραβά, έχουμε τα εργαλεία” για να αντιδράσουμε, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η επικεφαλής της Κομισιόν έφερε ως παράδειγμα την Πολωνία και την Ουγγαρία, δύο χώρες που «τιμωρήθηκαν» με το πάγωμα κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης.

H υπεύθυνη στάση 

Η Μελόνι στις αρχές του Σεπτεμβρίου δήλωσε ότι επιθυμεί να διατηρήσει την πορεία που χάραξε ο Μάριο Ντράγκι για τη στήριξη της Ουκρανίας και να αποφύγει την προσθήκη στο εσωτερικό χρέος.
«Δεν θα ήμουν υπέρ της διεύρυνσης του δημοσιονομικού ελλείμματος επειδή είμαστε υπερβολικά χρεωμένοι», δήλωσε η Τζόρτζια Μελόνι στο φόρουμ Ambrosetti στο Cernobbio της Ιταλίας.

Πρόσθεσε ότι η διατήρηση των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της «διεθνούς αξιοπιστίας» της Ιταλίας.

Το Ουκρανικό

Όσον αφορά τη Ρωσία, η Meloni ήθελε να καταπνίξει τις αμφιβολίες για τη στάση του συμμάχου της Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος συχνά αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα των οικονομικών κυρώσεων και έχει ιστορικό  στενών σχέσεων με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν.

Στο φόρουμ του Cernobbio, ο Σαλβίνι είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αποζημιώσει για τη ζημιά που έχουν προκαλέσει οι κυρώσεις σε οικονομίες όπως η Ιταλία, μια πρόταση που συμμερίζεται η Μελόνι.

Δημοσιονομική σταθερότητα

Σε μια προσπάθεια να στηρίξει την αξιοπιστία της στα δημόσια οικονομικά, η Meloni άδειασε τον Salvini όσον αφορά την ανάγκη για περισσότερες δαπάνες για την τόνωση της οικονομίας θα προκαλούσαν νέα ελλειμματα.
Προέτρεψε την Ιταλία να αποσυνδέσει τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο ακόμη και πριν επιτευχθεί συμφωνία της ΕΕ για το θέμα, κάτι που θα κόστιζε μόνο 3 έως 4 δισεκατομμύρια ευρώ (3 δισεκατομμύρια δολάρια έως 4 δισεκατομμύρια δολάρια) μέχρι το τέλος Μαρτίου.
Χρέος Γενικής Κυβέρνησης

Καταστροφικές επιλογές

Ο ηγέτης των Δημοκρατικών Ε. Λέτα δήλωσε στο Bloomberg News ότι η εκλογή του δεξιού μπλοκ θα κινδύνευε να φέρει την Ιταλία στο χείλος της χρεοκοπίας, όπως συνέβη το 2011 όταν πρωθυπουργός ήταν ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι.

Eπέκρινε επίσης το σχέδιο του δεξιού συνασπισμού για επαναδιαπραγμάτευση τμημάτων του σχεδίου ανάκαμψης της Ιταλίας το οποίο προσφέρει χρηματοδότηση από την ΕΕ για επενδύσεις meε αντάλλαγμα μεταρρυθμίσεις.

Ο κίνδυνος διακοπής τόσο των κονδυλίων όσο και των μεταρρυθμίσεων που προκύπτουν από μια τέτοια επαναδιαπραγμάτευση ήταν ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στο φόρουμ του Cernobbio.

«Αν ο στόχος είναι να βελτιωθεί το σχέδιο, προχωρήστε», υπογράμμισε η Πάολα Σεβερίνο, πρώην υπουργός και αντιπρόεδρος του Πανεπιστημίου Luiss στη Ρώμη.

«Η διακοπή χρηματοδότησης και επενδύσεων θα είχε ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για την Ιταλία».

Καθώς η Ιταλία, από τη μια πλευρά, ως μεγάλη οικονομία της Ευρωζώνης είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει, και από την άλλη οι ευρωπαϊκοί πόροι είναι απαραίτητοι για τη νέα κυβέρνηση, οποιοδήποτε γνώστης της Θεωρίας των Παιγνίων θα πρότεινε την οδό του συμβιβασμού.

Η ελίτ των Βρυξελλών θα επιχειρήσει να ενσωματώσει την πολιτική αλλαγή στην τρίτη οικονομία της Ευρωζώνης.