ΙΟΒΕ: Φορολογία και κόστος κεφαλαίων αποτρεπτικοί παράγοντες επενδύσεων στην Ελλάδα το 2018

Η οικονομική πολιτική στο σύνολό της, η φορολογία κερδών, αλλά και η διαθεσιμότητα και το κόστος κεφαλαίων παραμένουν σταθερά οι περισσότερο αποτρεπτικοί παράγοντες των επενδύσεων στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έρευνα Επενδύσεων στην Βιομηχανία  (Οκτώβριος – Νοέμβριος 2017) του ΙΟΒΕ.
Σύμφωνα λοιπόν με την πιο πρόσφατη εκτίμηση, οι επενδυτικές δαπάνες στο σύνολο της μεταποίησης το 2017 αναμένεται να είναι αυξημένες κατά 12,1% σε σχέση με τις δαπάνες του 2016.
Η επίδοση αυτή είναι μάλιστα η 6η υψηλότερη στην Ευρώπη.
Στην πρόβλεψη για το 2018, η αισιοδοξία παραμένει, καθώς οι δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν κατά 15,4%.
Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι με βάση την επιχειρηματική πρακτική, αυτή η πρόβλεψη αναπροσαρμόζεται προς τα κάτω στις επόμενες έρευνες επενδύσεων.
Βασικές επενδυτικές προτεραιότητες για το 2017 είναι η αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και η διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα.

Προβλέψεις επενδύσεων για το 2018

Στην τρέχουσα έρευνα, οι επιχειρήσεις προβαίνουν σε μία πρώτη πρόβλεψη για τις επενδυτικές δαπάνες τους κατά το 2018.
Συνήθως οι πρώτες αυτές προβλέψεις για το επόμενο έτος τείνουν να αποτελούν υπερεκτιμήσεις της επενδυτικής δραστηριότητας η οποία τελικά πραγματοποιείται.
Επομένως, τα σχετικά αποτελέσματα θεωρείται ότι ενσωματώνουν ένα βαθμό αυξημένης αισιοδοξίας για την πορεία των επενδύσεων.
Δεδομένων των παραπάνω, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας, οι σχετικές δαπάνες για το 2018 προβλέπεται να αυξηθούν κατά 15,4%.
Σε κλαδικό επίπεδο παρατηρούνται μικρές διαφορές μεταξύ των κλάδων, αφού στους περισσότερους, η πρόβλεψη προδιαγράφει ανοδική τάση.
Έτσι, η άνοδος εκπορεύεται από την αναμενόμενη διεύρυνση των επενδύσεων στα Τρόφιμα– Ποτά – Καπνός κατά 15,7%, καθώς και στα Χημικά (22,9%) και τα Μη Μεταλλικά Ορυκτά (125,7%).
Στον κλάδο Ένδυσης – Υπόδησης αναμένεται επίσης θετική μεταβολή των επενδυτικών δαπανών (16,7%), όπως και στην Κλωστοϋφαντουργία (6,3%), ενώ αντίθετα στις λοιπές βιομηχανίες οι πρόσφατες προβλέψεις καταλήγουν σε μείωση της επενδυτικής δραστηριότητας το 2018 σε σχέση με το 2017 κατά -6,3%.
Η πτώση προέρχεται κυρίως από τα έπιπλα, το μηχανολογικό εξοπλισμό και τη βασική μεταλλουργία.
Στην ΕΕ και την Ευρωζώνη οι προσδοκίες για το 2018 είναι επίσης θετικές.
Έτσι, στο σύνολό τους οι επενδυτικές δαπάνες στη βιομηχανία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 3,6% και 4,3% στην ΕΕ και την Ευρωζώνη αντίστοιχα.
Στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, οι σχετικές προβλέψεις είναι θετικές, ενώ οι επενδύσεις προβλέπεται να υποχωρήσουν σε 8 χώρες.
Αυτές περιλαμβάνουν την Αυστρία (-0,4%), την Φινλανδία (-5,9%), την Πορτογαλία (-5,4%), την Γαλλία (-1,7%), την Σουηδία (-3%), την Ιταλία (-1,7%), την Ρουμανία (-26,7%) και την Βουλγαρία (-13,5%).

Παράγοντες που επηρεάζουν τις επενδύσεις

Σημαντική πληροφόρηση για τη διαδικασία της επενδυτικής απόφασης προσφέρουν και οι απόψεις των επιχειρήσεων για τους παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την επενδυτική τους δραστηριότητα.
Καταγράφονται έτσι οι πιθανοί λόγοι που ενδεχομένως ερμηνεύουν την απόφασή τους να αυξήσουν, να διατηρήσουν αμετάβλητες ή να μειώσουν τις αντίστοιχες δαπάνες τους.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τρέχουσας έρευνας, τόσο το 2016, όσο και το 2017, μόνο τρεις από τους οκτώ εξεταζόμενους παράγοντες επιδρούν με θετικό τρόπο στην επενδυτική δραστηριότητα των βιομηχανικών επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, το 2017, με βάση τις τιμές του συντελεστή σημαντικότητας για τους εξεταζόμενους παράγοντες, προκύπτει ότι η συμβολή των τεχνολογικών εξελίξεων ήταν λιγότερο σημαντική από την προσδοκώμενη ζήτηση για προϊόντα στις επενδυτικές αποφάσεις των επιχειρήσεων.
 Οι δύο αυτοί παράγοντες προβλέπεται και για το 2018 να συνεχίσουν να ασκούν σημαντική επίδραση.
Συγκεκριμένα, τα δύο αυτά έτη, το 57% και 59% αντίστοιχα των ερωτηθέντων αποτιμά την επίδραση της ζήτησης ως θετική ή πολύ θετική.
Η συμβολή των τεχνολογικών εξελίξεων είναι ελαφρώς μικρότερης έντασης το 2017 σε σχέση με το 2018, με ένα 36% και 39% να την αποτιμά αντίστοιχα ως θετική ή πολύ θετική.
Εξάλλου, ενώ σύμφωνα με την προηγούμενη έρευνα τα κέρδη της επιχείρησης, ασκούσαν αρνητική επιρροή στην επενδυτική δραστηριότητα, στην τρέχουσα έρευνα ο συντελεστής σημαντικότητάς τους είναι θετικός και αποτιμώνται ως θετικά ή πολύ θετικά από το 31-32% των επιχειρήσεων του δείγματος.
Όλοι οι υπόλοιποι ερευνώμενοι παράγοντες ασκούν κατά μέσο όρο αρνητική επιρροή στα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων το 2017, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο.
Η επίδρασή τους στην επενδυτική δραστηριότητα της βιομηχανίας προβλέπεται να είναι στην ίδια κατεύθυνση το 2018, με παραπλήσια ένταση.
Ως λιγότερο αποτρεπτικοί των επενδύσεων παράγοντες κατά τα δύο εξεταζόμενα έτη αξιολογούνται από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις λόγοι που συνδέονται με την ευρύτερη οικονομική κατάσταση (άλλοι λόγοι).
Τα κίνητρα για επενδύσεις επίσης αποτιμώνται ως επί το πλείστον αρνητικά για την επενδυτική δραστηριότητα το 2017, αλλά παρουσιάζονται ουδέτερα ως προς τη σχετική επίδρασή τους για το 2018.
Η διαθεσιμότητα και το κόστος κεφαλαίων ακολουθούν στη σχετική κατάταξη, με το ποσοστό που τα αξιολογεί αρνητικά να κυμαίνεται στο 34% και 30% αντίστοιχα το 2017 και το 2018.
Έντονα αρνητική εμφανίζεται και πάλι η επίδραση της φορολογίας κερδών, με το 60% των ερωτηθέντων (58% για το 2018) να θεωρεί το επίπεδο της φορολογίας αποτρεπτικό για επενδύσεις.
Την πρωτοκαθεδρία στις αρνητικές επιδράσεις επί των επενδυτικών σχεδίων των βιομηχανικών επιχειρήσεων διατηρεί σταθερά τα τελευταία έτη η οικονομική πολιτική στο σύνολό της, αν και βρίσκεται πλέον πολύ κοντά με τη φορολόγηση των κερδών.
Συγκεκριμένα, το 62% των ερωτώμενων κρίνει την επίδρασή της το 2017 ως αρνητική ή πολύ αρνητική, ποσοστό το οποίο μειώνεται ελαφρώς στο 58% για το 2018.